واکاوی مفهوم ارزش با رویکرد معرفت شناختی در آرای علامه محمدتقی جعفری (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مقوله ارزش، طیفی گسترده در زیست جهان بشریت داشته و در فلسفه، دین، اقتصاد، علوم اجتماعی، اخلاق، روان شناسی و حتی انتخاب های روزینه کاربرد و تأثیرات بسزایی دارد. یکی از بنیادی ترین مباحثی که علامه جعفری در آرای فلسفی خویش به آن اعتنا نموده، توجه به ماهیت «ارزش» با رویکرد معرفت شناسانه است. از نظر ایشان «ارزش های واقعی» منسوب به واقعیات عالم است؛ اگرچه ممکن است ساحت ارزش و گزاره های وابسته به آن در توریِ توزین تجربی-آزمایشگاهیِ معاصر نیفتد، اما گزاره های ارزشی، معرفت پذیر و بلکه می تواند در حد گزاره های علمی معتبر و متقن باشد. بنابر دیدگاه علامه جعفری، سنجه واقعیتِ ارزش به میزان ارتباط آن با ذات انسان سنجیده شده و هرچقدر این قرابت بیشتر باشد، ارزش، واقعی تر جلوه می کند. در نظر ایشان، موطن «ارزش»ها، حیات معقولِ انسان و منشأ آن، هستیِ الهی و ملکوتی است. بنابراین، «ارزش» و «باید»، از «هستِ» انسانی قابل استنتاج است. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی، در صدد کاوشی نو در آرای علامه جعفری در باب واقع گرایی ارزش است که حاصل آن ایجاد مسیری برای تصدیق گزاره های ارزشیِ الهیاتی-اسلامی در رشته های متنوع علوم انسانی است.Analyzing the Concept of Value with an Epistemological Approach in the Opinions of Allameh Mohammad Taghi Jafari
The field of value has a wide spectrum in the world of humanity and has significant applications and effects in philosophy, religion, economics, social sciences, ethics, psychology and even daily choices. One of the most fundamental issues that Allameh Jafari paid attention to in his philosophical opinions is the attention to the nature of "value" with an epistemological approach. According to him, "real values" are attributed to the realities of the world; Although the field of value and propositions related to it may not fall into the grid of contemporary experimental-laboratory weighing; But value propositions are knowable and can be as valid and valid as scientific propositions. According to Allameh Jafari's point of view, the measure of the reality of value is measured by its relationship with human nature, and the greater this relationship is, the more real the value appears. In his opinion, the home of "values" is the rational life of man and its origin is the divine and divine existence, therefore, "value" and "ought" can be deduced from human being. This article, with a descriptive-analytical method, aims at a new exploration of Allameh Jafari's views on value realism, which results in creating a path to confirm the theological-Islamic value propositions in various fields of human sciences.
تبلیغات
