احمد فرمهینی فراهانی

با توجه به افزایش نقش و جایگاه پژوهشگران در توسعه مزیت رقابتی شرکت ها و نقشی که توانمندسازی آنها می تواند در این فرایند ایفا نماید، شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر توانمندسازی پژوهشگران به عنوان هدف اصلی این تحقیق مد نظر قرار گرفت. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی از نظر گردآوری داده ها از نوع توصیفی تلقی می شود. جامعه آماری تحقیق را پژوهشگران مرکز تحقیقاتی مورد مطالعه شامل 150 نفر تشکیل داده است که با عنایت به کوچک بودن جامعه از روش سرشماری استفاده شد. با مطالعه ادبیات موضوع و با استفاده از نتایج تحقیقات پیشین، 28 عامل مؤثر بر توانمندسازی پژوهشگران، شناسایی و با استفاده از تحلیل عاملی بررسی شد. سپس، عوامل موثر بر توانمندسازی پژوهشگران این مرکز در سه دسته عوامل شغلی، عوامل سازمانی و عوامل فردی احصاء گردید. در ادامه، با استفاده از تحلیل عاملیِ تأییدی، بار عاملی هریک از شاخص های این عوامل محاسبه شد. پس از استخراج نتایج، وضعیت این عوامل و شاخص های آنها در این مرکز تحلیل گردید. در نهایت، با توجه به اینکه ارزیابی وضعیت موجود در هر سه دسته شاخص کمتر از میانگین بود، برای انجام اقدامات اصلاحی به مدیران پژوهش برای توسعه آینده توصیه های لازم ارائه گردید.

تعهد کاری مهمترین مولفه ذاتی منابع انسانی است. ترکیب پویای توانایی و تعهد کاری، پایداری، کارآمدی و اثربخشی سازمان های نوین را به دنبال خواهد داشت. یکی از چالش های مدیریت در قرن بیست و یکم نیز به سازوکارهای تعهد کاری ""کارکنان فرهیخته"" مربوط است. این پژوهش، به طرح، تحدید و تدقیق موضوع و ابعاد آن، به شیوه ای روش مند پرداخته است.سپس در سطح بینشی و نظری، روابط بین تعهد کاری و انگیزش، نیازها، نگرش ها به نیروی انسانی (برداشت از کار و کارکن)، شیوه مدیریت و بهره وری بیان شده است. روش تحقیق، جامعه آماری و نمونه آماری نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل یک متغیری، شاخص سازی و آماره ها چندمتغیری ارایه گردیده است و با مقایسه و تحلیل واریانس درونی و برون سازمانی یافته های ترکیبی گزارش شده است. بالا بودن سطح تعهدکاری بخصوص در بعد حرفه ای آن و اختلاف معنی دار (0.0001=a) بین سلسله مراتب نیازها در پژوهشگاه صنعت نفت با سلسله مراتب نیازهای ارایه شده در نظریه و همچنین تفاوت آماری معنی دار بین عوامل موثر بر واریانس تعهد کاری از جمله نتایجی است که با پژوهش تفصیلی ممکن است به طرح دیدگاه های نوینی منجر شود. این مقاله، تلاش دارد تا عوامل موثر بر تعهدکاری را در پژوهشگاه صنعت نفت تبیین و موقعیت این سازمان را در مقایسه با وضعیت مطلوب نشان دهد. در این مقاله که برگرفته از نتایج یک تحقیق میدانی است، پس از ارایه چکیده، واژه های کلیدی و مقدمه، به بیان مساله، اهداف پژوهش، ضرورت انجام تحقیق، فرضیه ها و روش تحقیق پرداخته شده است. در ادامه جامعه آماری، مبانی نظری، مقوله تعهدکاری در شاخص های مختلف تبیین و پس از تحلیل متغیرها و آزمون فرضیات، رابطه عوامل مختلف با تعهدکاری تحلیل شده و جداول مرتبط با تجزیه و تحلیل ارایه شده است