تبیین کارآمدیِ تکنیک های تعادل و همانندسازی در ترجمه ی قرآن کریم براساس «سبک شناسی تطبیقی» وینه و داربلنه (موردپژوهیِ مقابله ای؛ ترجمه های نعمت الله صالحی نجف آبادی، کریم زمانی و محمدعلی کوشا)
آرشیو
چکیده
یکی از نظریه های کلاسیک ترجمه، نظریه ی وینه و داربلنه است. این دو نظریه پرداز فرانسوی با استناد به بررسی های مقابله ای خود از زبان های فرانسه و انگلیسی در کتاب «سبک شناسی تطبیقی فرانسه و انگلیسی؛ روشی برای ترجمه»، الگوهایی را برای ترجمه ی متون معرفی کرده اند که مترجمان دیگر زبان ها نیز از آن ها بهره مند می شوند. مترجمان قرآن نیز از این قاعده مستثنی نیستند. وینه و داربلنه در کتاب خود دو گروه استراتژی مستقیم و غیرمستقیم را مطرح می کنند که هر یک دارای چند روش است. استراتژی مستقیم شامل مؤلفه های قرض گیری، گرته برداری و ترجمه ی تحت اللفظی است و استراتژی غیرمستقیم مؤلفه های جابه جایی، تغییر بیان، تعادل و همانندسازی را شامل می شود. دو مؤلفه ی اخیر بویژه همانندسازی با مقوله ی مهم فرهنگ یک جامعه مرتبط است؛ لذا کیفیت کاربست آنها توسط مترجمان از اهمیت بسزایی برخوردار است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و مقابله ای و براساس نظریه «سبک شناسی تطبیقی وینه و داربلنه» ضمن تبیین دو مؤلفه ی تعادل و همانندسازی و بررسی نمونه هایی از آن ها در ترجمه های صالحی نجف آبادی، زمانی و کوشا به نحوه ی کاربست آنها در ترجمه های سه مترجم یادشده پرداخته است. هدف این پژوهش شناسایی معادل یابی ها و همانندسازی های قرآنی و کیفیت به کارگیری آنها در ترجمه های فوق است. نتایج حاکی از آن است که هر سه مترجم، اولاً در به کارگیری مؤلفه ی تعادل (معادل یابی) در برخی آیات، واژگان و ساختار متن قرآن را کاملاً تغییر نداده اند. ثانیاً در برخی موارد، معادل یابی های متفاوت از یک اصطلاح از سوی سه مترجم ارائه شده است. ثالثاً مؤلفه ی همانندسازی در ترجمه های مورد بحث غالباً در واژه های مفرد (نه ترکیبات و جمله ها) که فرهنگ بنیادند، کاربرد دارد.Explaining the efficiency of the techniques of equivalence and adaptation in the translation of the Holy Quran based on "comparative stylistics" of "Vinay" and "Darbelnet"
One of the theories of translation is the theory of Vinay and Darbelnet. These two French theorists, citing their contrastive studies of French and Englishi in the " Comparative Stylistics of French and English; A methodology for translation", have introduced models for translating texts that translators of other languages can also benefit from. Quran translators are not exempt from this rule. Vinay and Darbelnet, in their book, propose two groups of direct and indirect strategies for translation, each of which has several methods. The direct strategy encompasses techniques of borrowing, claque, and literal translation, and transposition, modulation, equivalence, and adaptation are techniques of the indirect strategy. The last two techniques, especially adaptation, are related to the important category of a society's culture; therefore, the quality of their use by translators is very important. The present study based on the theory of "comparative stylistics" of Vinay and Darbelnet addresses how these two techniques are used in the translations of Salehi-Najafabadi, Zamani, and Koosha using descriptive-analytical and contrastive methods, while investigating examples of them in the three aforementioned translations. The purpose of this study is to identify the Quranic equivalences and adaptations and the quality of their use in the above translations. The results suggest that firstly, all the three translators have not completely changed the vocabulary and structure of the Quran in using the technique of equivalence in some verses. Secondly, in some cases, different equivalents of the same term have been provided by three translators. Thirdly, in translations of the three translators, the technique of adaptation is often used in singular words (not combinations and sentences) which are culture-based.
تبلیغات
