زنانگی عرفان درنگی بر کشف الاسرار روزبهان بقلی شیرازی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
جهت گیری تاریخ تفکر در چیدمانی تقابلی مرد را با خیر، عقل، قانون، نظم و دین؛ و زن را به مثابه «دیگری» و امر مطرود با شر، نفس، قانون گریزی، عصیان و عرفان هم ردیف کرده است. پژوهش حاضر باتوجه به ویژگی های و کارکرد مشترک عرفان و امر زنانه، در تمرد از نظم دیکته شده، داشتن منطق خطی و گفتمان تک محوری و همچنین با مفصل بندی مفاهیمی چون مادینگیِ اصل حیات، تعلق عشق در نهاد بشری به مادینه روان، قدرت و قابلیت خلاقیت در زن، حضور همواره یک زن در ادیان، اسطوره وغیره در کنار خدا/ امر متعالی، وجه یا ساحتی از زنانگی/ انوثت در عرفان را پیش روی مخاطب قرار می دهد. این پژوهش از این منظر به خوانش و تحلیل کشف الاسرار روزبهان شیرازی می پردازد و نشان می دهد که چگونه طریقه جمال پرستی و تجربه زیسته روزبهان، ساحتی زنانه را در کشف الاسرار رقم زده است. این پژوهش تبیین می نماید که در رویکرد انسان گونه انگاری و تکیه بر مفهوم زیبایی در ساحت عرفان، استعاره مفهومی/ محوریِ عروس در اندیشه روزبهان با ملحقات و همبسته های مباشر و غیرمباشر، شبکه و نظام استعاره ای را مفصل بندی می کند که زیبایی، تنانگی و زنانگی را توأمان نمایندگی می کند؛ استعاره ای که نقطه کانونی صورت بندی های عرفانی روزبهان از حقیقت، پیامبر، فرشتگان/ جبرئیل، پروردگار و خود روزبهان است.