دستخط های خلفای امپراطوری عثمانی و دولتمردان قاجار (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

از جانب خلفای عثمانی، دستورالعمل های بزرگ اصلاحی، طی سه دستخط در خصوص انجام اصلاحات جدید در جامعه عثمانی صادرشد، اوّلین دستورالعمل معروف به دستخط شریف گلخانه در سال 1839 م و یک سال بعد فرمان دیگری به نام دستخط همایون و پنج سال بعد فرمان سومی تحت عنوان دستخط همایون ثانی ابلاغ گردید.اساس این فرامین و دستورالعمل ها، در ایجاد قانون، تشکیلات نوین اداری، برابری افراد در برابر قانون،محاکمه عادلانه، ایجاد مدارس جدید، و وزارت معارف خلاصه می شد.تحولات جامعه عثمانی از دید دولتمردان نواندیش قاجار به ویژه در دوره ناصرالدین شاه پنهان نماند و با الگوقرار دادن تنظیمات عثمانی در ایران دست به اقدامات و اصلاحات مشابهی زدند. در این پژوهش به تاثیر تنظیمات عثمانی بر اقدامات تجدد خواهانه دولتمردان قاجار که مورد مطالعه و تحقیق دقیق قرار نگرفته پرداخته می شود.