علی رحمان زاده

هدف: زنان و مسائل مربوط به آنان در سالهای اخیر بیش از گذشته مورد توجه رسانه ها قرارگرفته است. همچنین توجه به موضوع «اختلالات روانی در زنان»، به عنوان پدیده ای چندوجهی و امری فرهنگی-اجتماعی، یکی از پرچالش ترین موضوعات قابل بررسی در سینما و تلویزیون است؛ لذا مقاله حاضر برآن است تا از میان گفتمان های موجود در این حوزه، رویکرد فرهنگی بازنمایی شده در فیلم های دهه نود سینمای ایران را استخراج نماید. روش پژوهش: روش استفاده شده جهت بازنمایی فرهنگی اختلالات روانی در این پژوهش تحلیل گفتمان با رویکرد «پدام» است. یافته ها: نتایج این تحلیل نشان می دهد که کارگردانان برای کاراکترهای دارای اختلال روانی در فیلم های خود، ویژگی های مشترکی چون زنانی ضعیف، ناتوان و درمانده، رفتار نامتعارف، بی اعتمادی این افراد نسبت به دیگران و عدم توانایی برقراری تعامل سالم و همچنین نوعی تنهایی و جدا افتادگی این افراد از جامعه را به عنوان مشخصه های فرهنگی جهت بازنمایی انتخاب کرده اند. نتیجه گیری: موضوع "اختلال روانی در زنان" برای به تصویر کشیدن بیش از پیش آسیب پذیرتر بودن زنان در جامعه امروز ایران، به عنوان گفتمان اصلی فیلم ها بازنمایی شده است. این گفتمان حاکم همسو با نظریه روان درمانی فمینیسم است.