یدالله حاجی زاده

یدالله حاجی زاده

مدرک تحصیلی: استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۹ مورد.
۱.

انجام خدعه و ترک غدْر در سیره نظامی امام علی(ع)

کلید واژه ها: جنگ غدر حضرت علی (ع) سیره نظامی خدعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 281 تعداد دانلود : 596
یکی از موضوعات مهم در سیره نظامی امام علی(ع)، جواز یا عدم جواز استفاده از «خدعه» و «غدْر» در هنگام مواجهه و درگیری با دشمن است. در تحقیق پیش رو که با استفاده از منابع دست اول نگاشته شده، سیره نظامی امام علی(ع) در این خصوص مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی این موضوع نشان می دهد که امام علی(ع) همانند پیامبر اکرم| هیچ گاه از غدر که به معنای نیرنگ و تلاش در جهت شکست دشمن به هر وسیله ممکن است، استفاده نمی کرد اما از خدعه که به معنای فریب دشمن است، تنها در جنگ بهره می برد.
۲.

ریشه ها و علل پیدایش غلو در عصر ائمه(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: غالیان غلو ریشه ها عقاید غالیانه ائمه(ع)

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی خلفای مسلمان اموی فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ تشیع
تعداد بازدید : 357 تعداد دانلود : 195
واکاوی ریشه ها و علل پیدایش پدیده خطرناک غلو ـ که عمدتاً به صورت زیاده گویی در حق ائمه شیعه(ع) نمود یافته ـ از اهمیت خاصی برخوردار است. بدون شک، آشنایی دقیق با ریشه ها و علل به وجودآورنده غلو، در بسیاری از موارد، می تواند افراد را از گرفتار شدن در این دام خطرناک رهایی بخشد. پژوهش حاضر، که با تکیه بر اسناد متقدم تاریخی، حدیثی، فرقه شناختی و توجه به دیدگاه های صاحب نظران، شکل گرفته، نشان می دهد غلو و گزافه گویی، ریشه در علل و مسائل مختلف روانی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و اعتقادی دارد. از عوامل روانی می توان به حب افراطی، حس اسطوره سازی، جهالت و نادانی و تعصبات کورکورانه؛ از عوامل اجتماعی، به فشارهای سیاسی و رفع آنها؛ از عوامل سیاسی، به دشمنی با اهل بیت(ع) و اسلام؛ و از عوامل اعتقادی می توان به اباحی گری، اختلافات فرقه ای و تأثیرات خارجی در این زمینه، اشاره کرد.
۳.

پیشرفت های تمدنی چین و تأثیر آن در جهان اسلام

کلید واژه ها: کاغذسازی چین تمدن اسلامی باروت قطب نما

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان چین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره کلیات رابطه تاریخ با علوم دیگر
تعداد بازدید : 436 تعداد دانلود : 381
«چین» و پیشرفت های تمدنی آن موضوعی است که کمتر مورد توجه محققان قرار گرفته است. آشکارسازی دستاوردهای تمدنی چین و تأثیر آن در تمدن اسلامی، می تواند نقش مؤثری در شناسایی هرچه بهتر تمدن اسلامی داشته باشد. شاید در ابتدای امر این گونه به نظر برسد که «چین» نقش چندانی در تمدن اسلامی نداشته است، اما بررسی موضوع نشان می دهد که آنها از نظر تمدنی نسبتا پیشرفته بودند و ورود دستاوردهای تمدنی این کشور به جهان اسلام موجبات ترقی و پیشرفت هرچه سریع تر تمدن اسلامی را سبب شده است. ازجمله این دستاوردها می توان به صنایع کاغذسازی، چاپ، سفال گری، پرورش کرم ابریشم و تولید پارچه، ساخت جنگ افزار و اختراعاتی نظیر قطب نما، باروت، ساعت آبی و دستاوردهای هنری همانند نقاشی و پیشرفت های علمی آنها اشاره کرد.
۴.

اخلاق ورزش و مسئله دوپینگ با تأکید بر آموزه های اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اسلام ورزش مواد نیروزا ورزشکاران دوپینگ اخلاق کابردی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق حرفه ای
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق دینی
تعداد بازدید : 124 تعداد دانلود : 594
مسئله «دوپینگ» یا استفاده از مواد و روش های نادرستِ نیروزا یکی از چالشی ترین مباحث اخلاق ورزش است. در مقاله پیش رو به منظور دستیابی به نتیجه ای معتبر، ادله موافقان و مخالفان دوپینگ از سایت های اینترنتی، مقالات مختلف و منابع اسلامی جمع آوری و ارزیابی شده اند. برآیند این سنجش آن است که ادله موافقان دوپینگ، با وجود تأملی که در ذهن ایجاد می کنند، نمی توانند در برابر ادله مخالفان مقاومت کنند. دوپینگ از دیدگاه اخلاق کاربردی و از منظر اسلام، روشی نادرست برای افزایش کارآیی ورزشکاران است. دیدگاه اخلاقی اسلام را می توان با توجه به منابع اسلامی و براساس اصول مشخص تصویر نمود که این مقاله عهده دار آن است.
۵.

جریان غلو در عصر امام کاظم علیه السلام با تکیه بر عقاید غالیانه محمد بن بشیر(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: غلو واقفیه امام کاظم (ع) محمد بن بشیر بشیریه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ تشیع
تعداد بازدید : 697 تعداد دانلود : 776
بررسی جریان فکری غلو در دوره امام کاظم7 موضوع اصلی این مقاله است. جریانی که نمایندگی اصلی آن در دست افراد واقفی­مسلکی چون محمد بن بشیر کوفی بود. پژوهش حاضر که بیشتر با تکیه بر منابع فرقه­شناختی و رجالی تدوین شده، درصدد شناسایی دقیق این فرد و جریان فکری او و نیز دیگر غلات این دوره، از جمله مُشَبّهه و نوع برخورد امام با آن هاست. بررسی این موضوع، نشان می دهد محمد بن بشیر با استفاده از ترفندهایی خاص، عده­ای را جذب خویش ساخت و عقاید غالیانه و بسیار افراطی چون الوهیت امام و توقف در ایشان را مطرح کرد و همین امر، سبب برخورد آن حضرت با وی شد. امام کاظم7 برای مبارزه با اندیشه­های غالیانه، علاوه بر اعلام برائت از محمد بن بشیر، لعن او، دروغ­گو خواندن وی، نفرین وی و نهایتاً حلال شمردن خون او از یک سو در برابر کسانی که تا آن زمان به جریان غلو پیوسته بوده­اند دست به روشنگری زدند و از سوی دیگر نسبت به آیندگان هم هشدار دادند و افزون بر این با اندیشه­های غالیانه مُشَبّهه نیز برخورد کردند.
۶.

غالیانِ مفوضی و نوع برخورد امامان(ع) با ایشان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مفوضه غلو تفویض امامان (ع) غالیان تفویضی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ تشیع
تعداد بازدید : 652 تعداد دانلود : 499
مفوضه به عنوان بخشی از غالیان، یکی از گروه های منحرف در عصر امامان(ع) بوده اند که افکار غالیانه و شرک آلودی داشته اند. آنها امامان(ع) را به صفات الوهیتی همانند خلق، رزق و تدبیر عالم متصف می کردند. آشنایی با افکار غالیانه این گروه افراطی و نوع برخورد امامان(ع) با آنها، کمتر مورد توجه قرار گرفته و بدون شک از اهمیت خاصی برخوردار است. این آشنایی می تواند در بهسازی باورها و جلوگیری از ایجاد و یا گسترش عقاید انحرافی مؤثر باشد. واکاوی منابع فرقه شناختی، حدیثی و اعتقادی روایی، نشان می دهد امامان(ع) با آگاهی از افکار افراطی و غالیانه مفوضه برخورد بسیار جدّی و سختی با آنها داشته اند و تلاش کرده اند چنین نسبت هایی را در مورد خویش انکار کنند و احیاناً در این زمینه دست به روشن گری بزنند.
۷.

غالیان دوره امام رضا (ع) و چگونگی برخورد آن حضرت (ع) با آنها(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: غالیان واقفیه امام رضا(ع) یونس بن ظبیان محمد بن فرات

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ تشیع
تعداد بازدید : 948 تعداد دانلود : 241
بررسی جریان فکری غلو در زمان امام رضا(ع) (183 203 ق) و نوع برخورد آن حضرت(ع) با این جریان، موضوع اصلی این مقاله است. بررسی این جریان فکری نشان می دهد پدیده غلو که از دوران امامان قبلی وجود داشت در این دوران در قالب غالیان برجسته و مشهوری چون یونس بن ظبیان و محمد بن فرات و طرح افکار غالیانه دیگری به خصوص از جانب غالیان واقفی (بشیریه) تداوم یافته است. هم چنین در این دوره شاهد بروز عقاید غالیانه تفویض، تشبیه، تناسخ و احادیث غلوآمیز هستیم. امام رضا(ع) در مقام برخورد با این جریان علاوه بر مناظره با افراد سرشناس غالی و نقد صریح آنها، از دوستی و معاشرت با غالیان به شدت نهی نمودند. و در مواجهه با افکار غلوآمیزی مانند تشبیه، تفویض و تناسخ نادرستی آنها را تبیین فرمودند.
۸.

غالیان دوره امام جواد (ع) و نوع برخورد آن حضرت با آن ها(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: غالیان غلو سیره اهل بیت (ع) امام جواد (ع) جریان های شیعی غالیان سنی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ سیاسی مسلمین
تعداد بازدید : 945 تعداد دانلود : 879
یکی از جریان های فکری که امامان شیعه(ع) همواره با آن مبارزه می کردند، جریان فکری غلو است. بررسی منابع مختلف رجالی، فرقه شناختی و تاریخی نشان می دهد این جریان فکری که از دوره های قبل از زندگی امام جواد(ع) آغاز شده بود، در دوره آن حضرت هم تداوم یافت و ایشان همانند دیگر امامان:، به مقابله با آن پرداخت. این مقاله پس از توضیح درباره مفهوم غلو و انواع آن، مهم ترین افراد غالی و نیز افکار غالیانه عصر امام جواد(ع) را برشمرده است، که برخی از اهل سنت با باورهای غالیانه درباره دو خلیفه نخست را هم دربرمی گیرد، و سپس با بیان اقدامات امام همچون اعلام بیزاری از آنان، نقد اندیشه های ناصواب آنان با استدلال به آیاتی از قرآن و احادیثی از پیامبر اکرم(ص)، روش برخورد امام(ع) با ایشان را تبیین کرده است.
۹.

مواجهه امامان معصوم(ع) با انحرافات فکری و فرهنگی اهل اباحه (با تأکید بر مرجئه و غلات)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرهنگ غالیان مرجئه اباحی گری امامان (ع)

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ سیاسی مسلمین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ تشیع
تعداد بازدید : 68 تعداد دانلود : 840
تداوم تفکرات اباحی گرایانه از گذشته تا زمان حاضر میان برخی از فرقه های اسلامی و ضربه ای که فرهنگ و تمدن اسلامی از اینها متحمل می شود، ضرورت توجه به آن را بیشتر می کند. شاید بتوان گفت نمود بارز تفکر اباحی گرایانه در قرون اولیه اسلامی بین مرجئه و غالیان بوده است. مرجئه و غلات هر یک با باورهایی خاص، تفکرات اباحی گرایانه را ترویج کرده اند. سؤالی پژوهش حاضر این است که نوع مواجهه امامان شیعه^ با باورهای انحرافی و تخریبی اهل اباحه چگونه بوده است؟ بررسی منابع تاریخی و روایی نشان می دهد پیشوایان دینی به رد این باور انحرافی پرداخته و همواره عمل را از لوازم ایمان دیده و با تفکرات اباحی گرایانه مرجئه و غلات به شدت برخورد کرده اند، حتی در مواردی اهل اباحه را لعن کرده و از آنان برائت جسته اند. این پژوهش ضمن معرفی اجمالی این انحراف، به نوع مقابله امامان^ با آن می پردازد.
۱۰.

شخصیت غالیانة ابوالخطاب و واکاوی مواضع ائمة اطهار علیه السلام در برابر او و پیروانش(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: باور غلو امام صادق امامان علیه السلام علیه السلام ابوالخطاب خطابیه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ تشیع کلیات
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه شخصیت ها
تعداد بازدید : 963
واکاوی عقاید غلات در عصر ائمه اطهار علیه السلام و نوع مقابله امامان علیه السلام با آنها از اهمیت خاصی برخوردار است. آشنایی با نوع برخورد ائمه علیه السلام با غالیان، الگوی مناسبی برای مقابله با آنها ارائه می کند. ابوالخطاب به عنوان یکی از مهم ترین غلات دوران ائمه علیه السلام، علاوه بر بیان عقاید افراطی، تأثیر بسیاری بر جریان غلو در زمان خود و غالیان پس از خود داشت. سؤالی که مطرح است اینکه ابوالخطاب چه عقاید غالیانه ای را مطرح کرد؟ و چه تأثیری در جریان غلو پس از خود داشت؟ و امامان علیه السلام با این شخصیت غالی و پیروانش چگونه برخورد کرده اند؟ امام صادق† ابوالخطاب، عقائدی همچون نبوت و سپس الوهیت ائمه علیه السلام و در نهایت، الوهیت خودش را مطرح کرد و قائل به اباحی گری شد. همچنین، حرکت منحرفانه وی، در پیدایش اسماعیلیه بی تأثیر نبود. اما در خصوص واکنش ائمه علیه السلام نسبت به او، باید گفت: با جدیّت به مقابله با ابوالخطاب پرداخت و او را رسوا ساخت و از وی برائت جست و لعن و تکفیر کرد و از همنشینی با وی نهی نمود و سایر امامان علیه السلام نیز به منظور جلوگیری از تأثیرات مخرّب وی، به نوعی همچون امام صادق† با این جریان برخورد کردند.
۱۱.

مبانی قرآنی و روایی راهکارهای تحقق تمدن نوین اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: بیانیه گام دوم انقلاب تمدن نوین اسلامی تمدن در قرآن و روایت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 339 تعداد دانلود : 315
مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب برای دست یابی به تمدن نوین اسلامی راهکارهایی را ارائه نموده که ریشه در آموزه های قرآنی و روایی دارند. این نوشتار با هدف تبیین راهکارها و بیان مستندات آن ها در آموزه های دینی سامان یافته و تلاش کرده با شیوه توصیفی- تحلیلی، مستندات این راهکارها را در آموزه های دینی نشان دهد. دستاوردهای پژوهش نشان می دهد رهنمودهایی که از سوی رهبری در بیانیه گام دوم در راستای دست یابی به تمدن نوین اسلامی ارائه شده اند، دارای مبانی اصیل دینی بوده و ریشه در آموزه های قرآنی و روایی دارند. در آموزه های دینی نسبت به بهره گیری از تجربه پیشین و به مقوله علم بسیار تاکیده شده و معنویت، اخلاق و عدالت مورد توجه قرار گرفته است؛ علاوه بر این ها مبارزه با فساد و سروسامان دادن به زندگی دنیوی و کسب عزت مورد سفارش همیشگی اسلام بوده و این امور از مهم ترین اسباب رشد و تعالی معرفی شده اند. مقوله هایی این گونه در بیانیه گام دوم به عنوان راهکارهای اساسی در جهت دست یابی به تمدن نوین اسلامی مورد توجه قرار گرفته اند.
۱۴.

واکاوی و نقد روایات غلوآمیز درباره امامان در دو تفسیر عیاشی و قمی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امامان (ع) غالیان روایات غلو تفسیر قمی تفسیر عیاشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 438 تعداد دانلود : 832
تحلیل و بررسی روایات یکی از بایسته ها در حوزه حدیث و برای دفاع و پاسداری از آن است؛ این ضرورت بنا به دلایلی در روایات تفسیری از اهمیت بیشتری برخوردار است و به خصوص آن احادیثی که درباره امامان معصوم k وارد شده که برخی از آنان نه تنها در جهت تبیین جایگاه آنان نیست بلکه ممکن است دستاویزی برای برخی مخالفان و معاندان شود. تحقیق پیش رو به دنبال پاسخ این پرسش است که آیا اساساً روایات غلوآمیزی در دو کتاب تفسیری عیاشی و قمی درباره امامان k وارد شده است؟ و بعد اسناد و محتوای آن ها چگونه است؟ نتایج حکایت از آن دارد که تعدادی از روایات این دو کتاب، که در بخش دوم مقاله به تفصیل ذکر خواهد شد، غلوآمیز بوده؛ از جمله اعتقاد به الوهیت و ربوبیت امامان k و خلقت غیرعادی آنان و برخی تأویلات غیرقابل قبول، و البته اسناد ضعیفی دارند و از طرفی غیرقابل انطباق با معانی و سیاق آیات هستند. روش تحقیق در این مقاله تحلیلی توصیفی و به گونه تطبیقی است.
۱۵.

مواجهه فکری و عملی امام هادی(ع) با جریان فکری غلو(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امام هادی (ع) غلو غالیان فارس بن حاتم سازمان وکالت دستور قتل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 980 تعداد دانلود : 298
واکاوی جریان فکری غلو در عصر ائمه(ع) و آشنایی با نوع مواجهه امامان(ع) با این گروه انحرافی، از اهمیت خاصی برخوردار است. مقاله حاضر، به طور خاص، به نوع مواجهه و برخورد امام هادی(ع) با غالیان زمان خویش اختصاص دارد. بررسی منابع فرقه شناختی، حدیثی و تاریخی، نشان می دهد که جریان فکری غلو در عصر امام هادی(ع)، همانند دوره های پیشین تداوم یافته و شاهد حضور غالیانی سرشناس چون: فارس بن حاتم، علی بن حسکه، ابن بابای قمی، ابن نصیر نمیری و دیگر خرده غالیان هستیم. امام هادی(ع) که خطر این جریان فکری را به خوبی احساس می کرد، به شدت با این جریان مقابله می نمود و غالیان را مورد لعن قرار می داد. همچنین، از آنان بیزاری جسته، از همنشینی با آنان نهی می کرد و آنها را رسوا ساخته، حتی در مواردی که به نظر می رسد بی ارتباط با سازمان وکالت نیست به قتل و یا جرح غالیان سرشناس دستور داده است.
۱۷.

کارکرد دارالعلم فاطمی در آموزش علوم و تبلیغ تعالیم اسماعیلی

کلید واژه ها: دارالعلم فاطمی الحاکم کارکرد آموزش تبلیغ تعالیم اسماعیلی و تمدن اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 786 تعداد دانلود : 986
از مهم ترین اقدامات فرهنگی و تمدنی در دولت شیعی مذهب فاطمیان(297- 567) راه اندازی مرکزی علمی با عنوان «دارالعلم» در کنار سایر مراکز علمی و فرهنگی بوده است. واکاوی جنبه های کارکردی این مرکز علمی می تواند الگویی شایسته در اختیار مسلمانان- که در مسیر دست یابی به تمدنی نوین هستند- قرار دهد. واکاوی این موضوع با شیوه توصیفی- تحلیلی نشان می دهد این مرکز علمی که در دوره الحاکم بامرالله(حک: 389 - 411 ) ششمین خلیفه فاطمی ایجاد شده، کارکردهای گوناگونی داشته است. آموزش علوم مختلفی چون فقه، قرائت، نجوم، نحو، پزشکی، ریاضی و منطق در دستور کار این مرکز علمی بوده است. یکی دیگر از بارزترین کارکردهای دارالعلم، جنبه تبلیغی آن بوده است. داعیان اسماعیلی که اغلب امر اداره این مرکز علمی را در دست داشتند، در راستای سیاست دولتِ اسماعیلی مذهب فاطمیان، برنامه ریزی امور دعوت و تبلیغ اسماعیلی را در این مرکز علمی انجام می دادند. وجود کتابخانه ای بسیار عظیم در این مرکز علمی، در راستای تسهیل امر آموزش و تبلیغ، بسیار ارزشمند بوده است.
۱۸.

گمانه های جواز اباحه گری خطابیه و مواجهه امام صادق(ع) با آن

کلید واژه ها: امام شناسی امام صادق (ع) ابوالخطاب اباحه گری خطابیه غالیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 215 تعداد دانلود : 909
ابوالخطاب (متوفای 138) مهم ترین غالیِ باورمندِ به اباحه گری در زمان امام صادق(ع)، رهبر و پایه گذار گروه خطابیه است. این گروه مشهورترین، تأثیرگذارترین و بادوام ترین گروه های غالیانه در دوره حضور امامان: بودند. خطابیه مانند ابوالخطاب، اباحه گر و شریعت گریز بودند. این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی سامان یافته، درصدد پاسخ گویی به این سؤال است که چه گمانه هایی منجر به اباحه گری ابوالخطاب شد و امام صادق(ع) با خطابیه چگونه برخورد کرد؟ در بررسی منابع متقدم تاریخی، حدیثی و فرقه شناختی مشخص شد که ابوالخطاب و پیروانش با این گمانه که معرفتِ امام یا شناخت حق مکلفین را از انجام وظایف دینی بی نیاز می کند و با این تصور که واجبات و محرمات قابل تأویلند، اباحه گر شده اند. امام صادق(ع) گمانه های نادرست آنان را با جدّیت زیر سؤال برد و از هم نشینی و همراهی با آنان نهی کرده است. ایشان در مواردی خطابیه را لعن کرده، از آنان بیزاری جسته است.
۱۹.

واکاوی میان فرقه های حقیقی و برساخته پس از شهادت امام عسکری (ع) در شیعیان امامی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: امام عسکری امام مهدی فرقها امامیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 937 تعداد دانلود : 933
این پژوهه به دنبال خوانش جدیدی از فرقههای ناهمسان که در ابتدای غیبت صغری رخ داد میباشد، دورهای که فرقهشناسان شیعه و سنی تأکید وافری داشتند شیعیان امامی در این زمان با انشقاق فراوان درون گروهی مواجه بودند، این گروه از اندیشمندان، تعدد فرقههای منشعب امامیه را از 14 تا 20 فرقه برشمردند. با این توصیف وضعیت در هم تنیده امامیه آن قدر بغرنج نشان داده شد که این احتمال داده میشد ادامه تکثرگرایی فرقهای امامیه در آن دوره احتمال فروپاشی ایشان را بسیار افزایش میداد، امری که هیچگاه رخ نداد. گروههای که گمانه اصلی ایشان نه در فروعات، بلکه در اصل امامت بود. با این حال با کنکاش در فرقههای ذکر شده این مهم دانسته خواهد شد که به رغم ذکر فرقههای خود خوانده اطلاعات چندانی از ایشان در تاریخ یافت نمیشود و احتمالاً بسیاری از مذاهب در آن دوره برساخته تاریخ بوده و هیچگاه وجود خارجی نداشتند و تردیدهای فراوانی در وجودشان دارد.
۲۰.

تمایز سیره و آموزه های شریعت گرای ائمه اثنی عشر(ع) با گمانه های صوفیانِ اباحی گر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ائمه (ع) اباحی گری شریعت گریز صوفیان گمانه سقوط تکلیف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 312 تعداد دانلود : 369
یکی از جریان هایی که اندیشه اصیل اسلامی را به مخاطره انداخته، جریان شریعت گریزِ اهل اباحه است. گمانه های این جریان که بعضا در میان برخی از مسلمانان خود را نشان داده و به ترک ظواهر شریعت توسط ایشان منجر شده، با اصول و مبانی اندیشه های شریعت گرای ائمه اثنی عشر(ع) همخوان نیست. پژوهش حاضر که با بهره گیری از شیوه توصیفی- تحلیلی سامان یافته، به این نتیجه رسیده که اباحی گری های مدعیان تصوف و عرفان، عمدتاً ناشی از گمانه های انحرافی ازجمله تصور برداشته شدن تکلیف در صورت رسیدن به یقین، تأویل واجبات و محرمات، گمانه حلول و اتحاد و گمانه های ملامتیه بوده است. با استناد به سیره پیشوایان و آموزه های دینی از جمله: تأکید دائمی بر انجام عبادات، احکام شرعی و ترک گناهان، تأکید بر نادرستی تأویلات اباحی گونه، برخورد با گمانه های ملامتیه و نفی اتحاد بدن عارفان با خداوند می توان نادرستی گمانه های شریعت گریزِ مدعیان تصوف را به اثبات رساند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان