اطلاع شناسی

اطلاع شناسی

اطلاع شناسی 1383 شماره 5

مقالات

۱.

تحلیل عوامل مؤثر بر نسبی بودن ربط در نظام های بازاریابی اطلاعات

کلید واژه ها: بازیابی اطلاعات ربط نسبی‌بودن داوری ربط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵۴ تعداد دانلود : ۹۲۹
"قضاوت پیرامون میزان ربط نتایج بازیابی با نیاز اطلاعاتی یکی از مهمترین راهکارهای سنجش عملکرد در نظام‌های اطلاعاتی است . از آنجا که قضاوت فرآیندی ذهنی و متاثر از عوامل گوناگون است ، برای سنجش ربط ابتدا لازم است آنچه بر قضاوت کاربر تاثیر می‌گذارد و موجب تفاوت از یک فرد به فرد دیگر می‌شود شناسایی شود . هدف مقاله حاضر شناسایی ، دسته‌بندی و تحلیل عوامل گوناگونی است که موجب نسبی‌بودن قضاوت ربط می‌گردد . ... "
۲.

مفهوم ربط در نظام های بازیابی اطلاعات، مروری بر نظریه ها و ادبیات موجود

نویسنده:

کلید واژه ها: تاریخچه بازیابی اطلاعات نظامهای اطلاعاتی ربط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۰۸ تعداد دانلود : ۱۷۶۰
هدف هر نظام اطلاعاتی ، بازیابی اطلاعات مرتبط و ربط زیربنای طراحی و ارزیابی این نظام‌هاست . از آنجایی که ربط مفهومی پیچیده و چند بعدی است ، علی‌رغم آنکه تاریخی نسبتا‌ طولانی دارد و مطالعات زیادی در مورد آن صورت گرفته ، میان پژوهشگران آن توافق چندانی وجود ندارد ؛ به طوری که تعریف‌های متعدد و مختلفی از آن ارائه شده است که در جامع و مانع بودن با یکدیگر تفاوت دارند و هر یک از جنبه‌ای خاص به آن پرداخته است . ...
۳.

مفهوم ربط

کلید واژه ها: مفهوم روان شناسی ارتباطات بازیابی اطلاعات اطلاع رسانی ربط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷۷ تعداد دانلود : ۱۱۱۰
ربط اساسا دارای ماهیتی پویا ، چند بعدی ، و پیچیده است . پویا بودن ربط اشاره به آن دارد که استنباط‌های به عمل آمده از ربط یک مدرک اطلاعاتی ، در طول زمان ، حتی توسط یک کاربر واحد ، دستخوش تغییر می‌گردد . چند بعدی بودن ربط نیز بیانگر آن است که ربط می‌تواند توسط کاربران مختلف به گونه‌های متفاوت ارزیابی شود . مقاله حاضر بر آن است تا مفهوم ربط را در حوزه‌های شناخت شناسی ، روان شناسی ، ارتباطات ، و اطلاع رسانی مورد بررسی قرار دهد ؛ و ویژگی‌های عام آن را بازنمایاند .
۴.

تأثیر مدل های بازیابی اطلاعات بر میزان ربط

نویسنده:

کلید واژه ها: بازیابی اطلاعات ربط مدل‌های بازیابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۹۵ تعداد دانلود : ۲۰۹۱
ربط یکی از مباحث مهم نظام‌های ذخیره و بازیابی است . هر چند که ربط امری نسبی به نظر می‌رسد ، تلاش برای افزایش ربط یعنی تطابق بین پرسش کاربر و پاسخ نظام‌های بازیابی همچنان ادامه دارد . متخصصان این حوزه برای ارتقای میزان ربط پاسخ نظام‌های ذخیره و بازیابی ، مدل‌هایی را طراحی و ارائه داده‌اند . این مدل‌ها به دو گروه عمده سنتی و مدرن تقسیم می‌شوند که هر گروه خود چندین مدل را در بر دارد . پیروی از هرکدام از مدل‌ها مزایا و محدودیت‌هایی را به دنبال دارد . ...
۵.

ربط در مدل سنتی و مدل های تعاملی بازیابی اطلاعات

نویسنده:

کلید واژه ها: ربط نظام‌های تعاملی بازاریابی اطلاعات جامعیت و مانعیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۸۱ تعداد دانلود : ۱۴۵۲
نظام‌های بازیابی اطلاعات در دهه‌های گذشته ، ماهیتی پویا و تعاملی یافته‌اند . مدل سنتی بازیابی اطلاعات به رغم نقاط قوتی که دارد فرایندهای تعامل را در بازیابی اطلاعات منعکس نمی‌کند . به همین سبب ، مدل‌های جدیدی ارائه شده‌اند که هر یک از آنها بازیابی اطلاعات را با تاکید بر ویژگی‌ تعاملی آن از دیدگاه متفاوتی مورد توجه قرار می‌دهند . ربط به عنوان مفهومی کلیدی در بازیابی اطلاعات ، در مدل سنتی ومدل‌های تعاملی به گونه خاصی مورد تفسیر قرار گرفته است . ...
۶.

بررسی اجمالی مزایا و معایب های مدل های بازخورد ربط

نویسنده:

کلید واژه ها: بازیابی اطلاعات ربط بازخورد ربط مدل‌سازی رتبه‌ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۳۳ تعداد دانلود : ۱۰۴۸
"در این مقاله تکنیک‌های بازخورد ربط با استفاده از روش مدل سازی رتبه‌ای و به شکلی ساده مطرح می‌شود و نمودارهای مربوط ، مفهوم روش مدل سازی زبان در بازیابی اطلاعات را شفاف‌تر می‌سازد . سه مسئله‌ای که انتظار می‌رود یک مدل بازیابی اطلاعات بدان پاسخ دهد عبارتند از : 1 ) وزن دهی به لغات ؛ 2 ) بازخورد ربط ؛ 3 ) پرسش‌های ساختارمند . بر اساس این پرسش‌هاست که رخداد ربط میان منابع متفاوت سنجیده می‌شود . ... "
۷.

تأثیر کاربرد اصطلاحنامه بر افزایش ربط در نظام های اطلاعاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰۰ تعداد دانلود : ۹۴۹
اصطلاحنامه از طریق برقراری روابط نحوی و معنایی بین واژگان مورد استفاده در یک حوزه خاص ، نقشی اساسی در کنترل واژگان ، جست‌وجو و افزایش بازیابی اطلاعات و مدارک مرتبط ایفا می‌کند . اصطلاحنامه به عنوان ابزاری زبانی ، هم در مرحله ذخیره ‌سازی و هم در مرحله بازیابی بر نتایج بازیابی تاثیر چشمگیری دارد . ...
۸.

نظام های فرامتن و مسئله ربط

نویسنده:

کلید واژه ها: وب بازیابی اطلاعات نظامهای اطلاعاتی ربط فرامتن فراپیوند پیوندها شبکه فرامتن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴۴ تعداد دانلود : ۸۱۱
ربط یکی از مهمترین و در عین حال دشوارترین زمینه‌های پژوهشی در بازیابی اطلاعات است . معیار ارزیابی نظام‌های اطلاعاتی و میزان مربوط بودن مدرک بازیابی شده با نیازهای اطلاعاتی به وسیله ، ربط سنجیده می‌شود ، یکی از راه‌های افزایش ربط ، استفاده از تکنیک فرامتن در نظام‌های اطلاعاتی است . فرامتن ساختار راهبری تعاملی سطح بالا ، شبکه‌ای ، و مروری ، و در واقع مجموعه‌ای غیر خطی یا غیر ترتیبی از متن است که آینده‌ای رو به توسعه دارد . ...
۹.

بررسی پوشش آثار مربوط به آنزیم لاکیز در پایگاه های اطلاعاتی با استفاده از سنجش ربط سیستمی و شناختی

کلید واژه ها: پایگاه‌های اطلاعاتی بازیابی اطلاعات همپوشانی ربط آنزیم لاکیز پراکندگی مدارک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱۰
پراکندگی مدارک در میان گستره‌ای از پایگاه‌های اطلاعاتی ، محققان را ناگزیر می‌سازد برای دسترسی به اطلاعات به انتخاب پایگاه‌های اطلاعاتی مناسب از میان پایگاه‌های موجود دست بزنند . این مقاله با استفاده از موضوع آنزیم لاکیز به عنوان نمونه ، به بررسی همپوشانی میان سه پایگاه اطلاعاتی چکیده نامه زیست‌شناسی ، پاب مد و نمایه نامه استنادی علوم می‌پردازد . هدف از این مقاله بررسی اهمیت هر یک از این پایگاه‌ها در بازیابی مدارک مرتبط با موضوع مورد مطالعه است . ...
۱۰.

زنجیره داوری ربط در فرآیند انتقال اطلاعات

نویسنده:

کلید واژه ها: ارتباطات انتقال اطلاعات نمایه سازی داوری ربط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷۲ تعداد دانلود : ۱۰۸۱
ربط از جمله مفاهیم بنیانی در ذخیره و بازیابی اطلاعات است که درباره آن بحث‌های گوناگونی صورت گرفته و مدل‌ها و نظریه‌هایی نیز در این زمینه ارائه شده است . آنچه بیش از همه درباره پدیده ربط مورد اختلاف است چگونگی داوری ربط است . با توجه به مطالعاتی که تاکنون درباره این گونه داوری صورت گرفته ، در نوشته حاضر ، از زنجیره‌ای سخن رفته است که داوری در هر یک از حلقه‌های آن اجتناب ناپذیر است ؛ و به همین دلیل ، مسئله داوری ربط را با دشواری روبه‌رو می‌سازد . ...