حسابداری مدیریت آب

هدف: سیستم های حسابداری آب متفاوتی در سطح جهان وجود دارد، اما هیچکدام به صورت جامع همه شاخص های مورد نیاز را در بر نمی گیرند. هدف این پژوهش ارایه شاخص های مؤثر بر الگوی حسابداری آب و ارایه الگوی جامع حسابداری مدیریت آب در ایران است.روش:این پژوهش با استفاده از 6 بعد نوین فن ارزیابی متوازن و از طریق روش کیفی فرا ترکیب انجام شد. بدین منظور پس از جست وجو در پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی در محدوده زمانی 1980-2020، 147 پژوهش یافت شد، که پس از مطالعه تعداد 32 پژوهش که به صورت مستقیم، موضوع حسابداری و مدیریت آب را بررسی کرده بودند، وارد مرحله تحلیل شدند. پژوهش های انتخاب شده برای کدگذاری وارد نرم افزار مکس کیودا شد.یافته ها:پس از فرآیند کدگذاری، 52 کد متمایز شناسایی شد. از میان کدهای شناسایی شده، شاخص کارایی زیست محیطی (8)، بهای تمام شده آب (8)، میزان بهره برداری از آب (8) و شاخص آب مصرف شده (7) به ترتیب بیشترین فراوانی را داشتند. در مرحله بعد کدها در قالب 20 تم (زیر معیار) و در نهایت زیرمعیارها در 6 معیار (ابعاد) فن ارزیابی متوازن تقسیم بندی شدند. براساس این عوامل الگوی جامع حسابداری آب با روش فراترکیب ارایه گردید و با نظر خبرگان نهایی گردید.نتیجه گیری:این پژوهش با شناسایی شاخص های حسابداری آب و ارایه الگویی جامع می تواند مورد استفاده حسابداران و برنامه ریزان حوزه آب، حسابداران و مدیران شرکت های آب منطقه ای و آب و فاضلاب و صنعت های متفاوت استفاده کننده آب در ایران قرار بگیرد.

هدف این پژوهش طراحی الگوی حسابداری مدیریت یکپارچه آب از طریق روش ترکیبی اکتشافی است. در بخش کیفی پژوهش، با استفاده از روش فراترکیب پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی، در محدوده زمانی 1980-2020، جمعا 147 پژوهش یافت شد، که پس از مطالعه تعداد 33 پژوهش که به صورت مستقیم، حسابداری و مدیریت آب را بررسی کرده بودند، وارد مرحله تحلیل شدند و الگویی برای حسابداری مدیریت یکپارچه آب ارائه گردید. در بخش کمی، به منظور سنجش اعتبار الگوی ارائه شده، جامعه آماری حسابداران فعال در صنعت های مربوط در حوزه آب بودند که در نهایت با استفاده از روش نمونه گیری کوهن 136 پرسشنامه جمع آوری و با استفاده از آزمون t تک نمونه ای تجزیه و تحلیل گردید. به منظور تعیین بار عاملی شاخص های هریک از مؤلفه ها از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد، که شش بعد شامل مالی، فرآیندهای داخلی، رشد و یادگیری، مشتری، پایداری و حسن شهرت، بیست مؤلفه شامل بهای تمام شده، کارایی، فروش، هزینه ها، کیفیت آب، کمیت آب، آموزش، اثربخشی تجهیزات، بهره وری آب، مصرف، سرمایه اطلاعاتی، سرمایه انسانی و غیره و 52 شاخص بر الگوی حسابداری مدیریت آب مؤثر هستند. الگوی پژوهش متغیرهای مهمی را برای ذینفعان مختلف مانند دولت، نهادهای قانون گذار، شرکت ها و پژوهشگران، جهت پیاده سازی سیستم حسابداری مدیریت آب فراهم می نماید.