نوید آذری آبکناری

سازمان، پدیده دنیای مدرن و سازمان وارگی یا سازمان گرایی، آفت افراط در ساخت سازمانی یا حاکم کردن مؤلفه های سازمان همچون رسمیت، سلسله مراتب و تمرکز بالا است که از آن به غلبه بروکراسی در ساختار یاد می شود. نهاد دینی-تربیتی حوزه های علمیه از آغاز سده گذشته و با آغاز همه گیری نظام های سازمانی در ایران و جهان به سمت ساخت های ابتدایی سازمان رفت. اما با آغاز انقلاب اسلامی و به جهت شرایطی همچون ارتباط با مجموعه دولت ها و دانشگاه ها که مبتنی برساخت سازمانی بودند، به سمت سازمانیزه شدن حرکت کرد. دراین بین، مسئله رشد تصاعدی جمعیت طلاب بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز مزید بر علت شد و به رشد سازمان های حوزوی سرعت بخشید. سازمان با همه مزایایش، می تواند معایب و پیامدهای جدی نیز برای مدیران به همراه داشته باشد؛ بالخصوص در نهادی همچون نهاد آموزش حوزه های علمیه که همواره مبتنی بر روابط استاد و شاگردی بناگشته و اساتید در آن از نقش قابل توجهی در فرآیندهای مختلف آموزش برخوردار بودند، حرکت سازمانی می تواند ضمن تضعیف انگیزه و استعدادسوزی در طلاب و کاهش مشارکت جویی و ضعف در ارتباطات با اساتید، پیامدهای جدی نیز برای مجموعه مدیریت حوزه ایجاد نماید.