محمدامین فقیه

سازوکار اثرگذاری والدین بر شکل گیری ارزش ها در فرزندان شامل دو فرآیند است: اول، فرآیند انتقال مفاهیم از سوی والدین به فرزندان و دوم، تصمیم فرزندان در انتخاب محتوای منتقل شده. هدف این پژوهش، واکاوی عوامل مؤثر بر این سازوکار بود. پژوهش حاضر با روش پژوهش کیفی و شیوه پدیدارشناسی تفسیری انجام گرفت. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد و با 10 والد و 9 فرزند از خانواده های ایرانی در سنین آستانه بزرگ سالی[1] مصاحبه به عمل آمد. تحلیل داده ها نیز به روش تفسیری اسمیت انجام شد. در این پژوهش از تحلیل مصاحبه ها سه مضمون اصلی و دوازده مضمون فرعی به دست آمد. مضامین اصلی عبارت بودند از: «انگیزه های موجود در فرآیند انتقال و انتخاب»، «بروز تدریجی تعارضات» و «رابطه والد-فرزندی و بهینه ترشدن فرآیند». با توجه به یافته ها گفته می شود، انگیزه اصلی والدین برای انتقال، محافظت از فرزندان و انگیزه اصلی فرزندان برای انتخاب نیز شکل دادن هویت مستقلشان است و زمانی این فرآیند در حالتی بهینه رخ می دهد که هر دوی این انگیزه ها در بستری از رابطه ای مؤثر به طور کامل موردتوجه و احترام قرار گیرند.