نقش و جایگاه احزاب عربی در نظام سیاسی اسرائیل(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست دوره ۵۲ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴
896 - 869
موضوع مشارکت سیاسی گروه ها، احزاب و اقلیت ها از مهم ترین حوزه های زندگی سیاسی در دوران معاصر است. از شاخص های مردم سالاری، میزان بهره وری اقلیت ها از فضای سیاسی و چگونگی مشارکت در تصمیم سازی و گردش نخبگان است. با توجه به میزان اهتمام نظام سیاسی حاکم به رعایت حقوق اقلیت ها، می توان به میزان برخورداری نظام سیاسی از مردم سالاری پی برد. مشارکت احزاب عربی و فلسطینی در سرزمین های اشغالی از چالش های اساسی است که اسرائیل با آن روبه روست؛ و از سویی تمایلی به مشارکت عملی و جدی فلسطینی های 48 ساکن اراضی در انتخابات نشان نمی دهد؛ و از سوی دیگر چاره ای جز تحمل این دامنه گسترده و پذیرش آنان در بخشی از نظام سیاسی خویش ندارد. پرسش پژوهشی اصلی آن است که با وجود همراهی همه جانبه فلسطینی ها در انتخابات مختلف و حضور در کنست، چرا اجازه ورود به ارکان قدرت و مشارکت سیاسی واقعی به آنان داده نمی شود. در فرضیه استدلال می شود که سقف محدود مشخص شده برای مشارکت غیر یهودیان در ساختار سیاسی و مشارکت عمومی در اسرائیل سبب شده است که حتی اگر احزاب عربی فلسطینی رأی گسترده و زیادی را به خود اختصاص دهند، از مزایای قانونی آن که مشارکت واقعی در تصمیم گیری و تصمیم سازی سیاسی است، بهره مند نخواهند شد. با رویکردی تحلیلی-تبینی، و با استفاده از روش تحلیل مفهومی داده های کمی و کیفی در مورد عوامل تأثیرگذار دربرگیرنده موانع حقوقی- قانونی، روند مشارکت احزاب عربی با گرایش های متفاوت (مسیحی، لائیک، اهل سنت، سوسیالیست و کمونیست) در ادوار مختلف کنست، میزان مشارکت فلسطینی ها در انتخابات انجام شده در دوره زمانی 2019-1949، گرد آوری و تحلیل شدند تا نقش فلسطینی ها در ساختار سیاسی اسرائیل ارزیابی شود. یافته های پژوهش تأیید می کنند که ائتلاف احزاب عربی با یکدیگر و نیز ائتلاف با احزاب برتر یهودی تسهیل کننده ورود آنان به کابینه و مشارکت در امور اجرایی سیاسی سطح بالا نبوده است. پس از تصویب قانون دولت یهودی، دولت اسرائیل نشان داد که در عمل هیچ التزامی حتی به همان مشارکت سطح کم فلسطینی ها ندارد. بررسی مشارکت احزاب عربی در کنست و خروجی آن طی پنج دهه اخیر نمایانگر سقف مشارکت رو به کاهش با گرایش بیشتر به احزاب فلسطینی است.