ساختار مفهومی ابعاد روانی مراقبت معنوی بر اساس آیات و روایات (مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

چکیده

سابقه و هدف: معنویت و مراقبت معنوی جزء جدایی ناپذیر مراقبت کل نگر محسوب می شود و توجه به ابعاد روحی و روانی آن می تواند نقش مهمی در بهبودی بیماران و دستیابی به اهداف سلامتی داشته باشد. به مفهوم مراقبت معنوی در حیطه های دینی، روان شناختی و پزشکی توجه جدی شده است. توجه به ساختار مفهومی مراقبت معنوی از دیدگاه دین مبین اسلام به تعیین شاخص های آن کمک می کند. ازاین رو هدف از پژوهش حاضر بررسی ساختار مفهومی ابعاد روانی مراقبت معنوی بر اساس آیات و روایات بود. روش کار: این پژوهش مطالعه ای توصیفی-تحلیلی و از نوع کتابخانه ای است. بدین منظور ابعاد روحی و روانی مراقبت معنوی در متون دینی اسلام (آیات و روایات)، با استفاده از نرم افزار کتابخانه دیجیتال اسراء در قرآن و منابع اسلامی و تارنمای تدبر (بنیاد علوم و معارف اسلامی) به ویژه آثار مکتوب آیت الله جوادی آملی، تفسیر نمونه آیت الله مکارم شیرازی و تحف العقول بررسی شد. مؤلفان مقاله تضاد منافعی درباره این پژوهش گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج نشان داد که بُعد روانی مراقبت معنوی شامل چهار زیرمقوله سازگاری فرد با خود، باورهای کارآمد در سازگاری با مسائل، داشتن روحیه انتقادپذیری، داشتن عملکرد مناسب در برخورد با مشکلات و بُعد روحی مراقبت معنوی شامل چهار زیرمقوله ارتباط انسان با خدا، خود و دیگران و همچنین طبیعت است. نتیجه گیری: توجه به ابعاد روانی مراقبت معنوی می تواند در پذیرش و سازش شرایط موجود و حتی مرگ بیمار کمک کند. بنابراین، اعضای گروه سلامت باید با این مفاهیم آشنا باشند و با ارائه مراقبت مناسب، تحمل درد و رنج حاصل از بیماری را تسهیل نمایند.