محمدجواد رحمانی

با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، حزب اتجاه اسلامی (النهضة) تونس و رهبری آن به تجدید حیات روی آورده و از حالت انفعال و ضعف برای تشکیل حکومت خارج شدند. تأثیر انقلاب با محوریت شخصیت امام(ره) به سرعت در اندیشه سیاسی راشد الغنوشی و دیگر مصلحان اسلامی سرایت و از طریق سلسله مراتبی در میان توده های مسلمان پخش شد. در اثر سرایت و پخش انقلاب اسلامی و رهبری بینظیر آن در سه حوزه کلامی، عاطفی و رفتاری، رهبری و حرکت اسلامی النهضة تونس اثرات مثبت و قابل توجهی دریافت کردند. در این مقاله به چگونگی انتشار انقلاب اسلامی ایران در تونس براساس نظریه پخش و نگرش سیاسی حاصل از آن بر رهبری حزب النهضة پرداخته میشود.

در آموزه های تربیتی قرآن وقایع بینظیری چون بیداری فطرت انسان در گرفتاریها، ایمان سَحَرة فرعون، یقین و اطمینان حضرت ابراهیم(ع) و ... بیان شده که بیانگر سیر انفسی و معنوی و حاکی از اندیشیدن در اعماق وجودی و فطرت خداجوی بشر است. در این سیر، برخلاف سیر و سلوک عارفانه، حجاب های ظاهری و باطنی سریع از بین رفته و اثر کشف حقیقت در آدمی آشکار میگردد و اثربخشی آن به مراتب دینی انسان ها وابسته است و آثار عملی آن نقش تربیتی ارزشمندی در هدایت و سعادت آدمی دارد. پژوهش حاضر به بررسی سیر انفسی و ویژگیهای آن در قرآن و تفاوت های آن با سیر و سلوک میپردازد.

یکی از موضوعات مهم علوم قرآن معرفت و شناخت عالمان این علم از هر طیف و گرایش عقیدتی است .شناخت بیشتر نظریات این عالمان در فهم هر چه بهتر علوم و معارف قرآن تاثیر بسزایی داشته و بستر مناسب و لازم را جهت شناخت بهتر و نقد سالم تر مسائل علوم قرآنی فراهم ساخته و نتایج سودمندی از تضارب افکار و اندیشه ها حاصل می آید .این نوشتار نیز در صدد بیان این مهم بوده تا راه تحقیق در مورد بیان و نقد آراء اندیشمندان هموار گردد و مشترکات و مختصات نظریات آنان به نحو مطلوب حاصل آید .مع الوصف با توجه به جایگاه ارزشمند فقهی تفسیر الجامع الاحکام القرآن قرطبی در نزد علمای اسلامی نظرات وی در خصوص برخی از مسائل علوم قرآنی در این نوشتار بیان می گردد .

بست نشینی در بقاع متبرکه سابقه کهن دارد. مردم ایران از دیرباز از جور ظالمان و مستبدین به بقاع متبرکه که به عنوان مکان امن تلقی می شد پناه می بردند. حرم حضرت احمد بن موسی(ع) در شیراز یکی از همین مکان های امن بود که معترضان سیاسی برای نشان دادن اعتراض و یا امنیت جانی به این مکان مقدس پناه می بردند. دقیقاً مشخص نیست که معترضان سیاسی برای اولین بار در چه زمانی در بقعه احمد بن موسی(ع) به بست نشستند، اما به طور مشخص در منابع تاریخی اشاره به حضور بست نشینان هنگام اشغال شیراز در عصر افاغنه دارد. بیشترین موارد بست نشینی در حرم مطهر مربوط به عصر قاجاری است. در مقاله پیش روی به روش توصیف همراه با تحلیل و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای به نقش حرم مطهر در در تحولات سیاسی با تکیه بر سنت بست نشینی می پردازیم. شواهد تاریخی حاکی است مردم فارس در وقایع مهمی مثل ماجرای تنباکو و انقلاب مشروطه در حرم حضرت احمد بن موسی (ع) به عنوان یک مکان امن جهت مبارزات سیاسی آزادی خواهان به هدف مبارزه منفی با استعمار استعمارگران اجنبی و ستم حاکمان مستبد زمانه و نیز جلب حمایت های مردمی  به بست نشستند.