احمد اسکندری

هدف این پژوهش تبیین الگویی جهت سنجش کیفیت گزارش های حسابرسی، ارائه رتبه کیفیت برای گزارش های صادره و در نهایت مطابقت رتبه موسسات حسابرسی معتمد در جامعه حسابداران رسمی و سازمان بورس و اوراق بهادار با رتبه کسب شده کیفیت گزارش حسابرسی می باشد. روش انجام این پژوهش توصیفی-پیمایشی بوده و روش اجرای آن دلفی خبرگان می باشد که نهایتاً منتج به تهیه چک لیست ارزیابی کیفیت گزارش های حسابرسی گردید. چک لیست نهایی شامل 13 بخش می باشد که هر بخش به شاخص های فرعی تقسیم شده است. تعداد شاخص های فرعی که مجموعاً امتیاز کنترل کیفی گزارش ها را تعیین می کنند 42 شاخص می باشد. جهت تبیین شاخص های اصلی چک لیست از مفاد استانداردهای گزارشگری حسابرسی، نحوه موضع گیری حسابرس در خصوص رعایت الزامات قانونی و لحن و صراحت گزارشگری استفاده شده است. دوره انجام پژوهش سال 1399 بوده و نمونه مورد استفاده، گزارش های حسابرسی شرکت های بورسی و غیر بورسی می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد بین رتبه کیفیت گزارش حسابرسی و رتبه بندی جامعه حسابداران رسمی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد درحالی که بین رتبه کیفیت گزارش حسابرسی و رتبه بندی سازمان بورس و اوراق بهادار رابطه معنادار مشاهده نگردید.

پژوهش حاضر به بررسی تأثیر کیفیت گزارش های حسابرسی بر روی رفتار استفاده کنندگان می پردازد. هدف این پژوهش بررسی تأثیر ساختار گزارشگری، ساختار قانونی و ساختار زبانی گزارش های حسابرسی و حرفه ای گرایی حسابرس بر روی رفتار استفاده کنندگان می باشد. این پژوهش از لحاظ هدف اجرا کاربردی بوده و روش مورد اس تفاده در این پژوهش روش توصیفی- پیمایشی از نوع همبستگی می باشد. برای گردآوری اطلاعات، با توجه به ماهیت این پژوهش از روش دلفی خبرگان استفاده شده است. برای سنجش کیفیت گزارش های حسابرسی از چک لیست محقق ساخته استفاده شد و در نهایت برای سنجش رفتار استفاده کنندگان گزارش های حسابرسی از معیار محتوای اطلاعاتی گزارش های مالی و همچنین بازده کسب شده توسط سرمایه گذاران استفاده گردید. ساختار گزارشگری در این پژوهش براساس رعایت الزامات استانداردهای گزارشگری حسابرسی و ساختار قانونی براساس رعایت مفاد قوانین ناظر بر وظایف حسابرس و بازرس قانونی و همچنین ساختار زبانی براساس لحن و صراحت گزارش های حسابرسی مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفت. یافته های پژوهش بیانگر وجود رابطه معنی دار بین رعایت الزامات استانداردهای گزارشگری حسابرسی و ساختار زبانی (لحن و صراحت) گزارش های حسابرسی با رفتار استفاده کننده از گزارش های حسابرسی می باشد. نتایج نشان می دهد، رتبه بندی مؤسسات توسط سازمان بورس و اورق بهادار و جامعه حسابداران رسمی و تجربه حسابرس تأثیری بر رفتار استفاده کنندگان ندارد. این درحالی است که امتیاز و رتبه کیفیت گزارش های حسابرسی بر روی رفتار استفاده کنندگان تأثیر مثبت داشته است. لذا نتایج این فرضیات بیانگر تایید مفهوم رجحان محتوی بر شکل گزارش های حسابرسی می باشد.

در این پژوهش رابطه بین برخی از مکانیزم های حاکمیت شرکتی با کیفیت اقلام تعهدی اختیاری و غیراختیاری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد مطالعه قرار گرفته است. نمونه پژوهش شامل 120شرکت در طول سال های 1382 لغایت 1388 بوده است. برای اندازه گیری کیفیت اقلام تعهدی از مدل فرانسیس (2005) استفاده شده است. ساختار مالکیت شرکت ها، ترکیب هیات مدیره، نوع حسابرس و وجود حسابرسی داخلی به عنوان مکانیزم های حاکمیت شرکتی در نظر گرفته شده و با استفاده از یک مدل رگرسیون چند متغیره رابطه بین ساختار مالکیت شرکت ها و ترکیب هیات مدیره با کیفیت اقلام تعهدی اختیاری و غیر اختیاری مورد آزمون قرار گرفته است. برای آزمون رابطه نوع موسسه حسابرسی کننده و حسابرسی داخلی از آزمون مقایسه میانگین دو جامعه استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که رابطه بین ساختار مالکیت شرکت ها و اقلام تعهدی غیراختیاری مستقیم و معنی دار و اقلام تعهدی اختیاری معکوس و معنی دار می باشد. ولی بین متغیرهای اندازه موسسه حسابرسی کننده و حسابرس داخلی با اقلام تعهدی اختیاری و غیراختیاری رابطه معنی داری مشاهده نشد.