مطالعات مدیریت ترافیک

تصادفات یکی از بزرگ ترین مشکلات سلامتی عمومی در جهان است. این امر بسیار مهم است، زیرا بیشتر قربانیان جوانانی هستند که قبل از تصادف دارای سلامتی کامل بوده اند. این مساله در کشور ایران با روند صعودی تعداد کشته شدگان و افزایش تعداد کاربران از راه های کشور و همچنین افزایش تعداد سفرها مهم تر شده است. این مقاله به بررسی نقش عامل انسانی در بین عوامل سه گانه موثر بر تصادفات جاده ای می پردازد. جمعیت آماری مورد نظر تصادفات جاده ای رخ داده در کشور ایران است و نمونه آماری، تصادفات جاده ای است که در سال 1385 رخ داده اند که بر اساس روش نمونه ‏گیری خود انتخابی به دست آمده است، و اندازه آن 343 هزار و 82 فقره است. برای گردآوری اطلاعات از منابع داده های کام 114 که دادگان تصادفات جاده ای محسوب می شود استفاده شده است.یافته های تحقیق نشان دادند که در 97.5 درصد تصادفات، تاثیر عامل انسانی وجود داشته است. لیکن نقش یا میزان نسبی تاثیرگذاری این عامل نسبت به عوامل دیگر 49 درصد است. اطلاعات به دست آمده حاکی است 38 درصد کسانی که کشته می شوند راننده نیستند. بیش از 22 درصد کشته شدگان تصادفات جاده ای را افراد غیرسرنشین در خودرو اعم از عابران پیاده و دوچرخه سواران تشکیل می دهند. در 48 درصد از سوانح رانندگی، شدت صدمه راننده شدید بوده است. بیشترین درصد درباره تاثیر عوامل انسانی در بروز و شدت تصادفات جاده ای، مربوط به بی توجهی به مقررات می باشد (64.5 درصد) و پس از آن مصرف مشروبات الکلی و استعمال مواد مخدر (24.3 درصد) بیشترین درصد فراوانی را به خود اختصاص داده است. خستگی و خواب آلودگی تنها 3.9 درصد علل انسانی در وقوع تصادفات را به خود اختصاص داده است. 19 درصد کسانی که تصادف نموده اند دارای گواهینامه مشروط یا ب 1 بوده اند. این در حالی است که 67.9 درصد از کسانی که در تصادفات رانندگی فوت کرده اند و 8 درصد از کسانی که مجروح شده اند گواهینامه مشروط یا ب 1 داشته اند.

بررسی های به عمل آمده در مجموعه نگهداری و تعمیرات، حاکی از آن است که علی رغم انجام نگهداشت مناسب از خودروهای راهور ناجا، فعالیت های آن معطوف به هدف نمی باشد. این امر، محقق را بر آن داشت تا تحقیق حاضر را با عنوان "بررسی وضعیت نگهداری و تعمیرات خودرویی راهور ناجا با مدل اسکاپ" و با هدف اساسی، تعیین فاصله سیستم فعلی نگهداری و تعمیرات با وضعیت مطلوب را به انجام رساند.روش انجام تحقیق میدانی است و جمع آوری اطلاعات به وسیله پرسشنامه از جامعه آماری که کارکنان کارشناسان نت و مسوولین آماد و پشتیبانی راهور ناجا هستند، انجام گردیده است و حجم نمونه به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شده است. پس از شناسایی متغیرهای تحقیق، مولفه های اصلی و عوامل متغیرها شناسایی و مدل مفهومی ترسیم گردید. آنگاه پرسشنامه تحقیق بر آن اساس تهیه و پس از سنجش روایی و پایایی، توزیع و جمع آوری شد. یافته های تحقیق نشان داد که سیستم فعلی نگهداری و تعمیرات خودرویی راهور ناجا با توجه به مولفه و عوامل متغیرهای مورد بررسی تا رسیدن به شرایط مطلوب فاصله قابل توجهی دارد، و پیشنهاد گردید برای دستیابی به شرایط مطلوب لازم است سطح دانش، مهارت و اطلاعات فنی کارکنان نگهداری و تعمیرات با آموزش های تخصصی و حین خدمت ارتقا یابد. همچنین بهره گیری از مدیران متخصص و دانش محور جهت هدایت و رهبری سیستم نگهداری و تعمیرات خودرویی راهور ناجا موثر خواهد بود.