ابوالقاسم مردمی

یکی از مسائلی که در خصوص جنگ ها، به ویژه بعد از خاتمه آنها مطرح می شود، این است که کدام یک از طرف های درگیر جنگ پیروز شد و کدام یک از آنها شکست خورد. بدون تردید، این مسئله در مورد جنگ تحمیلی هشت ساله که در آخرین روز شهریور ماه 1359 با تهاجم سراسری رژیم بعثی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران آغاز شد، نیز قابل طرح است. در این مقاله که به روش توصیفی- تحلیلی انجام می گیرد، در پی آن هستیم ضمن استدلال این نکته که جمهوری اسلامی ایران در این جنگ پیروز بوده، عواملی را هم که موجب این پیروزی شده است، مورد بررسی قرار دهیم. سؤال اصلی این بررسی عبارت است از اینکه آیا ایران در جنگ تحمیلی رژیم بعثی عراق پیروز شد. با چه دلیل یا دلایلی می توان این پیروزی را ثابت کرد و عوامل آن چه بوده است. نتیجه حاصل از این بررسی حاکی از این است که جمهوری اسلامی ایران در جنگ تحمیلی پیروز شده و اصلی ترین عوامل این پیروزی هم ایمان، نوع رهبری و فرماندهی و اتحاد ملت و گستره مردمی در دفاع مقدس بوده است که در واقع، سه ویژگی اساسی و منحصربه فرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران بوده اند.

پدیده جنگ در کلیه منابع، اشاره به منازعه ی مسلحانه دارد. بی تردید شیوه های جنگ با پیشرفت تکنولوژی نیز تغییر کرده است. جنگ های نیابتی در انتخاب شیوه ها و تاکتیک با دیگر جنگ ها تفاوت دارد. هدف پژوهش حاضر تجزیه و تحلیل تاکتیک های نظامی گروه تکفیری داعش و اولویت بندی آنها در جنگ نیابتی و ارائه راهکارهای مناسب برای مقابله با آن است. این تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و روش آن توصیفی –تحلیلی می باشد. تلاش شده است تا اطلاعات پیرامون تاکتیک های نظامی داعش، با استفاده از روش کتابخانه ای و مراجعه به اسناد و مدارک موجود، مصاحبه با افراد خبره در منطقه و تجربه محقق و همچنین از طریق پرسشنامه گردآوری شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. یافته های پژوهش نشان می دهد که داعش در عملیات های نظامی (رزم) خود به طور عمده از تاکتیک های کمین 80%، انتحاری 75%، تاخت 70%، استفاده از زمین 75% و تاکتیک های روانی (رعب وحشت 90%، شایعه 75%، عوام فریبی 65%، تفرقه و غیره بیشترین بهره را برده است). همچنین داعش از آموزش و تجهیز نیروها با استفاده از مدرن ترین و به روزترین تجهیزات بهره برداری کرده است. برای مقابله با تاکتیک های داعش پیشنهادهایی چون اجرای کمین در عمق، اجرای تاخت در سحرگاه و...، با در نظر گرفتن شرایط محیطی و بالا بردن سطح رفاه مردم (آموزش، بهداشت، توسعه کشاورزی و غیره)، ارائه شده است.

از آنجا که فرمایش امام خمینی(ره)، مبنی بر «قبول این مسئله برای من از زهر کشنده تر است، ولی راضی به رضای خدایم و برای رضایت او این جرعه را نوشیدم»، در جریان پذیرش قطعنامه 598، ممکن است این شائبه را ایجاد کند که جنگ با پیروزی خاتمه نیافته است، ضرورت دارد که واقعیت مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد. این مقاله که به روش توصیفی – تحلیلی انجام شده است، شرایط زمانی و موقعیت جبهه ها و نیز موضع ایران و عراق در زمان صدور قطعنامه 598 و محتوا و تفاوت های آن با سایر قطعنامه های صادره در خصوص جنگ تحمیلی از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد و همچنین حوادث و اتفاقات پیش آمده در مقطع پایانی جنگ را از طریق مطالعه کتابخانه ای و اسنادی مورد مطالعه قرار داده و از طریق تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده روشن کرده است که جمهوری اسلامی ایران با پیروزی کامل جنگ را به پایان برده و جنگ با تحمیل شکستی سخت بر رژیم بعثی عراق و بر همه حامیان آن خاتمه یافته است.

از آنجا که فرمایش امام خمینی(ره)، مبنی بر «قبول این مسئله برای من از زهر کشنده تر است، ولی راضی به رضای خدایم و برای رضایت او این جرعه را نوشیدم»، در جریان پذیرش قطعنامه 598، ممکن است این شائبه را ایجاد کند که جنگ با پیروزی خاتمه نیافته است، ضرورت دارد که واقعیت مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد. این مقاله که به روش توصیفی – تحلیلی انجام شده است، شرایط زمانی و موقعیت جبهه ها و نیز موضع ایران و عراق در زمان صدور قطعنامه 598 و محتوا و تفاوت های آن با سایر قطعنامه های صادره در خصوص جنگ تحمیلی از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد و همچنین حوادث و اتفاقات پیش آمده در مقطع پایانی جنگ را از طریق مطالعه کتابخانه ای و اسنادی مورد مطالعه قرار داده و از طریق تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده روشن کرده است که جمهوری اسلامی ایران با پیروزی کامل جنگ را به پایان برده و جنگ با تحمیل شکستی سخت بر رژیم بعثی عراق و بر همه حامیان آن خاتمه یافته است.

پدیده جنگ در کلیه منابع، اشاره به منازعه ی مسلحانه دارد. بی تردید شیوه های جنگ با پیشرفت تکنولوژی نیز تغییر کرده است. جنگ های نیابتی در انتخاب شیوه ها و تاکتیک با دیگر جنگ ها تفاوت دارد. هدف پژوهش حاضر تجزیه و تحلیل تاکتیک های نظامی گروه تکفیری داعش و اولویت بندی آنها در جنگ نیابتی و ارائه راهکارهای مناسب برای مقابله با آن است. این تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و روش آن توصیفی – تحلیلی می باشد. تلاش شده است تا اطلاعات پیرامون تاکتیک های نظامی داعش، با استفاده از روش کتابخانه ای و مراجعه به اسناد و مدارک موجود، مصاحبه با افراد خبره در منطقه و تجربه محقق و همچنین از طریق پرسشنامه گردآوری شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. یافته های پژوهش نشان می دهد که داعش در عملیات های نظامی (رزم) خود به طور عمده از تاکتیک های کمین 80%، انتحاری 75%، تاخت 70%، استفاده از زمین 75% و تاکتیک های روانی (رعب وحشت 90%، شایعه 75%، عوام فریبی 65%، تفرقه و غیره بیشترین بهره را برده است). همچنین داعش از آموزش و تجهیز نیروها با استفاده از مدرن ترین و به روزترین تجهیزات بهره برداری کرده است. برای مقابله با تاکتیک های داعش پیشنهادهایی چون اجرای کمین در عمق، اجرای تاخت در سحرگاه و...، با در نظر گرفتن شرایط محیطی و بالا بردن سطح رفاه مردم (آموزش، بهداشت، توسعه کشاورزی و غیره)، ارائه شده است.