سلیمان رسولی آذر

مقدمه: توسعه کسب و کارهای خانوادگی کارآفرینانه فرآیند پیچیده و دشواری است که برای دستیابی به آن پیش از هر چیز باید شناخت جامعی نسبت به عوامل موثر بر توسعه این کسب و کارها داشت تا بتوان راهکارهایی را بر اساس شرایط منطقه برای توسعه کسب و کارهای خانوادگی ارائه داد. هدف پژوهش: این تحقیق با هدف تبیین عوامل موثر بر توسعه مهارت کارآفرینی در کسب و کارهای خانوادگی روستایی انجام شد. روش شناسی تحقیق: این تحقیق از نوع توصیفی-پیمایشی بود. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه بهره برداران فعال و کارآفرین روستایی در بخش های کشاورزی، دامداری، باغبانی و خدماتی شهرستان بوکان به تعداد 12700 بهره بردار بودند. برای انتخاب نمونه ها از جدول کرجسی و مورگان استفاده شدکه بر مبنای جامعه آماری، تعداد 375 نمونه برآورد گردید. برای بررسی و تحلیل مبانی نظری از شیوه مطالعات اسنادی و جستجو در پایگاه های اطلاعاتی علمی استفاده شد و در بخش میدانی نیز، ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه ای محقق ساخته استفاده شد. روایی پرسشنامه بر مبنای روش اعتبار محتوایی تایید و قابلیت اعتماد پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ تعیین گردید که میزان آلفای کرنباخ آن برای مولفه های اصلی پرسشنامه بین 732/0 تا 959/0 محاسبه و تعیین گردید که به طور متوسط قابل قبول بود. تحلیل داده های پژوهش حاضر در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم افزارSPSSwin22 انجام شده است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: شهرستان بوکان در استان آذربایجان غربی، با وسعت ۲۵۴۱۳۰۶ کیلومترمربع، حدود 50/6 درصد از سطح استان را به خود اختصاص می دهد دارای یک نقطه شهری، دو بخش،7 دهستان و 181 آبادی دارای سکنه می باشد. یافته ها و بحث: نتایج تحلیل آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که همبستگی مثبت و معنی داری بین عوامل آموزشی، اقتصادی، زیرساختی، فردی، محیطی و سیاست گذاری و توسعه مهارت های کارآفرینی وجود دارد. نتایج مدل رگرسیون چندگانه نشان داد که 4/52 درصد تغییرات متغیر وابسته توسعه مهارت های کارآفرینی از طریق متغیرهای وابسته تحقیق پیشبینی و تعیین خواهد شد. نتایج: نتایج نشان داد که عوامل آموزشی، اقتصادی، زیرساختی، فردی، محیطی و سیاست گذاری با توسعه مهارت های کارآفرینی ارتباط و تاثیری معنی داری در تعیین و پیشبینی توسعه مهارتهای کارآفرینی دارند.

کشاورزی با واحدهای بهره برداری کوچک، به دلیل عدم استفاده مؤثر از فناوری و امکانات نوین، از عوامل محدود کننده بهره وری و بازدهی تولید در بخش کشاورزی محسوب می شود که قادر به تامین حداقل مواد غذایی مورد نیاز جامعه نخواهد بود. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی - پیمایشی با هدف بررسی موانع یکپارچه سازی اراضی در شهرستان بوکان انجام شده است. جامعه آماری تحقیق بهره برداران شهرستان بوکان بودند . از بین آن ها 200 نفر از طریق فرمول کوکران و به روش تصادفی ساده به نسبت متناسب انتخاب شدند. داده های مورد نیاز از طریق پرسش نامه محقق ساخته گردآوری شدند. روایی و پایایی پرسش نامه بر اساس نظر اساتید و کارشناسان مرتبط و  با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (87 درصد) تأیید شد. نتایج توصیفی تحقیق نشان داد میانگین سنی بهره برداران 41 سال و به طور متوسط 21 سال سابقه کار کشاورزی داشتند. هر کشاورز به طور متوسط 3 قطعه زمین کشاورزی در اختیار دارد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد، شش عامل، موانع فرهنگی، موانع اجتماعی - مشارکتی، موانع آموزشی، موانع اقتصادی، موانع قانونی و سیاستگذاری و موانع ساختاری (توپوگرافی) در مجموع توانستند حدود 73 درصد از واریانس موانع یکپارچه سازی اراضی را تبیین کنند . نتایج نشان داد متغیرهای عدم آموزش روش های مناسب یکپارچه سازی، عدم شرکت کشاورزان در کلاس های توجیهی، رونق خرید و فروش اراضی کشاورزی، باورهای سنتی جامعه در مورد اراضی ، ساختار قوانین خاص نظیر ارث و وقف، مالکیت زمین، عدم توجه به وضعیت اقتصادی روستاییان، عدم مشارکت بانک ها، عدم سرمایه گذاری مناسب در بخش کشاورزی، متغیرهای مهم تبیین موانع شش گانه یکپارچه سازی اراضی کشاورزی شهرستان بوکان می باشند.

امروزه نقش اقتصادی تعاونی های کشاورزی در کنار ارزشهای انسانی تعاون همچون عدالت، انصاف، همبستگی، مشارکت اعضاء و اشتغال زایی توجه به زمینه های ارتقای کیفیت تعاونی ها را ضروری می سازد. هدف این تحقیق، بررسی و تحلیل موانع پیش روی تعاونی های تولید کشاورزی در شهرستان بوکان بود که با روش توصیفی– پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق 1200 نفر از اعضای شرکت های تعاونی تولیدی کشاورزی در شهرستان بوکان در سال 1395 بودند. حجم نمونه نیز با استفاده از فرمول کوکران 133 نفر تعیین شد. روایی پرسشنامه تحقیق با استفاده از نظرات اساتید راهنما و مشاور و کارشناسان بخش کشاورزی کسب شد و برای محاسبه پایایی ابزار تحقیق از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که میانگین آلفای کرونباخ بدست آمده برای پرسشنامه برابر 94/0 بود. با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی موانع پیش روی تعاونیهای تولید کشاورزی در شهرستان بوکان در پنج عامل خلاصه شدند که به نام های عوامل اجتماعی، مالی، اداری، آموزشی و ساختاری دسته بندی شدند. این پنج عامل در مجموع حدود 69 درصد از واریانس موانع پیش روی تعاونی های تولید کشاورزی در شهرستان بوکان را تبیین می نمایند.

هدف کلی این تحقیق علی- مقایسه ای، شناسایی عواملی است که باعث عدم ادامه استفاده از سیستمهای آبیاری بارانی می شوند. جامعه آماری مورد نظر شامل کلیه کشاورزان پذیرنده سیستمهای آبیاری بارانی در شهرستان مهاباد استان آذربایجان غربی در سال زراعی 1386-87 است که حداقل یک محصول را با استفاده از آن تولید و برداشت کرده اند (N=195). از این میان، تعداد 124 نفر با استفاده از جدول کرجسی و مورگان به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. یافته های توصیفی نشان می دهد که تقریبا 30 درصد (36 نفر) کشاورزان پذیرنده، استفاده از سیستمهای آبیاری بارانی را رها کرده اند. یافته های استنباطی نیز نشان می دهد که تفاوت معنی داری بین دو گروه کشاورزان استفاده کننده و رهاکننده سیستمهای آبیاری بارانی در برخی از متغیرهای وابسته وجود دارد. نتایج حاصل از تحلیل تشخیصی هم نشان می دهد که پنج متغیر «رودخانه به عنوان منبع آب، میزان پیامدهای اقتصادی سیستم، میزان حمایتهای آموزشی- ترویجی، پشتیبانی از حفظ و نگهداری سیستم و سن» 99 درصد کشاورزان را به درستی در دو گروه کشاورزان ادامه دهنده و رهاکننده سیستمهای آبیاری بارانی طبقه بندی می کنند.