جزء تعهدی سود

در پژوهش های پیشین، سودآوری آتی شرکت ها را به صورت سود عملیاتی سال آتی تقسیم بر میانگین دارایی سال آتی تعریف کرده اند. با این تقسیم، سود عملیاتی را به بازده دارایی (ROA) تبدیل و دریافتند پایداری جزء تعهدی کمتر از جزء نقدی سود است و آن را شاهدی بر مدیریت سود تفسیر کردند. در این مقاله بررسی میشود آیا پایداری تفاضلی اجزای تعهدی و نقدی در پیش بینی سودآوری تحت تأثیر مدیریت سود(صورت کسر ROA) است یا به دلیل تأثیر متفاوت اجزای تعهدی و نقدی سود در رشد داراییها (مخرج کسر ROA) است؟ براساس نمونه ای متشکل از 1860 مشاهده سال- شرکت در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1375تا 1385، فرضیه های پژوهش آزمون شدند. یافته های پژوهش نشان میدهد که جزء تعهدی سود نسبت به جزء نقدی سود رابطهی قویتری با میانگین داراییها در مخرج کسر معیار سودآوری دارد. در مقابل اجزای تعهدی و نقدی سود با سود عملیاتی سال آتی رابطهی یکسانی دارند. این یافته ها حاکی از آن است که پایداری تفاضلی اجزای تعهدی و نقدی سود ناشی از مدیریت سود نیست، بلکه به دلیل تأثیر متفاوت اجزای تعهدی و نقدی سود در رشد داراییهاست

در این مقاله رابطه بین خصوصیت کیفی قابلیت اتکای اطلاعات حسابداری و بازده سهام مطالعه می­شود. بدین منظور، تعریف جامعی از اقلام تعهدی بر مبنای یک رویکرد ترازنامه ای ارائه و طبقه بندی کاملی از اقلام تعهدی ترازنامه تدوین و قابلیت اتکای هر طبقه رُتبه بندی شده است. یافته های پژوهش­های پیشین نشان داده است پایداری آن دسته از اقلام تعهدی که قابلیت اتکای پایین تری دارند، کمتر است. چنانکه سرمایه گذاران مفهوم قابلیت اتکای اقلام تعهدی را درک کنند، نباید رابطه منفی قویتری بین اقلام تعهدی کمتر اتکاپذیر و بازده سهام در آینده وجود داشته باشد. این پژوهش از پژوهش­های کاربردی و همبستگی است که در قالب داده های ترکیبی اجرایی شده است. جامعه آماری این پژوهش متشکل از شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1380 تا 1387 است که نمونه ای به حجم 141 شرکت از آن انتخاب شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد بین آن دسته از اقلام تعهدی سود دوره جاری که قابلیت اتکای پایین تری دارند و بازده سهام در آینده رابطه منفی قویتری وجود ندارد.

سود حسابداری مهمترین و اصلی ترین منبع اطلاعات مختص شرکت است. سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و سایرین، سود و اجزای آن را به طرق مختلف و برای مقاصد متفاوت جهت ارزیابی دورنمای جریان های نقدی سرمایه گذاری ها یا وام های اعطائی استفاده می کنند و برای اخذ تصمیمات سرمایه گذاری، به سود بیش از هر معیار دیگری توجه می کنند. وقوع بحران های مالی، اعتبار سامانه گزارشگری مالی در جلب اعتماد سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و سایر ذینفعان را خدشه دار ساخت. به دنبال این بحران ها پژوهشگران و تحلیلگران مالی توجه را از تأکید صرف بر سود به کیفیت سود معطوف کردند. ارزیابی کیفیت سود به استفاده کنندگان صورت های مالی در امر قضاوت درباره قطعیت سود جاری و پیش بینی سودهای آتی کمک می کند. از آنجا که کیفیت سود مفهومی بر پایه محتوا است، لذا امکان ارائه تعریفی جامع از آن وجود ندارد و برای اندازه گیری آن از معیارهای متفاوتی استفاده می کنند. این مقاله ضمن تبیین مهمترین معیارهای تجربی کیفیت سود در ادبیات موضوعی به معرفی مهمترین مدل های آن سازه ها می پردازد.

سود حسابداری یکی از مهمترین اطلاعات مندرج در صورت های مالی است که عوامل متعددی کیفیت آن را تحت تأثیر قرار می دهد. کیفیت سودهای گزارش شده برای تخصیص بهینه منابع در بازارهای سرمایه بسیار حیاتی است و استفاده کنندگان گزارش های مالی به کیفیت سودهای گزارش شده توجه خاصی دارند. گزارشگری سودهای کم کیفیت و سودهایی که منعکس کننده عملکرد واقعی شرکت نیست، تخصیص نامناسب منابع را به دنبال داشته و باعث کاهش رشد اقتصادی می شود. از سوی دیگر، این سودها کارایی لازم را نداشته و منابع را از پروژه های دارای بازده واقعی به سمت پروژه هایی سوق می دهند که واهی بوده و بازده ساختگی و غیرواقعی دارند. شناسایی عوامل تعیین کننده (متغیرهای اثرگذار بر) کیفیت سود برای تصمیم گیری مقامات قانون گذار و بهبود کیفیت سود اهمیت به سزایی دارد. در پژوهش هایی که به بررسی عوامل تعیین کننده کیفیت سود پرداخته می شود، عوامل تعیین کننده، نقش متغیر مستقل و کیفیت سود، نقش متغیر وابسته را ایفا می کند. عوامل اثرگذار بر کیفیت سود بسیار متنوعند. در این پژوهش به معرفی مهمترین عوامل تعیین کننده کیفیت سود و اجزای آنها شامل خصوصیات شرکت، رویه های گزارشگری مالی، مکانیسم های راهبری شرکتی، حسابرسان، محرک های بازار سرمایه، خصوصیات مدیریت و عوامل خارجی پرداخته شده است.