تجلی کارکردهای ایزدبانو اَشی در زنان شاهنامه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
اَشی، یکی از مهم ترین ایزدبانوان اسطوره ای ایران است. در متونی همچون اوستا، یشت ها و یسن ها از اَشی با صفات مختلفی از جمله، ثروت بخشی به یاران و ایرانیان (ارتباط با ثروت و برکت)، یاری رساندن به دوستان، آوردن اسب و برکت از سرزمین های بیگانه برای ایرانیان، ارتباط با زنان و تأثیر بر زنان یاد شده است. ازآنجاکه شاهنامه زیرساختی اسطوره ای دارد، می توان شاهد تجلی کارکردها و خصلت های شخصیت های اسطوره ای در برخی از شخصیت های داستان های شاهنامه بود. از جمله این موارد می توان به تجلی کارکردهای ایزدبانو اَشی در عملکرد زنان برجسته و تأثیرگذار شاهنامه اشاره کرد. ازاین رو، پژوهش حاضر بر آن است تا با روش توصیفی تحلیلی، کردار زنانی از جمله فرانک، فرنگیس، جریره، همای چهرآزاد، کنیزک رومی و بوران دخت را با کارکردها و خصلت های برجسته ایزدبانو اَشی بررسی و مقایسه کند. برایند پژوهش حاضر نشان می دهد که کردار این زنان، تکرار اعمال و خویشکاری های اَشی است؛ در واقع، این زنان تکرار چهره اسطوره ای اَشی در متن حماسی شاهنامه هستند. با تأمل بر ویژگی های زنان نام برده، مشخص می شود که در میان کردارهای مختلف اَشی، صفت ثروت و برکت بخشی اصلی ترین صفتی است که به این زنان رسیده است و اغلب این ثروت بخشی و یاریگری زنان در ارتباط با پادشاهی و به قدرت رسیدن برخی از شهریاران و پهلوانان است.The impact of the functions of the Goddess Ashi on women in Shahnameh
Ashi is one of the most significant mythological goddesses in Iran. In texts such as Avesta, Yasht, and Yasnas she is associated with different attributes namely, granting fortunes to Iranians ( association with wealth and blessing), helping friends, bringing horse and blessings from foreign lands to Iranians, connection with women and their influence over them. Since Shahnameh has a mythological substructure one can witness the reflection of functions and the characteristics of the mythological figures in certain characters of Shahnameh tales. A fine example is the impact of Ashi’s functions on the performance of influential and outstanding women in Shahnameh. Using the descriptive analytic method this study is an attempt to compare the deeds of women such as Faranak, Farangis, Jarireh, Homay Chehrazad, Rumi Kanizak, and Pourandokht with the outstanding characteristic features of the goddess Ashi. The results obtained show that their deeds are the repetition of Ashi’s actions and missions. In fact these women are the repetition of the mythological image of Ashi in the Shahnameh text. Reflection upon the characteristics of the above mentioned women reveal that among the different deeds of Ashi, confering fortune and blessing are the main attributes reaching these women, and more often these rewards are in conncection with kingdom or coming into power of a king or a warrior.
تبلیغات
