سیمین محمدزاده روحی

سکونتگاه های غیررسمی اغلب در مکان های تجمع مهاجرین روستایی و فقرای شهری، در اثر توسعه روزافزون شهر و ناتوانی مدیریت شهری در تأمین به موقع نیاز به مسکن شکل می گیرند. این مناطق خارج از برنامه ریزی رسمی و قانونی توسعه و پیشرفت شهری قرار دارند و افراد بدون اجازه در درون یا بیرون از محوطه ی قانونی شهرها اقدام به ساخت سکونتگاه می کنند این سکونتگاه ها عموماً سند مالکیت رسمی ندارند و از خدمات و زیرساخت های شهری بی بهره هستند. عدم برخورداری از امکانات و خدمات شهری و عدم توجه مسئولین شهری به این محلات منجر به جدایی گزینی محلی ساکنین و پیدایش انواع ناهنجاری های اجتماعی می شود. امروزه در کنار پیشگیری از آسیب های اجتماعی، لزوم توجه به توانمندسازی ساکنین چنین محلاتی در راستای افزایش تاب آوری محله ای باعث شده است تا ساماندهی محلاتی ازاین دست در کانون توجه برنامه ریزان شهری قرار گیرد، پژوهش حاضر با عنایت به این امر و با هدف کمک به مدیران شهری و بهبود وضعیت محلات شهر قزوین به بررسی و سنجش میزان گرایش ساکنین اسکان غیررسمی محله باغ نشاط به توانمندسازی و سنجش عوامل مؤثر بر گرایش به توانمندسازی ساکنین این محله بر اساس نظریه های توانمندسازی پرداخته است. جامعه آماری پژوهش ساکنین اسکان غیررسمی محله باغ نشاط قزوین بودند که 341 نفر از آنها به عنوان نمونه آماری با روش نمونه گیری تصادفی ساده مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد؛ میانگین گرایش به توانمندسازی در بین ساکنین اسکان غیررسمی محله باغ نشاط بالاتر از حد متوسط است. همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان دادند؛ عوامل اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و حقوقی به ترتیب بیشترین اثر را بر گرایش به توانمندسازی ساکنین بر عهده دارند و درمجموع این چهار عامل 27 درصد از واریانس متغیر وابسته تحقیق را تبیین نمودند.