سنجش وضعیت شاخص های سلامت شهری در سطح شهر تهران (نمونه موردی: محلات تجریش، بازار و اسماعیل آباد) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
سلامت شهری مفهومی چندبعدی است و نتیجه ی شرایط و ویژگی های محیط زندگی است که فرد در آن قرار دارد. به دنبال افزایش سطح شهرنشینی و تبعات ناشی از لجام گسیختگی آن، در برخی موارد زمینه های تهدید سلامت انسان و خصوصاً کیفیت زندگی شهروندان در کشورهای درحال توسعه، شکل گرفته است. ازآنجاکه شهر تهران، در بسیاری از جنبه های سلامت شهری دچار لغزش و افول شده است و شهروندان آن همه روزه با ابعاد مختلف ناشی از این افول در محیط شهری خود مواجه هستند، لذا سنجش وضعیت بحث سلامت شهری در سطح این کلان شهر، کاملاً ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش، بر اساس سطوح مختلف میزان توسعه یافتگی، محلات «تجریش»، «بازار» و «اسماعیل آباد» به عنوان حوزه های مطالعه انتخاب شده است. هدف اصلی پژوهش، ارائه و سنجش شاخص های مهم سلامت شهری در قالب ابعاد رویکرد توسعه پایدار با تکیه بر فضای مطالعاتی جامع و ارائه راهبردهای ارتقای سطح سلامت در این محلات است. در جهت آشکارسازی وضعیت شاخص ها با نظر به ماهیت خاص آن ها، روش های میدانی با ابزار مصاحبه و پرسش نامه، مطالعات اسنادی و بهره گیری از داده ها، سیستم اطلاعات جغرافیایی و تحلیل فضایی به کار گرفته شد و نتایج نهایی ضمن هم مقیاس سازی، تلفیق شدند. با بهره گیری از فرمول کوکران، درمجموع تعداد ۲۸۳ پرسشنامه با میزان آلفای کرونباخ 766/0 در مرحله ی پیش آزمون، تکمیل و تحلیل شده است. بررسی محاسبات داده های حاصل از پژوهش و مقایسه تطبیقی آن ها با اسناد فرادست و نقشه های به دست آمده، بیانگر آن است که در حوزه زیست پذیری اجتماعی، رقابت پذیری اقتصادی و پایداری محیطی و سنجه های تعریف شده در هر بعد، روند کلی نتایج نشانگر رابطه نسبتاً مستقیم میزان توسعه یافتگی با مؤلفه ی سلامت شهری است و در برخی موارد، این رابطه روند متفاوت به خود می گیرد. پایین بودن کلی میانگین برخی شاخص های سلامت شهری در هر سه محله و وجود تفاوت های معنادار در سطوح موردمطالعه، لزوم برنامه ریزی مؤثر در این حوزه را آشکار می سازد.Measuring the Urban Health Indicators in Tehran City (Case Study: Tajrish, Bazaar and Esmaeilabad Neighborhoods)
In recent decades, human health and quality of life have been threatened in the world, especially in developing countries, by ever-growing population, cities expansion, expanding the dimensions of destruction and pollution. If we consider "Sustainable development" as a fundamental approach to urban planning, focusing on health at the head of urban development plans implies city movement towards sustainable development. Tehran, the first metropolis in Iran with a population of 8737510, is constantly declining in many aspects of urban health. Its citizens struggle with different dimensions and species of pollution in their city. Therefore, measuring the urban health status in Tehran is necessary. In this research, case studies are from different levels of development in Tehran concerning the specific features of each of these levels. The neighborhoods are "Tajrish" in region 1, "Bazaar" in region 12, and "Esmaeilabad" in region 19. The research tries to provide significant indicators of a healthy city based on the dimensions of the sustainable development approach, status determination of the health indicators, and providing strategies for improving health. This research is a mixed method, and various techniques like field studies, interviews, questionnaires, documentary studies, data and related software helped us to determine each indicator's status according to its specific nature. Considering the population of the studied areas and using the Cochran formula, we completed 283 questionnaires with a Cronbach's alpha of 0.766 in the pre-test phase. We analyzed those by using SPSS and related software. The results of the comparative comparison show that in the field of social viability, economic competitiveness, and environmental sustainability and the sub-clauses in each dimension, the overall trend of the results indicates a relatively direct relevance between the development level and urban health component. Although there is a low general average of urban health indicators in all three neighborhoods, Tajrish has a higher average than other neighborhoods in most cases. It is necessary to take new measures to prevent the spread of health gaps in different parts of Tehran by using new solutions appropriate to the nature of each indicator.
تبلیغات
