امیرحسین غیور

تاثیر ساختار مالکیت بر مدیریت سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران سود به عنوان یکی از اساسی ترین و مهم ترین اقلام صورت های مالی در تصمیم گیری های مالی و اقتصادی محسوب می شود که توسط افراد بسیاری مورد توجه قرار می گیرد. اما گاهی اوقات مدیران به دلیل حداکثر کردن منافع خود، ممکن است سود را طوری گزارش کنند که با هدف تأمین منافع عمومی استفاده کنندگان مغایرت داشته باشد. به مجموعه اقداماتی که مدیران در جهت آراستن اطلاعات برای دستیابی به اهداف خاص انجام می دهند، مدیریت سود اطلاق می شود. بر اساس مطالب ذکرشده هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر ساختار مالکیت بر مدیریت سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. به منظور دستیابی به هدف کلی پژوهش سه فرضیه تدوین و با استفاده از روش حذف سامانمند نمونه ای متشکل از 114 شرکت از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1390 لغایت 1396 انتخاب گردید. از اقلام تعهدی اختیاری به عنوان معیاری برای مدیریت سود در نظر گرفته شد و از مدل تعدیل شده جونز برای برآورد اقلام تعهدی اختیاری استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده با استفاده از مدل رگرسیونی چند متغیره به روش آماری داده های ترکیبی انجام شده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش نشان دهنده اثر منفی و معنادار مالکیت نهادی و مدیریتی بر مدیریت سود و همچنین اثر مثبت و معنادار مالکیت شرکتی بر مدیریت سود می باشد.

مدیریت سود به عنوان فرآیند برداشتن گام های اگاهانه در محدوده اصول پذیرفته شده حسابداری برای رساندن سود گزارش شده به سطح سود مورد نظر تعریف شده است. عمل نزدیک کردن سود گزارش شده به سطح سود از طریق دستکاری حسابداری انجام می گیرد. به نظر می رسد مدیران دارای دانش مالی، توانایی بیشتری برای دستکاری و مدیریت داشته باشند ولی ممکن است انگیزه لازم برای انجام این کار را نداشته باشد و همچنین مدیر عامل در طول دوره تصدی خود به دلایل مختلف از جمله تردید بازار دست به مدیریت سود می زند. پژوهش حاضر به بررسی ابقا مدیریتی و مدیریت سود شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است که جهت بررسی این پژوهش، نمونه ای شامل 158 شرکت به روش حذف سیستماتیک از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1391 تا 1396 انتخاب گردید. برای اندازه گیری مدیریت سود تعهدی از مدل تعدیل شده جونز و برای مدیریت سود واقعی از 3 شاخص شامل سه شاخص جریان های وجه نقد عملیاتی غیرعادی، هزینه های غیرعادی تولید و هزینه های اختیاری غیرعادی استفاده شد در این پژوهش از روش رگرسیون چند متغیره به صورت ترکیبی (سال- شرکت) به کمک نرم افزار استاتا و همچنین جهت آزمون فرضیه های این پژوهش از مدل حداقل مربعات تعمیم یافته استفاده شده است. نتایج حاصل از برآورد مدل های پژوهش حاکی از آن است که ابقای مدیریتی بر مدیریت سود تعهدی تأثیر منفی و معناداری دارد ولی ابقای مدیریتی بر مدیریت سود واقعی تأثیر مثبت و معناداری ندارد.