ارزیابی نقش پارادایم ها و الگوها در فهم دین با تأکید بر دیدگاه ایان باربور (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
این مقاله به ارزیابی دیدگاه های ایان باربور درباره نقش پارادایم ها و الگوها در شکل گیری و فهم دین پرداخته است. باربور با تکیه بر دیدگاه توماس کوهن درباره نقش پارادایم ها در نظریه های علمی نشان داده است که همان طور که مشاهدات تجربی ناب و خالص نداریم، تجربه دینی، داستان ها و شعائر دینی ناب و خالص نیز نداریم؛ زیرا همان طور که مشاهدات گران بار از نظریه های علمی اند و نظریه های علمی هم گران بار از پارادایم ها هستند، تجربه های دینی، داستان ها و شعائر دینی هم گران بار از باورهای دینی؛ و باورهای دینی هم گران بار از پارادایم های دینی اند. از سوی دیگر، وی معتقد است همان طور که الگوها در درون یک پارادایم در شکل گیری و فهم نظریه های علمی موثرند، در تکوین و فهم باورهای دینی نیز سهم اساسی دارند. در این مقاله ابتدا دیدگاه باربور توضیح داده شده، سپس در ارزیابی دیدگاه وی، نگاه پارادایمی به دین، توجه به نقش الگوها در دین و جنبه هرمنوتیکی از نقاط مثبت دیدگاه باربور شمرده شده و تلاش شده است تا از انتقاداتی مانند ناواقع گرایی و نسبیت گرایی نگاه پارادایمی و الگوها دفاع شود. اما به نظر می رسد که اولا تعریف دین به تجربه دینی، داستان ها و شعائر دینی نوعی تحویل دین شمرده می شود، ثانیا می توان بجای تعبیر «باورهای دینی» از نظریه های دینی استفاده کرد و نظریه های دینی را متناظر با نظریه های علمی دانست.A Study of Ian Barbour’s View on The Role of Paradigms and Models in the Understanding of Religion
This paper evaluates Ian Barbour's view on the role of paradigms and models in the formation and understanding of religion. Based on Thomas Cohen's view about the role of paradigms in scientific theories, Barbour has shown that just as we do not have pure empirical observations, we also do not have pure religious experience, stories and rituals, for, just as observations are theory-laden and scientific theories are paradigm-laden, religious experiences, stories and religious rituals are also religious beliefs-laden, and religious beliefs are religious paradigm-laden. On the other hand, he believes that just as models within a paradigm are effective in forming and understanding scientific theories, they also play a fundamental role in the formation and understanding of religious beliefs. In this paper, the Barbour's view is first explained, then in the evaluation of his view, the paradigmatic view of religion, Barbour's attention to the role of models in religion and the hermeneutic aspect are considered the positive points of his view, and an attempt has been made to overcome criticisms such as unrealism and relativism of the paradigmatic view and models. But it seems that, firstly, the definition of religion by religious experience, religious stories and rituals is considered a kind of reductionism, and, secondly, it is possible to use religious theories instead of "religious beliefs" and consider religious theories as corresponding to scientific theories.
تبلیغات
