بررسی پتانسیل های توسعه گردشگری فرهنگی مرزی در استان گیلان (مطالعه موردی: بندر مرزی آستارا)

چکیده

یکی از عرصه های نوین در مطالعات حوزه برنامه ریزی طرح های توسعه در ایران، مناطق مرزی می باشند. هرچند از گذشته تاکنون ابعاد گوناگون مسائل و مشکلات مربوط به این مناطق به طور پراکنده مورد مطالعه قرار گرفته است، اما آمایش این مناطق تاکنون جایگاهی در نظام برنامه ریزی توسعه کشور نداشته است به همین دلیل، فقدان یک چارچوب نظری برای انجام مطالعات علمی در رابطه با آمایش مناطق مرزی دیده می شود. مناطق مرزی خود عاملی برای جذب گردشگر هستند و به میزان زیادی پتانسیل جهت توسعه گردشگری را دارا می باشند و در مقابل گردشگری نیز می تواند با گسترش در مرزها، این مناطق را تا سطح جهانی شدن مطرح کند، در نتیجه این فعالیت پیچیده نیاز به برنامه ریزی دارد، یکی از مناطق مرزی مناسب گردشگری در ایران بندر چند منظوره آستارا می باشد؛ که هم مرز بودن آن با کشور آذربایجان از نقطه نظر تجاری و گردشگری حائز اهمیت است، وجوه مشترک فرهنگی و قومیتی در این محدوده مرزی دو کشور می تواند پتانسیل مناسبی جهت جذب گردشگران باشد. هدف این مقاله بررسی اهمیت برنامه ریزی گردشگری مرزی بندر چند منظوره آستارا براساس پتانسیل های جذب توریست در منطقه می باشد. روش پژوهش بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی-تحلیلی است. داده ها از منابع کتابخانه ای، داده های آب وهوا شناسی و مصاحبه با نخبگان می باشد و از طریق مدل TCI،SWOT مورد بررسی قرار گرفتند. یافته های حاصل از این پژوهش نشان می دهد که به علت موقعیت مستعد محدوده مرزی آستارا در شمال ایران با کشورهای حوزه خزر، توسعه گردشگری فرهنگی می تواند یکی از بخش های پراهمیت برنامه ریزی در این منطقه باشد که در این راستا بررسی پتانسیل های گردشگری فرهنگی و ماه های آسایش توریست، توان ها و زمان های مناسب گردشگری مرزی در آستارا را مشخص می کند. از آنجا که بحث گردشگری مرزی در ایران معقوله ای جدید است در این مقاله فقط به لزوم توجه به آن در برنامه ریزی های گردشگری فرهنگی به عنوان یک جنبه مهم در آمایش سرزمین های مرزی اشاره شده است.