مطالعات کارورزی در تربیت معلم

مطالعات کارورزی در تربیت معلم

مطالعات کارورزی در تربیت معلم سال اول زمستان 1400 شماره 4

مقالات

۱.

کارورزی در تربیت معلم انگلستان و ایران

نویسنده:

کلید واژه ها: تربیت معلم کارورزی انگلستان ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 821 تعداد دانلود : 33
هدف مقاله، بررسی کارورزی در تربیت معلم انگلستان و ایران است. در این مطالعه از شیوه اسنادی و از مدارک علمی استفاده شده است. مروری بر این منابع نشان می دهد که مقصود کارورزی در انگلستان، آماده سازی روانی معلمان برای استفاده از روش های آموزشی، تقویت مهارت های مواجهه با مشکلات و افزایش احساس همبستگی ملی است. یافته ها حاکی از آن است که دوره های تربیت معلم در انگلستان شامل یک دوره عمومی است و پس از آن هر یک از معلمان باید در دوره های خاصی (ابتدایی، دبیرستان، هنرستان های حرفه ای) تخصص کسب کنند. این آموزش ها به ترتیب دوره ها در زمان های سه، چهار و پنج ساله در کالج ها و دانشگاه ها ارائه می شوند و حداقل یک سال از این دوره ها به کارورزی اختصاص می یابد. مواد درسی کارورزان به موارد: مطالعات آکادمیک (آنچه که باید در مدارس تدریس شود)، مطالعات حرفه ای (شامل تاریخ آموزش، روان شناسی تربیتی و قواعد تدریس) و تمرین عملی (بخش عملی آموزش که معمولاً دوازده هفته تدریس زیر نظر افراد حرفه ای را شامل می شود) اختصاص دارد. نتایج نشان می دهد ضرورت برگزاری دوره های آموزشی و کارورزی برای معلمان در قوانین مربوطه آموزشی انگلستان از قبیل قانون آموزشی 1994 تاکید شده است. آنچه در کارورزی این کشور قابل توجه است، این است که موفقیت در دوره کارورزی یک معلم، شرط ورود به حرفه معلمی اوست؛ یعنی آموزش عملی و مهارت معلمی بر دانش آکادمیک معلم ارجحیت دارد.
۲.

طراحی و تبیین نقش معلم در ایجاد انگیزه پیشرفت تحصیلی دانش آموز (یک پژوهش کیفی به روش روایت پژوهی)

کلید واژه ها: انگیزه پیشرفت تحصیلی معلم دانش آموز روایت پژوهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 88 تعداد دانلود : 794
هدف این پژوهش، بررسی نقش معلم در ایجاد انگیزه پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان است. این پژوهش به صورت مطالعه ی موردی با رویکرد کیفی و به روش روایت پژوهی صورت گرفته است. یافته های این تحقیق نشان می دهد، معلم نقش اساسی در ایجاد انگیزه پیشرفت تحصیلی و یا افت تحصیلی دانش آموزان دارد. معلم در قدم اول به شناسایی علل و عوامل بی انگیزگی فراگیر می پردازد که این عوامل عبارتند از: عوامل آموزشی، عوامل محیطی، عوامل شخصی، عوامل خانوادگی و دوستان و همکلاسان. در قدم دوم به مطالعه شخصیت و نقاط قوت و ضعف و استعدادها و توانایی های دانش آموز می پردازد که عبارتند از: توانایی هایی جسمی و توانایی ذهنی و علایق ایشان. در قدم سوم معلم با مداخله درست، فراگیر را در مرکز توجه خود قرار داده و توانایی ها و استعدادهای فراگیر را تقویت و حس اعتماد به نفس را در او بیدار می کند ورفته رفته انگیزه زندگی و پیشرفت تحصیلی در فراگیر ایجاد می گردد. بر این اساس، می توان از الگویی برای ایجاد انگیزه پیشرفت تحصیلی در فراگیران که مجموعه ی عوامل را در کنار خود ارائه و نمایه می کند، بهره برد.
۳.

پروفایل نقش دانشجومعلمان بانو در جهت ارتقای سلامت روان در دوران شیوع پاندمی کووید 19

کلید واژه ها: پاندمی کووید 19 سلامت روان دانشجومعلمان بانو تحلیل محتوای استنباطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 289 تعداد دانلود : 144
امروزه از مهم ترین مسائل زندگی بشر، سلامت روان و شناخت شیوه ی دستیابی به آن است که پاندمی کووید 19، به شدت آن را تحت تاثیر قرار داده است. پژوهش حاضر با هدف بازنمایی نقش دانشجومعلمان بانوی دانشگاه فرهنگیان مشهد، در جهت ارتقای سلامت روان در دوران شیوع پاندمی کووید 19 انجام شد. این پژوهش از نوع تحقیقات کیفی و روش آن، تحلیل محتوای استنباطی به شیوه ی استقرایی بود که کدهای آزاد استخراج و نهایتا تم های نهایی انتزاع گردید. جامعه ی پژوهش، دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید هاشمی نژاد و نمونه شامل 20 دانشجومعلم که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب گردید. یافته ها از طریق ابزار مصاحبه از نوع نیمه ساختاریافته، گردآوری شد. پرسش های مصاحبه بر مبنای مولفه های سلامت روان الیس و تودور (1996)، زیر نظر صاحب نظران روانشناسی و برنامه ریزی درسی تهیه گردید. نتایج حاکی از نقش مؤثر دانشجومعلمان بانو در توسعه ی روحیه ی ورزش و تحرک جسمی، ایجاد فضای شاد و سرگرم کننده، امیدبخشی و افزایش انگیزه، تقویت روحیه ی تقرب و توکل به خدا، ترویج فرهنگ صحیح استفاده از فضای مجازی، هدایت در زمینه ی پیشگیری از بیماری کرونا، تقویت ارتباطات مجازی و محدودیت ارتباطات حضوری، توسعه ی توانمندی های روحی، نقش آموزشی محتوای درسی در منزل بود.
۴.

تحلیل نقّادانه ی سرفصل دروس کارورزی گروه علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان از منظر اهداف و راهبردهای یادگیری

کلید واژه ها: تحلیل نقادانه سرفصل دروس کارورزی اهداف راهبردهای یادگیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 578 تعداد دانلود : 906
پژوهش حاضر با هدف تحلیل نقادانه سرفصل دروس کارورزی دانشگاه فرهنگیان از منظر اهداف و راهبردهای یادگیری صورت گرفت. برای دست یابی به این هدف، از روش های پژوهش توصیفی-تحلیلی و بررسی انتقادی استفاده شد. جامعه پژوهش، سرفصل دروس کارورزی یک تا چهار دانشگاه فرهنگیان در سال تحصلی 1400-1401 بود که به عنوان نمونه نیز انتخاب شد. یافته های این پژوهش در دو گام صورت پذیرفت: در گام نخست، با کمک روش توصیفی-تحلیلی کلّ سرفصل دروس کارورزی، مورد مطالعه قرار گرفت و در گام دوم، با بهره گیری از بررسی انتقادی، بخش های: فرصت های یادگیری؛ تکالیف عملکردی؛ راهبردهای یادگیری؛ منابع آموزشی و راهبردهای ارزشیابی مورد نقادی قرار گرفت. یافته های پژوهش حاکی از این بود که نقاط قوت این سرفصل ها به طور کلّی هشت مورد است که از این جمله می توان به مواردی مانند: اتّخاذ رویکرد تربیت معلّم فکّور، آشنایی دانشجومعلّمان با مشکلات مدرسه و گسترش دیدگاه دانشجومعلِمان اشاره کرد. در میان نقاط ضعفی که سرفصل های کارورزی های یک تا چهار دارند، بیشترین مورد مربوط به فرصت های یادگیری و محتوا است. از جمله نقاط ضعف دیگر می توان به موارد زیر اشاره کرد: عدم توجّه به غیرحضوری شدن مدارس، کمبود زمان جهت فراگیری مهارت های عملی تدریس، عدم هماهنگی بین فعّالیت ها با آموخته های دانشگاهی، عدم معرفی منابع مناسب و کافی، دور از واقعیت بودن راهبردهای ارزشیابی، عدم دریافت بازخورد از سوی استادان راهنما و عدم بهره وری راهبردهای یادگیری.
۵.

نیازسنجی آموزش ضمن خدمت آموزگاران مدارس ابتدایی منطقه 2 تهران

کلید واژه ها: نیازسنجی آموزشی آموزش ضمن خدمت معلمان ابتدایی نیازهای حرفه ای نیازهای عمومی نیازهای سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 113 تعداد دانلود : 961
هدف اصلی پژوهش حاضر نیازسنجی آموزش ضمن خدمت معلمان مدارس ابتدایی منطقه 2 شهر تهران است. جامعه آماری پژوهش شامل 15 نفر از معلمان صاحب نظر و باتجربه در منطقه 2 آموزش و پرورش شهر تهران بوده که با روش نمونه گیری هدفمند جهت انجام مصاحبه نیمه ساختاریافته انتخاب شدند. در پژوهش حاضر برای تعیین نیازهای معلمان جهت آموزش ضمن خدمت، به بررسی و مطالعه مبانی نظری و تجارب سایر کشورها و مصاحبه با معلمان صاحب نظر و با تجربه پرداخته شده است. جهت اعتباریابی نتایج پژوهش سه فعالیت صورت گرفت. الف) مرور همتا، ب) اعتباریابی یا بازبینی توسط مصاحبه شوندگان، ج) جهت بررسی انتقال پذیری یافته ها که با کاربردپذیری یافته های پژوهش ارتباط دارد. برای تحلیل داده های حاصل از مصاحبه از روش کدگذاری نظری استفاده شده است. هم چنین از روش های آمار توصیفی به منظور تحلیل داده های حاصل از پرسش نامه بهره گرفته شده است؛ که با استفاده از نرم افزار آماری 21 spss به صورت (فراوانی، فراوانی درصدی) بیان شده است. نتایج تجزیه و تحلیل نشان داد که نیازهای آموزش ضمن خدمت معلمان ابتدایی منطقه 2 آموزش و پرورش شهر تهران در سه سطح عمومی (مانند: آموزش زبان انگلیسی، مهارت های کامپیوتر، مهارت حل تضاد کار و خانواده، مدیریت مالی و...)، حرفه ای (مانند: مهارت تدریس به شیوه های نوین، آموزش اقدام پژوهی و درس پژوهی، آموزش استفاده از ابزارهای هوشمند آموزشی، چگونگی انجام ارزشیابی توصیفی و...) و سازمانی (مانند: شناخت نظام پاداش دهی، آشنایی با حقوق معلمی، آشنایی با قوانین سازمان آموزش و پرورش و...) شناسایی شدند.
۶.

بررسی تاثیر برگزاری جلسات یادگیری سیار بر اساس الگوی طراحی آموزشی گانیه در دوره های کارورزی بر میزان خود تنظیمی دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان در شهرستان تبریز

نویسنده:

کلید واژه ها: یادگیری سیار الگوی طراحی آموزشی گانیه خودتنظیمی دانشجو معلمان کارورزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 784 تعداد دانلود : 316
هدف تحقیق حاضر تعیین تاثیر برگزاری جلسات یادگیری سیار بر اساس الگوی طراحی آموزشی گانیه در دوره های کارورزی بر میزان خود تنظیمی دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان در شهرستان تبریز می باشد. روش پژوهش شبه تجربی از نوع پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجو معلمان گروه آزمایشی تجربی در رشته آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان شهرستان تبریز به تعداد 145 نفر بود. نمونه آماری در پژوهش حاضر از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. حجم نمونه مورد مطالعه 30 نفر بود. سپس به طور تصادفی در دو گروه 15 نفره قرار گرفتند. گروه آزمایش دوره های آموزشی گانیه را در دوره کارورزی دریافت کردند. در این مطالعه، جهت گردآوری داده ها از پرسش نامه مقیاس خودتنظیمی توسط میلر و براون (1999) که دارای 7 خرده مقیاس پذیرش (9 سوال)، ارزیابی (9 سوال)، راه اندازی (9 سوال)، بررسی (9 سوال)، برنامه ریزی (9 سوال)، اجرا (9 سوال) و سنجش (9 سوال) بود، استفاده شد. به منظور تحلیل استنباطی داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد یادگیری سیار بر اساس الگوی طراحی آموزشی گانیه به طور کلی منجر به افزایش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی دانشجو معلمان شد.  
۷.

ارایه ی مدل مفهومی معلم در رویکرد پژوهش محور درآموزش علوم تجربی

کلید واژه ها: رویکرد پژوهش محور معلم پژوهش محور آموزش علوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 704 تعداد دانلود : 666
بحران بیماری کرونا، بیش از گذشته به ما اثبات کرد که نظام تعلیم و تربیت فراتر از آنچه که تصور می شد در حال تحول و توسعه است و نیازمند تغییر دیدگاه های آموزشی است. لذا ضروری است از رویکردهایی در آموزش استفاده شود که پرچمداران تعلیم و تربیت و همچنین دانش پژوهان را برای مقابله با بحران های زندگی با بهره گیری از فرصتها، مبتنی بر توانایی های خاص خود آماده کند. از آنجایی که در رویکرد پژوهش محور یادگیری مادام العمر اتفاق افتاده و مهارت های پژوهشی در فراگیران تقویت می شود. با بهره گیری از این رویکرد در آموزش درس علوم تجربی که یکی از دروس پایه و اساسی در آموزش و پرورش است و تأثیر مستقیم در توسعه فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی یک جامعه دارد، می توان اطمینان حاصل کرد که دانش پژوهان در حل مسائل خود از روش علمی تبعیت کرده و از منابع، تجهیزات و فناوری ها استفاده نموده و از همه اصطلاحات و مفاهیم، برای حل تمامی مسایل زندگی در هر شرایطی، متفکرانه بهره خواهند برد. در مقاله ی حاضر ضمن مروری مختصر و مستند بر ادبیات و پیشینه موضوعی مربوط به رویکرد پژوهش محور، مدل مفهومی محقق ساخته برای معلم، در رویکرد پژوهش محور را ارائه داده ایم.