پی گیری رد حلقه تفسیری ابن عباس در تاریخ نگاری قدسی مسلمانان (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تداخل گزارش های ایمانی از تحولات عصر نبوت در تاریخ نگاری مسلمانان به گره خوردن مرزهای الهیات و دانش تاریخ منجر می شود. در بررسی نسبت بین این دو رویکرد، حضور پررنگ ابن عباس و شاگردان او به عنوان «حلقه تفسیری مکه»، این پرسش را ایجاد می کند که چه ارتباطی بین درک تفسیری، به عنوان یکی از لایه های سنخ شناسی فهم الهیاتی، و روایت فراتاریخی از زیست پیامبر(ص) وجود دارد؟ پژوهش حاضر با طرح این ادعا که جریان تفسیری، خاستگاه روایت های قدسی در تاریخ نگاری مسلمانان است، از منظر توصیفی و با تکیه بر روش داده بنیاد، روایات الهیاتی از زیست پیامبر(ص) را از سه منبع سیره ابن هشام، طبقات ابن سعد و تاریخ طبری استخراج و سپس با روش تحلیل فرم و اِسناد، رد این حلقه را در این ارتباط پی گیری کرده و ادعای یادشده را به آزمون گذاشته است. برآیند این پژوهش نشان داد، گرایش حلقه ابن عباس به اسباب نزول آیات و تمایل مورخان به تفسیر مجازی آنان به تعامل بینش تفسیری و تاریخی منجر شد که نتیجه آن به تصویر کشیدن وجهی قدسی و فراتاریخی از زیست پیامبر(ص) در مکه بود.The Tracing of Ibn ʿAbbās Interpretive Circle in the Muslims Holy Historiography
Interference of religious reports of events during the Prophet time in Muslim historiography leads to an overlap between theology and history. In examining the relationship between these two approaches, the strong presence of Ibn ʿAbbās and his students as the interpretative circle of Mecca raises a question: what is the relationship between the understanding of interpretation, as a layer of divine understanding, and the trans-historical narrative of the Prophet’s life? This essay claims that the interpretative approach is the origin of the holy narratives in Muslim historiography. It extracts the theological narratives of the Prophet’s life from three sources: the Al-Sīrah al-Nabawiyyah by Ibn Hisham, the The Kitāb al-Ṭabaqāt al-Kabīr by Ibn Sa'd and the Tārīkh al-Rusul wa al-Mulūk by al-Ṭabarī, tracing this circle relating to the aforementioned claim. The result shows that the tendency of the circle of Ibn ʿAbbās towards the Occasions or circumstances of revelation and the tendency of historians to interpret them figuratively led to the interaction of interpretive and historical approach, portraying Prophet’s life in Mecca as sacred and trans-historical.
تبلیغات
