ابوالفضل میرزارمضانی

مدیریت ریسک فرایندی است که طی آن ریسک ها شناسایی، ارزیابی و پاسخ داده می شوند. اجرای نظام مدیریت ریسک در بخش های مختلف سازمان می تواند سازمان را در دستیابی هر چه بهتر به اهدافش یاری نماید. استفاده از روش های مناسب برای مدیریت ریسک های منفی در محصولات می تواند منجر به بالا رفتن کیفیت محصول و افزایش رضایت مشتری گردد. در کشور ما شناسایی ریسک به شکل سنتی و شامل داده های تاریخچه ای، تحلیل نظری و نظرات افراد مطلع و متخصص انجام می شود. درصورتی که آشکار کردن و شناسایی ریسک ها اساساً ریشه در یک عمل خلاقانه دارد و در عین حال باید آن را به طور سیستماتیک، جامع و با سعی و کوشش انجام داد. لذا وجود روشی سیستماتیک و اجرایی که بتوان به وسیله ی آن ریسک ها را شناسایی، تحلیل و ارزیابی کرد امری ضروری به نظر می رسد. تئوری حل ابداعی مسئله یا TRIZ به طور منحصربه فردی دارای این خصوصیات ذکر شده است. به دلیل آنکه یک رویکرد سیستماتیک برای پیدا کردن راه حل های خلاقانه برای مشکلات ابداعی فراهم می کند. هدف از این پژوهش استفاده از روش پیش بینی مقدماتی شکست یا AFP برای بهبود یک یخ ساز اتوماتیک در گروه صنعتی انتخاب است. این یخ ساز متعلق به محصول یخچال-فریز ترکیبی است که حجم مفید یخچال و فریزر آن به ترتیب برابر 348 و 133 لیتر، با شاخص مصرف A+ است. این یخ ساز تماماً اتوماتیک بوده و بدون دخالت کاربر یخ ها را تولید و ذخیره سازی می نماید. برای این منظور از متخصصین آزمایشگاه تحقیق و توسعه اسنوا که تخصص و آشنایی عمیقی از نحوه کارکرد و طراحی این یخ ساز دارند استفاده شده است. با استفاده از این روش مراحل کارکرد یخ ساز، منابع موجود در سیستم و محیط آن و درختان سناریوی شکست این فرایند استخراج شد و حالات شکست متعددی کشف گردید. در انتها نتایج نوآورانه و بهینه ای برای بهبود این محصول جهت بالا رفتن کیفیت یخ و جلوگیری از آلودگی آب به دست آمد.

توسعه محصول جدید فرایندی است که توسط آن محصول یا خدمت جدیدی به مشتریان عرضه می شود. با توجه به کوتاه تر شدن چرخه عمر محصولات و تحولات تکنولوژی توسعه محصول جدید از اهمیت بالایی برخوردار است. در طول فرایند توسعه محصول جدید ریسک های مختلفی وجود دارد. ریسک های فناورانه از مهم ترین این ریسک ها محسوب می گردد که مدیریت و کاهش این ریسک ها به موفقیت فرایند توسعه محصول جدید کمک شایانی می کند. مدیریت ریسک در توسعه محصول جدید از سه قسمت شناسایی، تحلیل و کنترل (پاسخ) ریسک ها تشکیل می شود. شناسایی، تحلیل و ارزیابی و پاسخ به ریسک ها، نیازمند خلاقیت بالا و روشی سیستماتیک می باشد که TRIZ و ابزارآن به میزان بالایی دارای این ویژگی ها می باشد. روش تعیین مقدماتی شکست (AFD) یکی از روش های I-TRIZ می باشد که روشی برای شناسایی و تحلیل شکست ها و ریسک ها بالقوه ارائه می دهد. در این تحقیق مدلی جامع برای شناسایی، تحلیل و ارزیابی و پاسخ به ریسک ها با استفاده از ابزار TRIZ، در فرایند توسعه محصول جدید ارائه گردید است. مدل پیشنهادی این تحقیق توسط خبرگان دو صنعت دفاعی که در زمینه های طراحی محصول صاحب نظر بوده اند توسط روش مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM) موردبررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان میدهد که مدل پیشنهادی تحقیق از نظر اعتبار و توالی گام ها مورد تایید دو صنعت مذکور واقع گردیده است.