ارزیابی نقش سرمایه های اجتماعی در توسعه پایدار روستایی با تاکید بر زیست پذیری، مورد مطالعه دهستان چایپاره بالا-زنجان

چکیده

فقدان نسبی بهره مندی از روابط متقابل و اعتماد در میان نهادهای محلی، سازمان ها، و شبکه های اجتماعی به عنوان یک تنگنای حیاتی برای توسعه پایدار روستایی شناخته شده است و شرط لازم برای پیشرفت هر جامعه ای به خصوص جوامع روستایی، گسترش سرمایه های اجتماعی است. لذا تحقیق حاضر در پی بررسی وضعیت زیست پذیری روستاهای دهستان چایپاره بالا به عنوان جزیی از ابعاد توسعه پایدار روستایی و نقش سرمایه های اجتماعی در ارتقای آن است. تحقیق حاضر از نظر نوع کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی و روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی است. روایی پرسشنامه از طریق کارشناسان و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ(746/0) تایید شد. جامعه آماری، روستاهای دهستان چایپاره بالا با 1059 خانوار و حجم نمونه 283 خانوار (بر اساس فرمول کوکران) است. روش نمونه گیری تصادفی ساده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش کمی مبتنی بر آمار توصیفی و استنباطی (آزمونهای t تک نمونه ای، رگرسیون خطی، تحلیل مسیر) و مدل تاپسیس استفاده شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که مولفه های سرمایه اجتماعی وضعیت مطلوبی در منطقه مورد مطالعه دارد. همچنین ابعاد اقتصادی و اجتماعی زیست پذیری وضعیت رضایت بخشی داشته ولی مولفه زیست محیطی با میانگین 736/2 و تفاوت از حد مطلوب منفی، وضعیت پایین تر از حد مطلوب دارد. حدود 67 % از تاثیر مثبت در زیست پذیری روستایی، متاثر از سرمایه های اجتماعی در محدوده مورد مطالعه، بوده است. به طوری که مولفه اعتماد اجتماعی با ضریب 578/0 به عنوان موثرترین مولفه و مولفه شبکه ها و نهادهای اجتماعی به میزان 016/0- کمترین تاثیر را در زیست پذیری مناطق روستایی هدف داشته است. همچنین روستای قره بوطه با ضریب اولویت 923/0 دارای رتبه اول و روستای گوگلر (108/0) دارای رتبه هفتم از نظر زیست پذیری در دهستان چایپاره بالا هستند.