کسب و کارهای خانوادگی

تحقیقات متعدد پیرامون مبحث کسب و کارهای خانوادگی نشان داده است که این کسب و کارها عمدتا از عمر طولانی مدت برخوردار نبوده و با موانعی برای بقای خود مواجه اند. جانشین پروری به عنوان یکی از مهمترین چالش های این کسب و کار ها مطرح است. تحقیق حاضر ضمن استخراج فرآیند جانشین پروری در این کسب و کارها، دو متغیر مستقل سبک رهبری مدیران و بلوغ سازمانی کارکنان را به عنوان عوامل تأثیرگذار در نظر گرفته و چنین فرض کرده است که این دو، رابطه مثبت و معناداری با فرآیند جانشین پروری در کسب و کارهای خانوادگی دارند. در این تحقیق کاربردی با انتخاب نمونه آماری شامل 45 کسب و کار خانوادگی فعال در استان خراسان رضوی به شیوه نمونه گیری هدفمند و با روش مدلسازی معادلات ساختاری، فرضیات تحقیق از طریق توزیع پرسشنامه در سطوح مختلف سازمانی در 45 کسب و کار، مورد سنجش قرار گرفته و تأیید شدند. پاسخ دهندگان به سوالات پرسشنامه شامل مدیران ارشد شرکتها (72) و با استعدادترین کارمندان زیردست آنها (135) (منتخب مدیران برای پاسخگویی به سوالات) بودند که با توجه به شایستگی آنها احتمال اینکه روزی به جایگاه مدیر ارشد برسند، وجود داشت. نهایتا پیشنهاد شده است مدیران ارشد کسب و کارهای خانوادگی شخصا به فرآیند جانشین پروری بپردازند و نیز سبک رهبری خود را مطابق با بلوغ کارکنان انتخاب کنند.

مقدمه: توسعه کسب و کارهای خانوادگی کارآفرینانه فرآیند پیچیده و دشواری است که برای دستیابی به آن پیش از هر چیز باید شناخت جامعی نسبت به عوامل موثر بر توسعه این کسب و کارها داشت تا بتوان راهکارهایی را بر اساس شرایط منطقه برای توسعه کسب و کارهای خانوادگی ارائه داد. هدف پژوهش: این تحقیق با هدف تبیین عوامل موثر بر توسعه مهارت کارآفرینی در کسب و کارهای خانوادگی روستایی انجام شد. روش شناسی تحقیق: این تحقیق از نوع توصیفی-پیمایشی بود. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه بهره برداران فعال و کارآفرین روستایی در بخش های کشاورزی، دامداری، باغبانی و خدماتی شهرستان بوکان به تعداد 12700 بهره بردار بودند. برای انتخاب نمونه ها از جدول کرجسی و مورگان استفاده شدکه بر مبنای جامعه آماری، تعداد 375 نمونه برآورد گردید. برای بررسی و تحلیل مبانی نظری از شیوه مطالعات اسنادی و جستجو در پایگاه های اطلاعاتی علمی استفاده شد و در بخش میدانی نیز، ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه ای محقق ساخته استفاده شد. روایی پرسشنامه بر مبنای روش اعتبار محتوایی تایید و قابلیت اعتماد پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ تعیین گردید که میزان آلفای کرنباخ آن برای مولفه های اصلی پرسشنامه بین 732/0 تا 959/0 محاسبه و تعیین گردید که به طور متوسط قابل قبول بود. تحلیل داده های پژوهش حاضر در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم افزارSPSSwin22 انجام شده است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: شهرستان بوکان در استان آذربایجان غربی، با وسعت ۲۵۴۱۳۰۶ کیلومترمربع، حدود 50/6 درصد از سطح استان را به خود اختصاص می دهد دارای یک نقطه شهری، دو بخش،7 دهستان و 181 آبادی دارای سکنه می باشد. یافته ها و بحث: نتایج تحلیل آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که همبستگی مثبت و معنی داری بین عوامل آموزشی، اقتصادی، زیرساختی، فردی، محیطی و سیاست گذاری و توسعه مهارت های کارآفرینی وجود دارد. نتایج مدل رگرسیون چندگانه نشان داد که 4/52 درصد تغییرات متغیر وابسته توسعه مهارت های کارآفرینی از طریق متغیرهای وابسته تحقیق پیشبینی و تعیین خواهد شد. نتایج: نتایج نشان داد که عوامل آموزشی، اقتصادی، زیرساختی، فردی، محیطی و سیاست گذاری با توسعه مهارت های کارآفرینی ارتباط و تاثیری معنی داری در تعیین و پیشبینی توسعه مهارتهای کارآفرینی دارند.