محمد اسدی مهماندوستی

مصنف کتاب، شهید اول ، شارح شهید ثانی و محشّی فقیه نامدار عالم تشیّع مرحوم ملا احمد تونی است که با استفاده از 59 اثر به تحشیه کتاب پرداخته است . بر شرح لمعه شهید ثانی 14 حاشیه نگاشته شده است که در این رساله معرفی شده اند. نگارنده درتوصیف این حاشیه می نویسد : دراین حاشیه کم نظیر ، مضافاً بر اینکه با عبارات موجز و رسا به توضیح معضلات و مسائل پیچیده شرح لمعه پرداخته و ابهامات آن را به نحو احسن بر طرف نموده تمام کتابهای معتبر فقهی و روایتی اهل تشیع و تسنن را که از زمان غیبت کبری تا عصر خویش نوشته شده بررسی کرده ، اقوال و روایات مختلف را در رابطه با مسائل مورد بحث ذکر و نظریات خود را با دلیل مبرهن و قابل قبول ابراز نموده و گاهی بعضی از آراء شهید ثانی را که به نظر خود صواب نمی بیند رد کرده و رأی خود را با دلیل متقن و استوار بیان می کند . این حاشیه شامل کتاب طهارت تا بخشی از کتاب دین است.

این مقاله در پی آن است تا نشان دهد نکاح منقطع از ابتدا در اسلام مشروع شناخته شده است. برخی آن را جزء سنن پیش از اسلام می دانند که اسلام آن را قبول کرده است و به اصطلاح جزء احکام امضایی است. به هر تقدیر حلیت متعه در آغاز دین اسلام مورد توافق همه مذاهب اسلامی است و به فقه شیعه اختصاص ندارد. برای مثال ابن حزم اندلسی از فقهای مشهور اهل سنت در موسوعة فقهی خویش به نام المحلی قبول می کند که متعه در آغاز اسلام رواج داشته و مشروع بوده است. اما مانند بقیة فقهای اهل سنت آن را منسوخ م یداند و معتقد است که نکاح متعه جایز نیست. زیرا خداوند از لسان رسول خویش آن را تا روز رستاخیز نسخ قطعی و حرام مؤبد کرده است. شیعه نظریة نسخ قرآن را ب ه واسطة سنت و به ویژه نسخ آن را، با استناد به اخبار آحاد ظنی قبول ندارد و معتقد است که عدم نسخ حکم متعه در حقوق شیعه اجماعی است. به طور کلی از مجموع گفت ههای مخالفان و موافقان چنین استنباط می شود که رگ ههایی از حقیقت در سخنان هر دو گروه وجود دارد اما هیچ کدام تصویر روشنی از ماهیت صحیح متعه و کاربرد عملی آن ندارند