سعید مقدسی

طی سالهای 1377-1378 تا 1379-1380 استان تهران شاهد شدیدترین خشکسالیهای‌ دهه‌های اخیر بوده که بررسی گستره و تحلیل درباره آن لازم است. لازم به ذکر است که برای این تحلیل استفاده از شاخصهای خشکسالی می‌تواند مؤثر باشد. این شاخصها در واقع بیان کمی بلیه طبیعی خشکسالی بوده تا امکان ارزیابی آن را در مقیاسهای ‌مختلف زمانی و مکانی ممکن سازند. در تحقیق حاضر برای پایش خشکسالی این دوره و تهیه نقشه‌های آن از سه شاخص DI ، SPI ، EDI و تکنیک سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS استفاده شده و به این منظور اطلاعات 43 ایستگاه در سطح استان به کار رفته است. نتایج نشان داد که DI نسبت به بارندگی نوسانهای شدیدی داشت، ضمن اینکه هماهنگی زمانی و مکانی مناسبی بین نتایج آن قابل مشاهده نمی‌باشد. همچنین شاخصSPI در مقیاس ماهانه واکنش کافی به کمبود ریزشها از خود نشان نمی‌دهد. اما شاخص جدید EDI در مجموع عکس‌العمل مناسبی را نسبت به خشکسالیها داشته و پیوستگی منطقی بین نتایج آن قابل مشاهده است.

منابع طبیعی هر کشور به عنوان یک ثروت ملی امروزه به عنوان معیاری برای سنجش میزان توسعه یافتگی کشورها تبدیل شده است. تحقیق به عمل آمده در رابطه با بررسی اثرات همکاری روستائیان در حفاظت، احیاء و بهره برداری از منابع طبیعی(مطالعه موردی استان مازندران) و تاثیرات متقابل آن بر زندگی روستائیان صورت گرفت ه است. از لحاظ می زان و درجه کنت رل، نح وه گردآوری داده ها و قاب لیت تعمی م یافته ها به شیوه پیمایشی و با نظرسنجی انجام شده است. جامع ه آماری این تحقیق جامعه روستائی است ان مازندران با حج م حدود 1390000 نف ر می باشد. با استفاده از فرمول کوکران حجم نم ونه آماری برابر n=128 برآورد گردیده است ابزار این تحقیق پرسشنامه است. که اعتبار محتوای آن توسط اساتید فن و صاحب نظران در مورد موضوع تحقیق تأیید شده است. ضریب آلفای کرونباخ برای محاسبه پایایی 2/99% بدست آمد که نشان دهنده قابلیت اعتماد خیلی بالای پرسشنامه است. مجموعاً 150 پرسشنامه در نظر گرفته و توزیع گردید که از این تعداد، 132پرسشنامه توسط اهالی روستاها تکمیل و عودت داده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری 18SPSS انج ام گرف ت. نت ای ج تحقی ق نش ان می ده د ک ه مش ارک ت روست ائیان در طرح های منابع طبیعی موجب حفظ و احیاء بیشتر منابع ملی می گردد و آنها نهایت مشارکت و همکاری را در این طرح ها را داشته اند. این مشارکت باعث پایداری روستاها می گردد. در پایان، پیشنهادهای در راستای این تحقیق ارائه شده است.

توسعه روستایی فرآیندی همه جانبه و پایداری است که در چارچوب آن، توانائی های اجتماعات روستایی به منظور رفع نیازهای مادی، معنوی و کنترل مؤثر بر نیروهای شکل دهنده نظام سکونت محلی (اکولوژیکی، اجتماعی، اقتصادی و نهادی) رشد و تعالی می یابد. ایران با دارا بودن بیش از 8400 گونه گیاهی از کشورهای غنی در این زمینه به شماره می رود که بالغ بر هزار گونه آن قابلیت دارویی و صنعتی دارد. توسعه و احیاء عرصه های طبیعی و برداشت از عرصه های زراعی و دیم زارهای کم بازده می تواند یکی از مهم ترین منابع تولیدی برای تولید مواد اولیه، فرآوری و صادرات این منابع حیاتی مهم باشد. که در این تحقیق 357 پرسشنامه از اهالی بخش کالپوش تکمیل و جمع آوری شده است. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر موقعیت، توصیفی از نوع پیمایشی بوده است. برای پاسخگویی به سؤالات پژوهش و نتیجه گیری از روش های آماری و آزمون های متفاوت با استفاده از نرم افزارهای spss23 به نحوی که ذکر می شود، استفاده گردید: برای آزمون پایایی سؤالات پرسشنامه از آزمون آلفای کرونباخ، جهت بررسی نرمال بودن داده ها از آزمون کلموگروف- اسمیرنف، از آزمون t-test جهت شناسایی عوامل تأثیرگذار بر تولیدات گیاهان دارویی و از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون جهت آزمون کردن فرضیه ها استفاده شده است. بر اساس آزمون t-test تک نمونه ای، سطح معنی داری به دست آمده برای همه عوامل کوچک تر از 0.05 بوده بنابراین همه این عوامل با میانگین جامعه اختلاف دارند بنابراین می توان همه این عوامل را جز عوامل تأثیرگذار بر تولیدات گیاهان دارویی دانست. نتایج تخمین مدل با روش رگرسیون (متغیر وابسته: تولیدات گیاهان دارویی) نشان می دهد که چون سطح معنی داری به دست آمده برای همه متغیرهای مستقل برابر 000/0 بوده و این مقادیر کوچک تر از 05/0 می باشند بنابراین همه متغیرهای مستقل بر تولیدات گیاهان دارویی تأثیر دارد. میزان اثرگذاری همه متغیرهای مستقل بر تولیدات گیاهان دارویی برابر 0.97 می باشد که همان عدد ضریب تعیین می باشد.