مهسا کمال پور

هدف از نگارش این مقاله ارائه تحلیلی رده شناختی بر ترتیب واژگانی و مطابقه در گویش اِوَزی، از گویش های جنوب استان فارس، است. این گویش، در نظام مطابقه و ترتیب واژگانی ویژگی هایی متمایز نسبت به فارسی معیار اما متشابه با برخی دیگر از گویش های استان فارس از جمله لارستانی، خُنجی، بَستکی، بیخه ای و گراشی را آشکار می سازد. مبنای نظری تحقیق حاضر بررسی و تحلیل 22 مؤلفه رده شناختی ترتیب واژه درایر  (1992) و دبیرمقدم (1392) است. در بررسی همبستگی میان ترتیب فعل و مفعول و دیگر واحدهای دوگانه از عناصر دستوری در گویش اِوَزی، به بررسی انواع مطابقه و ترتیب واژگانی در این گویش پرداخته شده است. به دنبال آن، پارامترهای مدنظر در قالب 22 مؤلفه ترتیب واژگانی و 3 نوع مطابقه در 61 نمونه گویشی ارائه می شود و در قالب 23 جدول مورد تحلیل قرار می گیرد. نتایج این پژوهش نمایان گر آن است که نظام مطابقه در گویش اِوَزی پیش بست های مطابقه با فاعل فعل های متعدی و پی بست های مطابقه با فعل های لازم و متعدی را آشکار می سازد. بر این اساس فاعل فعل های لازم و فاعل فعل های متعدی از لحاظ مطابقه به صورت پی بست های مطابقه یکسان بر روی فعل تجلی پیدا می کنند.