حکمت خسروانی در شاهنامه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
شاهنامه جلوه گاه فرهنگ و اندیشه های ایرانیان باستان است که در قالب عناصر متعددی از جمله اساطیر، حماسه ها و داستان های شاهان و پهلوانان بازتاب یافته است. این اندیشه ها روایتگر برداشت های جهان شناختی، ساختارهای اجتماعی، آیین ها و نمونه های اخلاقی و رفتاری ایرانیان باستان است که با نام حکمت خسروانی شناخته می شود. مبنای حکمت خسروانی نور است و مظاهر این امر در شاهنامه با مؤلفه های پربسامد اهورایی چون خرد، آتش، فرّ، امشاسپندان و ایزدان و نیروهای تاریکی همچون اهریمن و دیوان که در تضاد با نور و روشنی اهورایی هستند، همراه با جنبه های تغزلی، عاشقانه و غنایی خود، بیانگر فلسفه ی زندگی در حکمت ایران باستان است. در این پژوهش با بهره گیری از روش تحلیل محتوا مؤلفه های حکمت خسروانی را در شاهنامه بررسی کرده و نشان داده ایم بازتاب درخشان این مضامین هم پیوند با بنیان های ریشه دار خود در شاهنامه، زمینه ای برای بنیان اندیشه های تعالی گرایانه، ایجاد فضای باز فکری و جریان آن در بطن اجتماع و آثار و نیز بستری برای گفتگوی متن ها در طول تاریخ فراهم آورده است. از این رو با شناخت این جریان، می توان به خوانشی نظام مند از آثار ادبی، تاریخی و دینی ایرانیان دست یافت.Khosravani philosophy in Ferdowsi’s Shahnameh
The Shahnameh embodies the culture and ideas of the ancient Iranians through numerous elements, including myths, epics, and stories of kings and heroes. These ideas narrate the cosmological perceptions, social structures, traditions and moral and behavioral examples of the ancient Iranians which is known as Khosravaniphilosophy. These profound thoughts have been formed in a philosophical way from various religions such as Manichaeism, Mithraismand most of all Zoroastrianism; The basis of Khosravi's wisdom is light And the manifestations of this issue in Shahnameh with high-frequency components such as wisdom, Light, Fire, Splendor (Farr), Angles (Emshaspandan), Goddess (Izadan) and dark forces like the Devil (Ahriman) and Demons (Divan) which are in contrast to the light and Ahuraian Lighting, along with its romantic and lyrical aspects, express the philosophy of life from the perspective of Khosravi wisdom.In this study, using the method of content analysis, components of Khosravani'sphilosophyhave examined in Shahnameh and shown that the brilliant reflection of these themes interrelated to its roots in Shahnamehhas provideda ground for establishing transcendental ideas, creating free thinking space with flowing it to the the heart of society and literary works, as well as a situation for the dialogue of texts throughout history.Therefore, by recognizing this trend, a systematicperception of Iranian literary, historical and religious works can be achieved.
تبلیغات
