مایده رحیمی

زمینه و هدف : یکی از کارآمدترین شیوه های مبارزه با فساد، گسترش فرهنگ برملاسازی است. سازمان شفافیت بین الملل نهادی بین الملل است که اصولی راهنما برای تصویب قوانین مربوط به افشاگران پیشنهاد کرده است. هدف این پژوهش ابتدا بررسی مهمترین قوانین پیشنهادی سازمان شفافیت بین الملل، مقایسه آن با طرح حمایت از افشاگران فساد مجلس شورای اسلامی و در نهایت احراز نقاط ضعف و کاربردی این طرح است. روش: پژوهش از نظر هدف کاربردی، و از نظر نوع پژوهش، توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از منابع کتابخانه ای به روش اسنادی مورد تحلیل قرار گرفته و جمع آوری اطلاعات به صورت فیشبرداری بوده است؛ بدین صورت که پس از مأخذیابی کتابها، مجلات و اسناد مربوط به موضوع، فهرست موقت از مطالب مورد نیاز تهیه، و سپس با آماده سازی فیشها، مرحله فیشبرداری شروع و مطالب تنظیم شده است. یافته ها: قویترین ساز و کاری که مورد استفاده بسیاری از کشورهای پیشگام در حوزه مبارزه با فساد است، ساز و کار گزارشدهی فساد توسط مردم است. از مزایای استفاده از عموم مردم برای کشف و برخورد با جرائم می توان به افزایش احتمال کشف فساد، افزایش سرعت کشف فساد، تقویت سرمایه اجتماعی، هزینه های اجرایی نزدیک به صفر، کاهش بار مالی و اجرایی دستگاه های اجرایی و کاهش امنیت برای مفسدان نام برد. نتیجه گیری: از مقایسه طرح حمایت از افشاگران فساد مجلس و مهمترین اصول سازمان شفافیت بین الملل نتیجه می شود که طرح مجلس در غالب موارد از اصول شفافیت بین الملل پیروی نکرده و دارای خلأها و ایرادهای بسیاری است؛ لذا در پایان پس از ذکر نقاط ضعف و قوت، یک ماده واحده با 4 تبصره برای جایگزینی آن طرح پیشنهاد شده است.