محمد ضیاءتوحیدی

مسیحیان در حال حاضر درباره اعتبار 27 کتاب کنونی عهد جدید، با یکدیگر اتفاق نظر دارند اما کنکاش در تاریخ کلیسا نشان می دهد آنان قرن های متمادی بر سر اعتبار این کتاب ها با یکدیگر اختلاف داشته اند. برخی از کتاب های این مجموعه احتمالاً در قرن سوم میلادی مورد پذیرش و اقبال عمومی قرار گرفته اند در حالی که اتفاق نظر بر سر اعتبار برخی از بخش های عهد جدید، تا پایان قرن پنجم به تأخیر افتاد. در این نوشتار به مهم ترین کتاب های مورد نزاع پرداخته و معروف ترین فهرست های ارائه شده از سوی عالمان مسیحی را معرفی خواهیم کرد.

اناجیل چهارگانه در نگاه مسیحیان، معتبرترین گزارش های تاریخی در باب گفتارها و کردارهای حضرت مسیح علیه السلام هستند. این آثار، تحت الهام روح القدس به وسیله دو نفر از رسولان مسیح و دو تن از شاگردان رسولان به نگارش درآمده اند. نزدیک به 19 قرن، کمتر کسی درباره صحت انتساب این اناجیل به نویسندگان یادشده در سنت مسیحی، تردید به خرج می داد؛ اما در قرن بیستم، چرخشی مهم در این باره روی داد. بسیاری از متفکران و اندیشمندان به بررسی این موضوع پرداختند و استناد اناجیل چهارگانه به نویسندگان مذکور، به چالش کشیدند. روش های جدید علمی و دانش هایی مانند باستان شناسی نیز به مدد آنان آمد. در این پژوهش، موضوع انتساب انجیل نخست به متای حواری به روش توصیفی تحلیلی بررسی شده است. این بررسی نشان می دهد که استناد این انجیل به متی فاقد اعتبار بوده و با اطمینان می توان گفت که نویسنده آن فرد دیگری بوده است.

در طول دوران عهد عتیق یعنی از زمان حضرت موسی تا زمان حضرت عیسی8، در جامعه یهودی کتاب های پرشماری نوشته شده بود. این کتاب ها گاه مشتمل بر گزارش های تاریخی بود، گاهی در بردارنده تعالیم ایمانی و احکام شریعت و در برخی موارد نیز مشتمل بر پیشگویی بود. مشکلی که بعدها گریبان گیر جامعه یهودی و در دوران عهد جدید، گریبان گیر مسیحیان گردید، مسأله انتخاب کتاب های معتبر بود. رهبران یهودی و بعدها رهبران مسیحی می بایست برای تعیین کتاب های مقدس دست به کار می شدند تا جامعه را از سردرگمی در مورد گزارش ها و تعالیم متفاوت این کتاب ها رها سازند. البته این مشکل خود زمینه ساز مشکل دیگری گردید؛ زیرا در انتخاب این کتاب ها، اختلاف نظر فراوانی به وجود آمد. نوشتار حاضر به بررسی این موضوع که تحت عنوان فرایند قانونی شدن عهد عتیق مطرح می شود، می پردازد. در این نوشتار ابتدا به بررسی مراحل تاریخی و فرایند قانونی شدن عهد عتیق در میان یهودیان می پردازیم و سپس مسأله قانونی شدن این مجموعه، در جامعه مسیحی را بررسی می کنیم.