سیامک طهماسبی

این مقاله به بررسی نحوه شکل گیری قابلیت های فناورانه در یکی از سازمان های صنعتی حوزه صنایع دریایی ایران می پردازد. استراتژی پژوهش، مطالعه موردی یک سازمان بوده که به عنوان مورد مطالعه، انتخاب و در کنار مطالعه منابع علمی، اقدام به انجام مصاحبه عمیق با مسئولین، مدیران، مشاوران و کارشناسان ارشد مرتبط با آن سازمان گردید. نقطه شروع مطالعه استفاده از یافته های علمی پژوهش های قبلی بوده است ولی پیشینه موجود دارای دو خلاء مهم در این زمینه می باشد: اول اینکه الگوهای ارائه شده برای توسعه قابلیت های فناورانه بیشتر متمرکز بر تولید انبوه است (در صورتی که ماهیت اغلب محصولات سازمان مورد مطالعه از جنس محصولات پیچیده است) و پیش فرض اساسی دیگر برای الگوهای یادشده هم همکاری با کشورهای توسعه یافته می باشد که به دلیل وجود تحریم های مستمر علیه صنایع دارای کاربرد دوگانه، این همکاری میسر نمی باشد. در این مقاله سعی شده مراحل طی شده در سازمان مورد مطالعه جهت شکل گیری و توسعه قابلیت های فناورانه شناسایی و معرفی گردد. این مراحل در قالب سه گام شناسایی شد که عبارتند از: سرمایه گذاری و ایجاد زیرساخت های پایه، ارتقاء قابلیت ها به واسطه مهندسی معکوس با همکاری محدود و همچنین مهندسی معکوس محصولات پیچیده تر و گسترش طراحی و نوآوری. در نهایت مراحل شناسایی شده با مدل های متداول در این حوزه مقایسه شده است.