اباذر نصر اصفهانی

پژوهشگران اسلامی به ویژه مورخان، درباره فدک و مسائل مربوط به آن، کتاب ها، رسائل و مقالات متعددی به نگارش درآورده اند و هر یک با نگاه خود، به تحلیل ماجرای این باغ پرداخته اند. نویسنده در نوشتار حاضر، گزارشی از آثار منتشر شده در زمینه فدک، به رشته تحریر درآورده و آن ها را در چهار بخش کتب، مقالات، پایان نامه ها و نسخ خطی، ارائه نموده است.

یکی از مهم ترین سوژه ها برای نگارش سفرنامه در گستره ادبیات جهانی، سفر به خانه خدا است. سفرنامه های حج گنجینه های پایان ناپذیری برای شناخت بسیاری از مسائل دینی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و تمدنی محسوب می شوند. نویسنده در نوشتار حاضر، اطلاعات کتابشناختی تمامی سفرنامه ها و خاطرات حج ایرانیان که تا پایان سال 1392 شمسی منتشر شده است را به ترتیب الفبای نام خانوادگی نویسندگان آن ها، به تصویر می کشد. بعلاوه، اطلاعات کتابشناختی برخی سفرنامه های حج افراد غیرایرانی که در ایران منتشر شده است را نیز ارائه می نماید.

کتابشناسی ها به عنوان یکی از مناسب ترین منابع مرجع در گردآوری، تنظیم و اشاعه منابع مکتوب در حوزه موضوعی خاص، جایگاه ویژه ای در عرضه خدمات علمی دارند. با توجه به اهمیت کتابشناسی ها در نشان دادن وضعیت علمی موضوعات و جلوگیری از انجام کارهای تکراری از طریق اطلاع رسانی درخصوص آثار منتشر شده در حوزه های موضوعی مختلف، نویسنده در نوشتار حاضر به ارائه گزارشی از کتابشناسی های تدوین شده در حوزه حج و زیارت در داخل و خارج از کشور همت گماشته است. وی در راستای این هدف، پس از ذکر مشخصات کتابشناختی کتابشناسی ها، معرفی مختصری از محتوا و ساختار هر یک از کتابشناسی ها را ارائه می نماید.

سفرنامه نویسی در ادبیات فارسی پیشینه درخشانی دارد. در این میان یکی از مهمترین سوژه ها برای نگارش سفرنامه در گستره ادبیات جهانی، سفر به خانه خداست که زنان نیز به این امر اهتمام ویژه ای داشته اند. نویسنده در مقاله حاضر، کتابشناسی سفرنامه ها و خاطرات سفر حج که از سوی زنان ایرانی به رشته تحریر درآمده است را به صورت الفبایی نام نویسندگان همراه با توصیف مختصری از محتوای آنان ارائه می دهد.