صدیقه مظفری قره بلاغ

شیوع همه گیری کرونا دارای اثرات مختلفی بر نواحی روستایی بود، یکی از این اثرات بر روی روند ناامنی غذایی و به دنبال آن استراتژی های مقابله خانوارهای روستایی با ناامنی غذایی است. هدف تحقیق حاضر ابتدا شناخت وضعیت امنیت غذایی خانوارهای روستاهای موردمطالعه و سپس بررسی تفاوت نوع استراتژی های مقابله این خانوارها قبل و بعد از شیوع همه گیری کرونا است. نوع تحقیق حاضر کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی - تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق حاضر هشت روستای پیراشهری شهرستان زنجان است، این ۸ روستا دارای ۳۰۴۷ خانوار هستند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد نمونه موردنیاز جهت تکمیل پرسش نامه (۳4۲) خانوار محاسبه و پرسش نامه ها با استفاده از روش سیستماتیک تکمیل شد. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی (پرسش نامه) و جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون ویلکاکسون و معادلات ساختاری اموس) استفاده شده است. یافته های تحقیق داد، بعد از همه گیری کرونا ۳۴٫۱۴ درصد خانوارها دارای امنیت غذایی، ۲۲٫۱۸ درصد خانوارها دارای ناامنی غذایی بدون گرسنگی، ۱۸٫۶۴ درصد خانوارها ناامنی غذایی با گرسنگی متوسط و ۲۵٫۰۴ درصد خانوارها دارای ناامنی غذایی با گرسنگی شدید می باشند. جهت تحلیل تفاوت معناداری در بین شاخص های استراتژی های غذایی و غیر غذایی مقابله با ناامنی غذایی نشان می دهد، بیشترین تفاوت معناداری مربوط به شاخص های اضافه کاری غیر از بخش کشاورزی و استفاده از غذای ارزان قیمت با مقدار آماره آزمون ۱۱٫۳۳- و ۱۴٫۵۷- است. نتایج نشان می دهد، شاخص های نوع شغل خانوار، داشتن شغل فرعی، میزان اراضی آبی، وسیله نقلیه، تورم مواد غذایی، قدرت خرید خانوار، دسترسی به فروشگاه های مواد غذایی و تنوع درآمدی، تحصیلات، بعد خانوار و تحصیلات همسر، وجوه ارسالی، پیوند اجتماعی، اعتماد اجتماعی و عادات و الگوی غذایی بر انتخاب استراتراتژی های مقابله خانوارهای روستاهای موردمطالعه در برابر ناامنی غذایی تأثیرگذار است.

مقدمه: ناامنی غذایی به عنوان مسئله ای جدی، به ویژه در روستاهای کشورهای کمتر توسعه یافته و درحال توسعه مطرح است. ناامنی غذایی، به رفتار مصرفی و عوامل بسترساز آن بستگی دارد.هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی ناامنی غذایی خانوارها در نواحی روستایی نگارش یافته است. سؤالی که درزمینه مسئله ناامنی غذایی مطرح می شود این است که مهم ترین عوامل مؤثر در تاب آوری خانوارهای روستایی در برابر ناامنی غذایی کدام می باشد؟ روش شناسی تحقیق: تحقیق حاضر ازنظر نوع کاربردی و ازنظر ماهیت توصیفی - ارزیابی می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر هشت روستای شهرستان زنجان است، این ۸ روستا دارای ۳۰۴۷ خانوار هستند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد نمونه موردنیاز جهت تکمیل پرسش نامه (۳4۲) خانوار محاسبه و پرسش نامه ها با استفاده از روش سیستماتیک تکمیل شد. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه و مشاهده) و روش تجزیه وتحلیل اطلاعات هم به صورت کمی (آمار توصیفی میانگین و توزیع فراوانی، انحراف معیار) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون، آزمون یومن ویتنی، مدل هکمن، آزمون جانکهیر و آزمون کروسکال والیس) و برای محاسبه میزان ناامنی غذایی از روش (مقیاس ناامنی غذایی) استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهرستان زنجان می باشد.یافته ها: نتایج آزمون فریدمن نشان می دهد، در استراتژی های غیر غذایی مقابله با ناامنی غذایی بالاترین میانگین با مقدار62/4 مربوط به استراتژی قرض کردن پول برای خرید غذا و در استراتژی های غذایی مقابله با ناامنی غذایی بالاترین میانگین رتبه ای مربوط به استفاده از غذای ارزان قیمت با میزان 95/4 می باشد.نتایج: در منطقه موردمطالعه چون سطح ناامنی غذایی و فقر پائین می باشد بنابراین می توان انتظار داشت که سطح سرمایه اجتماعی مناسب بوده و در مواقع ضروری خانوارهای روستایی با استفاده از آن بتوانند نیازهای غذایی خود را برطرف کنند؛ بنابراین پذیرش اجتماعی، یعنی امکان تأمین نیازها از طریق کنش جمعی توسط مردم با استفاده از فرصت مشارکت در امور اجتماعی، می تواند یکی از دلایل اصلی استفاده بالا از استراتژی قرض گرفتن پول باشد.

تأمین غذا جهت تحقق امنیت غذایی از اهداف مهم توسعه در تمامی کشورها تلقی می شود، کاهش ناامنی غذایی برای دولت ها به عنوان یک دستاورد مهم سیاسی و اجتماعی قلمداد می گردد. یکی از اثرات ناامنی غذایی در نواحی روستایی بر روی تعداد مبتلایان و مرگ ومیر ناشی از همه گیری کرونا است. در همین راستا تحقیق حاضر به دنبال پاسخ به سؤالات زیر است که وضعیت ناامنی غذایی نواحی روستاهای موردمطالعه در چه سطحی قرار دارد؟ و ناامنی غذایی چه تأثیری بر توزیع فضایی مبتلایان و مرگ ومیر کرونا دارد؟ نوع تحقیق کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری این تحقیق تمامی روستاهای بخش مرکزی شهرستان زنجان است که به صورت تمام شماری این روستاها بررسی شده اند. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و روش تجزیه وتحلیل داده ها نیز به صورت آمار توصیفی و تحلیل فضایی است. یافته های تحقیق نشان می دهد، میانگین ناامنی غذایی روستاهای موردمطالعه برابر با ۳۶.08 درصد است، بالاترین میزان ناامنی غذایی مربوط به دهستان تهم با 40.76 درصد و کمترین میزان ناامنی غذایی مربوط به دهستان معجزات است. جهت تحلیل اثرات ناامنی غذایی بر مرگ ومیر ناشی از کرونا از رگرسیون وزن دار جغرافیایی استفاده شده است، بر همین مبنا بر اساس نتایج به دست آمده از این ابزار تحلیل فضایی، پهنا برابر با 172/0، مربع های باقی مانده برابر با 2836، عدد مؤثر برابر با 16.86، زیگما برابر با 5.64 و مقدار ضریب تعیین که میزان ارتباط خطی بین دو متغیر را اندازه گیری می کند برابر با 72/0 محاسبه شده است، بنابراین می توان گفت با افزایش ناامنی غذایی میزان مرگ ومیر ناشی از کرونا نیز افزایش پیدا می کند.

مقدمه:  کسب دانش، نقطه آغاز رشد و تکامل انسان ها و حرکت جوامع به سوی توسعه پایدار است. به همین جهت در جوامعی که در دنیای امروز از نرخ تحصیلات کمتری برخوردارند با مشکلات بیشتری روبه رو هستند و حرکت آنها به سوی پیشرفت کندتر است.هدف پژوهش:  این پژوهش با ضرورت توجه به شناخت عوامل موثر بر افراد بازمانده از تحصیل در دانش آموزان دوره دوم متوسطه مناطق عشایر شهرستان ماهنشان استان زنجان تنظیم شده است و هدف اصلی آن شناسایی عوامل مرتبط بر  ترک تحصیل این دانش آموزان می باشد.روش شناسی تحقیق: نوع تحقیق کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی می باشد. جامعه آماری تحقیق دانش آموزان بازمانده از تحصیل در نواحی عشایر نشین شهرستان ماهنشان می باشد که 127 دانش اموز ترک تحصیل کرده به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش گرداوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه)  و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از آمار توصیفی و استنباطی (تحلیل عاملی اکتشافی و آزمون فریدمن) استفاده شده است.قلمروجغرافیایی پژوهش:  قلمرو جغرافیایی پژوهش شامل مناطق عشایر نشین شهرستان ماهنشان می باشد.یافته ها و بحث:  یافته های تحقیق نشان می دهد، عوامل اقتصادی با مقدار ویژه 109/5 و درصد توجیح 25.5 درصد مهم ترین عامل مؤثر بر ترک تحصیل دانش آموزان مناطق عشایرنشین استان زنجان می باشد. همچنین نتایج آزمون فریدمن  نشان می دهد، بالاترین میانگین مربوط به بعد آموزشی و اقتصادی و کمترین مربوط به ابعاد فردی و خانوادگی می باشد. همچنین با توجه به آماره آزمون و سطح معناداری تفاوت معناداری بین میانگین رتبه ای شاخص ها وجود دارد.نتایج: عدم امکانات و تسهیلات مطلوب آموزشی یکی دیگر از عوامل مؤثر در ترک تحصیلی دانش آموزان است. کمبود معلمان مجرب و توانا در انتقال مطالب و موضوع های درس به دانش آموزان، وجود ضعف در روش های تدریس و تکیه بر محفوظات، تراکم جمعیت در کلاس، فشردگی برنامه های درسی و کمک آموزشی، دوری مدرسه از محل سکونت و ده ها مسئله دیگر در مورد شرایط نامطلوب آموزشی و همچنین امکانات و تسهیلات تحصیلی نامناسب، از عوامل قابل توجه در ایجاد ترک تحصیلی است.