بررسی کلی مفاهیم پایه تمدّن اسلامی در اندیشه مالک بن نبی (مقاله پژوهشی حوزه)

چکیده

بررسی های اندیشه اسلامی با رویکرد تمدنی را باید عالی ترین سطح طرح اسلام با گرایش عقلانی، عمل گرا، کارامد و عینیت ساز به شمار آورد. به باور مالک بن نبی بحران های اصلی جهان اسلام و بلکه بشریت از جنس تمدنی است و راه برون رفت از این بحران ها و عقب ماندگی ها در عرصه نظر و عمل جز بازسازی نگره ها و عینیت های تمدنی در جهان اسلام نیست. تحلیل نگره های ابن نبی این حقیقت را روشن می سازد که الگوی تمدنی نه تنها بیانگر صورت عینی اسلام، بلکه نشان نوع تفکر و فهم عالمان از دین نیز هست. بخش های مهمی از این مقاله به تبیین ظرفیت ها و مناسبات اندیشه این فیلسوف تمدن با زیرساخت ها و ساختارهای تمدن گرای انقلاب اسلامی ایران اختصاص یافته است. در این مقاله، تلاش می شود با توصیف و تحلیل اندیشه های مالک بن نبی، مهم ترین مفاهیم مبنایی مطالعات تمدنی اسلامی مالک و کارامدی اندیشه های تمدنی وی برای برون رفت جریان های اسلام گرا از چالش های فکری و عملی حوزه تمدن به اثبات برسد.