کارسالم

اداره بهبود تغذیه جامعه با همکاری اداره بهداشت مواد غذایی مرکز سلامت محیط و کار درمعاونت سلامت وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی طی سال 1387 با هدف حفظ و ارتقاء سلامت کارکنان واحدهای دولتی از طریق بهبود کیفیت غذا و تغذیه و کنترل بهداشت غذا و محیط تغذیه آنان، اقدام به تدوین دستورالعمل کنترل سلامت غذا و تعادل ترکیب غذایی در واحدهای غذا خوری دستگاههای اجرایی مشمول ماده 160 قانون برنامه چهارم توسعه نمود.در این دستورالعمل معاونتهای بهداشتی دانشگاههای علوم پزشکی سراسر کشور و واحدهای تابعه موظف شدند حداقل یک بازدید در هرفصل سال از مراکز طبخ، تهیه، توزیع و انبار مواد غذایی دستگاههای موضوع این دستورالعمل داشته و ضمن آموزش مفاد آن دستورالعمل در صورت مشاهده هرگونه تخلف برابر مقررات قانون مواد خوردنی آشامیدنی و قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشتی درمانی اقدام نمایند. علاوه بر تاکید بر لزوم رعایت مقررات بهداشتی در تهیه و طبخ مواد غذایی و بهداشت فردی و عمومی محل کار در این دستورالعمل با توجه به ضرورت تامین سلامت تغذیه ای مواد غذایی ارائه شده در رستورانهای مورد نظربه تعدادی از الزامات تغذیه ای جهت ارتقاء کیفیت تغذیه کارکنان دولت به کار گرفته شده است که مهمترین موضوعات اشاره شده عبارتند از کاهش مصرف و بهبود روش استفاده از روغنها، تاکید براستفاده از لبنیات، ممنوعیت مصرف نوشابه های گازدار کولا، نوع و کیفیت نمک مصرفی، استفاده از میوه و سبزی در کنار غذا و بهبود کیفیت میان وعده ها.این دستورالعمل طی سال گذشته به امضاء مقام محترم وزارت برای کلیه وزرای محترم کشور و معاونتها و سازمانهای تحت پوشش وزارت بهداشت ابلاغ گردید.

مقدمه: در دهه­ اخیر روند عوامل ناتوانی و مرگ زودرس از بیماریهای عفونی و واگیردار به بیماریهای مزمن و تحلیل­رونده تغییر یافته است. در این میان ارتباط بین الگوی تغذیه نادرست و بیماریهای مزمن از جمله بیماریهای قلبی و عروقی، سرطان و دیابت شناخته شده است. این مطالعه با هدف تعیین تأثیر آموزش بر اصلاح الگوی تغذیه کارکنان رسمی سپاه تهران انجام گرفته است. مواد و روشها: این مطالعه نیمه تجربی بر روی 422 نفر از کارکنان رسمی پنج مرکز نظامی استان تهران که به طور تصادفی انتخاب شده بودند، انجام شد. پس از تهیه پرسشنامه و تعیین روایی و پایایی آن ، سطح آگاهی، نگرش و عملکرد کارکنان نسبت به الگوی تغذیه ارزیابی و سپس بر اساس اطلاعات به دست آمده، برنامه آموزشی تهیه و با توزیع آن در بین کارکنان اجرا گردید و سه ماه بعد از اجرای برنامه، آزمون ثانویه (post test) انجام شد. داده­ها با استفاده از نرم­افزار SPSS14 و آزمون آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . نتایج:پس از مداخله ی آموزشی، میانگین امتیازات آگاهی، نگرش و عملکرد کارکنان در مورد الگوی صحیح تغذیه به طور معنی داری (001/0p<).افزایش پیدا کرد. بطوریکه میانگین و انحراف معیار سطح آگاهی، نگرش و عملکرد تغذیه ای کارکنان در قبل از مداخله به ترتیب (09 /17 ) 99/62، (32 /6 ) 04/44، و (48 /11 ) 36/38 بود که بعد از مداخله به ترتیب به (53 /18 ) 47/73، (33 /14 ) 04/58، و (65 /25 ) 57/55 افزایش یافت . بحث و نتیجه گیری: نتایج این مطالعه و سایر مطالعات انجام شده نشان می دهد اجرای برنامه های آموزشی می تواند بر اصلاح الگوی تغذیه تاثیر مثبت داشته باشد . نتایج این تحقیق می تواند می شود برای اصلاح الگوی تغذیه کارکنان سایر سازمان ها مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه وهدف:امروزه عملکرد 24ساعته یک جز اجتناب ناپذیر در صنایع متعددی می باشد.کار شبانه یک وضعیت ضروری برای شاغلین بخش مهمی از نیروی کاری است . کار شیفتی به کار در خارج از ساعت های معمول روز(تقریبا 7:00 صبح تا 6:00 عصر)است. روش بررسی:این مطالعه از نوع مقطعی می باشد.جامعه تحت مطالعه یکی از صنایع متالورژی می باشد.حجم نمونه90 نفر تعیین گردید. جهت جمع آوری داده ها ازاطلاعات داخل پرونده کارگران و پرسشنامه sss(Stanford sleepiness scale) استفاده گردید. . تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss11.5 انجام گرفت. یافته ها:این مطالعه نشان داد که بین میزان خواب آلودگی باافزایش شاخص توده بدنیBMI (وزن/٢(قد))با اطمینان 95% ارتباط مثبت وجود دارد.( p<./05,r = ./24).همچنین نشان میدهدبین میزان خواب آلودگی باافزایش سن بااطمینان 95% ارتباط مثبت وجود دارد.(589 p<./05, r =. /).بین میزان خواب آلودگی با سال های اشتغال به کار شیفتی با اطمینان 95% ارتباط مثبت وجود دارد.(p<./05 , r = ./24). نتیجه گیری:با توجه به نتایج این تحقیق بین خواب آلودگی و متغیرهای BMI و سن و سال های اشتغال به کار شیفتی ارتباط آماری معنی داری وجود داشت. نتایج بدست آمده مانندنتایج سایرمحققان دراین زمینه تاثیرسن وتجربه را در خواب آلودگی وکاهش تطابق با نوبت کاری نشان می دهد.

باتوجه به روند رو به افزایش مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی عروقی، عوامل مختلفی در این روند افزایشی تاثیر بسزایی دارند. یکی از عوامل مهم و عمده آن، نقش تغذیه در اینمقوله می باشد بهمین سبب مطالعه ای در زمینه نقش تغذیه در پیشگیری از این بیماریها بر روی میزان مصرف انرژی و مواد مغذی پرسنل شرکت پالایش نفت بندرعباس انجام گردید. در این بررسی تعداد 485 نفر که 208 نفر از پرسنل رسمی مرد و 225 نفر از پرسنل پیمانکاری مرد و 52 نفر از کارکنان زن بودند به صورت داوطلبانه مورد مطالعه قرار گرفتند. BMI افراد باتوجه به قد و وزن آنها و همچنین میزان مصرف انرژی و مواد مغذی آنها از طریق آنالیز غذاهای موجود در برنامه غذایی با استفاده از جدول ترکیبات موادغذایی خام و نوع فعالیت آنها از طریق مشاهده و مقایسه آن با فعالیتهای مشخص شده در منابع معتبر تغذیه ای اندازه گیری شد ومشخص گردید که کارکنان مرد «رسمی» نسبت به کارکنان مرد «پیمانکار« BMI بالاتر از نرمال آنها بیشتر است (4/52 درصد در برابر 2/35 درصد ) و خانمها نسبت به آقایان BMIبالاتر از نرمال آنها کمتر است( 69/32درصد ) همچنین آقایان 6/40 درصد انرژی مازاد دریافت کرده اند در حالی که خانمها دریافت انرژی مازاد آنها 8/45درصد بوده است . درمورد انواع ویتامین ها و املاح معدنی نیز تمام افراد به میزان قابل توجهی مازاد بر نیاز دریافت کرده اند. با توجه به پژوهش انجام شده . نتایج بدست آمده، میزان بالای دریافت انرژی که به عنوان عامل خطر در بروز بیماریهای قلبی عروقی که هشدار دهنده نیز باشد و همچنین دریافت مازاد بر نیاز ویتامینها و موادمعدنی که هر کدام عوارض خاص خودش را برای فرد ایجادمی کند. اصلاح آنالیز غذاهای موجود و تنظیم آنها براساس نیاز پرسنل به منظور پیشگیری از بیماریهای قلبی و عروقی و عوارض ناشی از دریافت زیاد مواد مغذی امری لازم و ضروری می باشد.

اهداف: بررسی عملکرد ادارات وبیمارستانها درخصوص مصوبه شورای سلامت مبنی برممنوعید مصرف روغن جامد ونوشابه تعیین وضعیت نوع روغن مصرفی بیمارستانها وادارت استان خراسان رضوی. مواد وروش ها: نمونه ها شامل 40 بیمارستان ، 63 مرکز تهیه غذا و 22 اداره بودند که بصورت حضوری پرسشنامه تکمیل شده ونوع روغن مصرفی مشاهده شده است . یافته ها: نتایج نشانگر آنست که 20% بیمارستانها و 39.8% ادارات و 31.8% مراکز تهیه غذا از روغن جامد نباتی برای پخت استفاده میکردند و26% بیمارستانها و 22% ادارات و 3% مراکز تهیه غذا برای سرخ کردن از روغن مخصوص سرخ کردنی استفاده کردند . و100% بیمارستانها 50% ادارت و15% مراکز تهیه غذا از نوشیدنی غیر از نوشابه گازدار استفاده میکنند درمجموع روغن توزیع شده یارانه ای استان 19.9 % مایع و 80.1% جامد میباشد نتیجه گیری: ازآنجایکه یکی از مشکلات سلامتی بیماریهای قلبی عروقی است ومصرف روغن جامد ازعوامل ابتلا به بیماریهای قلبی است علاوه بر دستورالعمل وابلاغ باید آموزشها به نحوی باشد که مردم خود خواستار مصرف صحیح روغن باشد ازطرفی استفاده از روغن مایع معمولی برای سرخ کردن از مشکلاتی است که بیشتر دیده میشود وباید درجهت تغییر فرمولاسیون روغن علاوه برآموزش اقدام شود .

زمینه و هدف: نقش اسید آسکوربیک در کاهش سرب خون در شرایط مواجه با سرب در مطالعات متعدد انسانی و حیوانی در چند دهه اخیر مورد بررسی قرار گرفته است و نتایج ضد و نقیضی خصوصاً در مورد اثر آن در خنثیسازی سمیت سرب ارایه شده است. این مطالعه با هدف تعیین اثرات مکمل یاری با اسید آسکوربیک بر سطح سرب خون در کارگران مواجه شغلی با سرب انجام شد. مواد و روش ها: در یک مطالعه تجربی (کارآزمایی بالینی)، تعداد 24 نفر کارگر مرد جوشکار یک کارخانه اتومبیل سازی در تهران که در معرض مقدار بالای سرب محیطی قرار داشتند، انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه 12 نفره شاهد و آزمون تقسیم شدند. به مدت دو هفته به افراد شاهد کپسول های حاوی دارونما (نشاسته) و به گروه مورد روزانه 1000 میلی گرم اسید اسکوربیک داده شد. درابتدای مطالعه، پایان هفته دوم (پایان مکمل یاری) و هفته ششم از شروع مکمل یاری (چهار هفته بعد از اتمام مکمل یاری)، میزان اسید اسکوربیک خون کامل، پلاسما و سطح سرب خون افراد اندازه گیری شد. تفاوت میانگین اسید اسکوربیک و سرب خون و هم چنین میانگین سرب خون بین دو گروه مورد مطالعه، هم چنین بین مقادیر اندازه گیری شده در هر سه مرحله، مشخص گردید. یافته ها:نتایج نشان داد که بعد از دو هفته مکمل یاری با اسید اسکوربیک، میانگین سرب خون در گروه آزمون به طور معنی داری نسبت به شروع مطالعه (01/0p<) و هم چنین نسبت به گروه شاهد (05/0p<) کاهش یافت و این کاهش در هفته چهارم پس از اتمام مکمل یاری نیز نسبت به گروه شاهد (05/0p<) و شروع مطالعه (05/0p<) هم چنان معنیدار بود.

ارزیابی مستمر سطح سلامت پرسنل شاغل در وزارت نفت از طریق انجام معاینات دوره ای از مهمترین وظایف سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت می باشد که خوشبختانه در سالهای اخیر بیشتر و بهتر از گذشته مورد توجه قرار گرفته است.هدف اصلی از انجام معاینات دوره ای، غربالگری بیماریهای شغلی و غیر شغلی و یا به عبارتی دیگر، تشخیص زود هنگام بیماریهای شایع و مهم در مراحل اولیه می باشد که هم باعث ارتقاء سطح سلامت پرسنل وزارت نفت شده و هم باعث بهره وری مناسب از توان نیروی انسانی در صنعت نفت می گردد.با توجه به این امر مهم، مجموعه طب صنعتی و بهداشت صنایع پتروشیمی ماهشهر با همکاری امورHSE شرکتهای تابعه، کلیه اطلاعات ضروری پرونده های طب صنعتی شاغلین رسمی تحت پوشش خود را در سال 1387در نرم افزار) (SPSS)(Self-Propelled Semi-Submersible یا(نرم افزار بین المللی آمار حیاتی) وارد نموده که نتایج آن برای مرکز منطقه ویژه شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی حکایت از بازنگری در برنامه غذایی فعلی دارد. طی جلسات متعددی که امور HSE و امور اداری مرکز منطقه ویژه با پیمانکاری محترم غذا در سال 1388 برگزار نمودند، مقرر گردید با توجه به برنامه غذایی پیشنهادی مبتنی بر اصول علم تغذیه،روند افزایش اضافه وزن پرسنل کنترل شود که برای این منظور برنامه غذایی جدیدی پیشنهاد گردید. نتایج اجرای این برنامه با توجه به گزارش جدید امور طب صنعتی و بهداشت صنایع پتروشیمی ماهشهر حکایت از دستیابی به اهداف مد نظر بوده است.

سابقه وهدف:درحال حاضر بیماریهای قلبی وعروقی،دیابت ،سرطانها،ازمهم ترین علل مرگ ومیر و ناتوانی درجهان وکشورایران می باشند.علت بسیاری ازاین بیماریها تغییردر شیوه زندگی :الگوی تغذیه نامناسب ،کم تحرکی،و..میباشد.این مطالعه باهدف تعیین الگوهای تغذیه ای وعوارض ناشی از آن:اختلالات چربی(افزایش کلسترول و تری گلیسرید) اضافه وزن، چاقی شیوع دیابت و فشارخون بالا در کارکنان مرکز بهداشت استان کرمانشاه انجام گرفته است. موادوروش کار: تمامی کارکنان مرکز بهداشت استان کرمانشاه با روش سرشماری وارد مطالعه شدند.ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد سازمان جهانی بهداشت در بررسی عوامل خطربیماریهای غیر واگیر (SuRF-Questionnaire)بود.دراین مطالعه الگوهای تغذیه: مصرف میوه وسبزیجات ،ماهی و..)مورد بررسی قرار گرفت داده های تن سنجی :قد، وزن و دور کمر با ترازوی دیجیتال اندازه گیری شدند. برای انازه گیری داده های بیوشیمیایی ، نمونه خون وریدی تهیه شد. یافته ها: 28 درصد کارکنان روغن نباتی جامد روغن مصرفی آنها بود. 70 درصد طی یک هفته ماهی مصرف نمی کنند. میانگین تعداد واحد میوه و سبزی مصرفی طی روز به ترتیب 2.3 و 1.5 واحد بود. شیوع دیابت وفشارخون بالا،اضافه وزن، چاقی ، کلسترول مساوی یا بیشتر از 240 میلی گرم در دسی لیتر خون به ترتیب 11درصد (حدود اطمینان 95 درصد)، 9.1 درصد (حدود اطمینان 95 درصد)، 63.4 درصد (حدود اطمینان 95 درصد: )، 20.4 درصد (حدود اطمینان 95 درصد) 4.9درصد (حدود اطمینان 95 درصد). نتایج حاصل از مدل رگرسیون خطی ساده حاکی از آن است که به ازاء هر واحد تغییر در اندازه دور کمر، فشارخون سیستولیک β= ./48 افزایش می یابد (P< 001) بحث ونتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر حاکی از الگوی تغذیه نامناسب وپیامدهای آن در کارکنان بهداشتی است عدم توجه به این موضوع باعث میشود این افراد دچار بیماریهای شوند که علاوه بر تحمل هزینه های درمان برای خود وخانواده دچار کاهش بهروری در محیط های اداری بشوند.

بیماری های مزمن مرتبط با تغذیه در سال 2005 ، علت 60% موارد مرگ ومیر در جهان بوده است و80% موارد مرگ دراثر بیماری های مزمن درکشورهای کم درآمد و متوسط اتفاق افتاده است. گزارش سازمان جهانی بهداشت در سال 2002 حاکی از آن است که پنج علت عمده مرگ ومیر، بیماری های قلبی،سکته ،سرطان،بیماری های مزمن تنفسی ودیابت است ورژیم غذایی مناسب همراه با تحرک بدنی کافی نقش مهمی در پیشگیری وکنترل این بیماریها دارد. براساس برآوردهای انجام شده 80% بیماری های قلبی،سکته ودیابت نوع 2 و40% سرطانها با کنترل عوامل خطر قابل پیشگیری است. بار ناشی ازبیماریهای مزمن ، کاهش درآمد ملی کشورها را بدنبال دارد. بعنوان مثال هزینه های درمانی این بیماریها درکشور چین طی سالهای 2005 تا2020 ، معادل 558 میلیارددلار برآورد شده است. بخش قابل توجهی از جمعیت جهان را جمعیت فعال از نظر اقتصادی تشکیل می دهد و65% جمعیت بالای 15 سال جزو جمعیت فعال بشمار می روند. براساس برآوردها ،جمعیت فعال در سال 2007 ،تقریبا 1/3میلیاردنفر بوده است واین رقم تاسال 2020 به 6/3 میلیارد نفر می رسد. نقش تغذیه مناسب در سلامت عمومی و بازده کاری به اثبات رسیده است. اززمان ایجاد سازمان بین المللی کار به تغذیه در محیط کار توجه خاصی شده است. در سال 1956 با برگزاری کنفرانس بین المللی کار ، راهنما ی احداث مراکز تغذیه وغذاخوری ها در محل کار به منظور حصول اطمینان از اینکه کارکنان در ساعات کاری خود غذای کافی ومناسب مصرف می کنند ، تدوین گردید. امروزه با توجه به معظل چاقی واضافه وزن در گروههای فعال چمعیتی که به کار اشتغال دارند ، توجه بیشتر به تغذیه سالم وایمن و آموزش تغذیه در محیط کار برای کنترل وپیشگیری از بیماری های مزمن مورد تاکید است. تامین غذای مغذی وسالم همواره ارتقاء سلامت کارکنان را بدنبال داشته است. کارکنان برای حفظ سلامت و بازده کاری به تغذیه مناسب نیازدارند. کمبود های تغذیه ایی ( مانند کمبود ریزمغذیها) ، چاقی وبیماری های مزمن ازجمله دیابت ، سرطان وبیماری های قلبی عروقی بدلیل تغذیه نامناسب بروز می کنند. محیط کاربه دلیل سهولت دسترسی به گروه درمعرض خطر ، محیط مناسبی برای ترویج برنامه غذایی سالم ومناسب وکاهش ریسک بیماری های مزمن است.

این مطالعه با هدف بررسی وضعیت تغذیه ای و نیز تعیین میزان رضایت کارکنان/کارگران عادی و نوبت کار از وضعیت غذاهای سرو شده یک مجتمع ، در بهار 1386به صورت مقطعی اجرا شد. به این منظور تعداد 340 تن از کارکنان/کارگران عادی و نوبت کار وارد مطالعه شدند. در این مطالعه از تلفیق دو روش کمی و کیفی استفاده شد. در بخش کمی اطلاعات مربوط به دریافت مواد غذایی در دو روز عادی و تعطیل جمع آوری گشت. برای بررسی وضعیت تغذیه از روش یادآمد خوراک 24 ساعته برای روزهای عادی و تعطیل (دو روز) استفاده شد که طی آن موادغذایی و اشامیدنی در طول یک روز کامل عادی و یک روز کامل تعطیل پرسیده شد. همچنین به منظور درک صحیح از الگوی مصرف مواد غذایی در دوره یک ماهه از پرسشنامه بسامد مصرف کیفی نیز استفاده شد. همچنین اطلاعاتی راجع به فعالیت بدنی، آنتروپومتری(تن سنجی شامل اندازه های وزن و قد)، داده های بیوشیمیایی شامل اندازه سطح چربی و قند خون ، اطلاعات بالینی شامل سابقه بیماری و دریافت مکمل های غذایی جمع آوری شد. به علاوه به منظور درک عمیق تر از باورها و عقاید کارکنان، مطالعه ای کیفی شامل انجام پنج مصاحبه انفرادی با آگاهان کلیدی و دو بحث گروهی متمرکز با کارگران و کارمندان انجام شد