علیرضا افشاری

با توجه به گذشت چهل سال از عمر با برکت انقلاب اسلامی، این حرکت و نهضت اسلامی در عرصه های گوناگونی با چالش مواجه بوده است. در چهل سال رشد نهال انقلاب اسلامی شاهد مشکلات و موانعی در عرصه های مختلف سیاسی، نظامی و اقتصادی بودیم لکن این چالش ها در عرصه فرهنگی بسیار سهمگین می نمود. همه این موانع با وجود دشمنی ها، شبیخون و تهاجم های فرهنگی دشمن نظام اسلامی چند برابر شده و مقوله فرهنگ را اهمیت فراوانی داده است. از آن جایی که فرهنگ ستون فقرات، و نخ تسبیح انقلاب اسلامی است، شکستن این ستون فقرات، به در هم شکستنِ انقلاب و اسلام منجر می گردد. در این اثر ضمن بهره مندی از کتب موجود در عرصه آسیب شناختی فرهنگ با نگاهی بر نهادهای اجتماعی متولد شده در دامن انقلاب اسلامی که توانسته اند در کنار نهادهای حکومتی بار مسئولیت این دفاع فرهنگی را بر دوش بکشند، تلاش شده تا با بهره گیری از نظرات نخبگان فکری و اجرایی فرهنگی انقلاب اسلامی آسیب های محوری، کلان و خرد شناسایی شود. روش جمع آوری نظرات نخبگان بصورت مصاحبه بوده و به روش تحلیل مضمون و با استفاده از نرم افزار maxqda نظرات مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در نتایج این تحقیق ضمن لیست آسیب های مطرح شده توسط نخبگان مشخص شده جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی در سطح خرد از عدم وجود کار تشکیلاتی منسجم و در سطح کلان از عدم وجود نظریه پشتیبان فرهنگی رنج می برد. آسیب محوری که مورد اذعان غالب نخبگان بوده است عدم وجود نهاد تربیت مومن فرهنگی است. عدم یا نقصان تخصص و نیز معرفت برگرفته از معارف ناب اسلامی در میان عوامل فعال در این عرصه است و از راهکارهای اساسی بوجود آوردن نهادی جهت آموزش، تربیت و پرورش نیروی مومن فرهنگی است.