امیدعلی مسعودی

رسانه ها به عنوان ابزارهای مهم برقراری ارتباط و تبلیغات اهمیت ویژه ای دارند. تجربه کشورهای توسعه یافته نشان می دهد استفاده از رسانه ها در تحقق توسعه نقش کلیدی ایفا می کند. صنعت نفت و گاز در ایران، به عنوان یک بخش استراتژیک به لحاظ اقتصادی فعال است، و رسانه ها می توانند برای تسریع و تسهیل روند توسعه در خدمت این صنعت باشند. هدف از این پژوهش یافتن الگوی مطلوب اثرگذاری رسانه های جمعی برای توسعه صنعت نفت و گاز در استان بوشهر است. روش تحقیق گراندد تئوری و مشارکت کنندگان پژوهش 3 گروه از صاحب نظران رسانه و روابط عمومی شامل 16 تن از خبرگان رسانه و صنعت هستند. داده ها با مصاحبه نیمه ساختاریافته حاصل شد و در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی الگوی مطلوب موردنظر ارائه شده است. در این الگو شرایط زمینه ای (30 درصد) مانند آموزش و برنامه ریزی و قدرت مدیریت روابط عمومی و موجبات علّی (24 درصد) شامل نگاه جهانی بر اساس منافع ملّی، بهره گیری از قدرت رسانه و داشتن پیوست رسانه ای طرح ها بالاترین نقش را دارند و با توجه به نقش بسیار کم عوامل مداخله گر (2 درصد) مانند معضلات زیر بنایی در منطقه و مقاومت در برابر توسعه بدون وجود عوامل کنترل کننده رسانه ها می توان رویکرد تحول گرایانه را با 11 درصد تاثیر برای همگرایی رسانه و صنعت نفت ترسیم کرد که در آن پاسخگویی مسئولانه، مدیریت صحیح ارتباط با رسانه ، مرجعیت در مسائل جامعه پیرامون صنعت و افزایش سواد رسانه ای مدیران ضرورت می یابد. اجرای الگوی به دست آمده در این تحقیق می تواند نتایج مثبت مانند جلب بازار هدف برای صنعت نفت با توجه به تحریم اقتصادی ایران، تعالی سازمانی و توسعه پایدار را در پی داشته باشد و در صورت نادیده گرفتن آن شاهد پیامدهای منفی مانند اختلال در روند توسعه، تقابل صنعت با جامعه محلی و نهایتاً ورشکستگی صنعت نفت و تغییر کارکرد رسانه ها خواهیم بود.

هدف این مطالعه شناخت جایگاه روزنامه نگاری چاپی والکترونی ایران درآینده است.تحولات فناوری ارتباطی واطلاعاتی باعث تضعیف روزنامه چاپی وتقویت روزنامه الکترونی شده است. آیا روزنامه و روزنامه نگاری به شکل امروزی همچون تلکس و تلگراف از میان می رود یا نه؟ جایگاه روزنامه نگاری الکترونی چیست و اینکه برای آینده روزنامه نگاری چه خصوصیاتی را می توان برشمرد؟ اینها نمونه هایی از پرسشهایی است که در این پژوهش به دنبال پاسخ به آن هستیم. از این رو شناسایی ویژگیها و مولفه های روزنامه نگاری و همچنین چالشهای احتمالی آنها در آینده بیست ساله ایران را با روش دلفی و ابزار مصاحبه عمقی طولی تا حصول توافق نظر در میان سرآمدان ارتباطات، دنبال کرده ایم. این تحقیق در سال1394 انجام شده و با افق بیست ساله نمایی از روزنامه های ایران در سال 1414 است. در پاسخ به پرسش های مطرح شده، یافته ها حاکی از آن است که روزنامه های چاپی در برابر روزنامه های الکترونیک از بین نخواهند رفت و بر غنای رسانه ای خود تاکید خواهند کرد. از طرف دیگر عنوان می شود تاثیر مسائل جهانی بر رسانه ها بیش از امروز و بیش از فرهنگ بومی خواهد بود. همچنین تحقیق نشان می دهد نقش مخاطب در همه بخش های روزنامه ها افزایش قابل توجهی خواهد یافت تا حدی که رسانه های مدنی- اجتماعی متعددی شکل گرفته و رشد خواهد کرد. در کنار اینها نقش اقتصاد و موضوعات اقتصادی در آینده روزنامه های ایران افزایش می یابد.

هدف ازاین تحقیق شناسایی الگوی مطلوب حکمرانی مطبوعات درجامعه اسلامی از نظر واندیشه امام خمینی (ره) است.این تحقیق با روش داده بنیاد سیستماتیک اشتراوس وکوربین با کدگذاری کلیه آثار مکتوب امام خمینی(ره) ارسال 1322 تا 1368انجام یافته است. یافته های تحقیق بیانگر آن است که الگوی مطلوب حکمرانی مطبوعات استخراج شده دراندیشه امام خمینی(ره) دارای چهارشرایط است که عبارتنداز 1-نفی حکمرانی استبدادی با دومولفه مخالفت با نظام استبدادی ومبارززه با فساد درمطبوعات.2-حکمرانی مطبوعات که شامل سه مولفه مهم رعایت اخلاق مطبوعاتی،رعایت آزادی مطبوعات وقانون گرایی درکارمطبوعات است،3-حکمرانی تربیتی،دراین مبانی امام مطبوعات را به مثابه دانشگاه درنظرمی گیرند ومولفه نقش تربیتی را درنظرداشته اند.اما بدون انتقاد ومولفه نقش انتقادی مطبوعات،امکان حکمرانی آن ها وجودندارد.4-مبانی حکمرانی مردم چه درحکمرانی حاکمان وچه درحکمرانی مطبوعات، دراندیشه امام ؛ربط وثیقی با نفی حکمرانی استبدادی دارد.دومولفه حکمرانی کوخ نشینان به عنوان نمادهای مبارزه با ظلم ومولفه نظارت برمطبوعات به منظورجلوگیری ازانحراف مردم وافکارعمومی ازاندیشه امام استخراج شده اند.براین اساس می توان الگوی مطلوب حکمرانی مطبوعات را با شناخت شرایط علٌی، زمینه ای ومحیطی ترسیم کرد، دراین الگوبا شناخت راهبرد، می توان پیامدهای این حکمرانی راشامل آزادی مطبوعات، انتقاد، رعایت قانون و انتشار مطالب بدون توطئه برشمرد.