طاهره جام جور

در سال های اخیر، افزایش کمّی حضور زنان در سازمان ها با بهبود کیفی منزلت و جایگاه آن ها همراه نبوده و از این نیروی عظیم و خلاق، که نیمی از صاحبان تفکر و اندیشه به شمار می روند، در سطوح مدیریتی بهره چندانی گرفته نشده است. بر این اساس، در پژوهش حاضر، به بررسی این پرسش پرداخته می شود که چه عواملی باعث شده زنان کمتر به سطوح بالای مدیریتی دست یابند؟ هدف این پژوهش شناسایی موانع دستیابی زنان به سطوح مدیریتی از طریق به کارگیری روش تحقیق کیفی است. در این پژوهش، مدیران زن دستگاه های دولتی شهر بندرعباس، که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند، از طریق مصاحبه عمیق و نیمه ساختارمند مطالعه شدند. داده های حاصل از مصاحبه با استفاده از روش هفت مرحله ای کلایزی و با کمک نرم افزار MAX QDA تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاصل از داده ها، چهار دسته کلی از موانع دستیابی زنان به پست های مدیریتی را از دیدگاه خود آن ها آشکار کرد که آن چهار دسته کلی نیز براساس بررسی و تحلیل عمیق تر و چند باره داده ها به چندین مؤلفه تقسیم می شوند. این موانع به ترتیب اهمیت عبارت اند از: موانع شخصی با چهارده مؤلفه شامل وضعیت تأهل و فرزندان، حمایت نشدن از جانب خانواده و همسر، بی اعتمادی زنان به توانایی های خود، و...؛ موانع سازمانی با نوزده مؤلفه شامل دیدگاه و تفکر تصمیم گیرندگان و مدیریت، ترجیح مردان به زنان در شرایط مساوی، توجه نکردن به شایستگی ها و توانمندی ها، و...؛ موانع اجتماعی با چهار مؤلفه شامل فرهنگ جامعه و دید مردسالاری در جامعه، باورنداشتن توانمندی بالای زنان در جامعه، وجود پیش داوری های منفی درباره زنان، و...؛ و موانع سیاسی با پنج مؤلفه شامل قانون مرخصی طولانی زایمان، تابعیت زن از همسر، و... . در پایان این مقاله، علاوه بر بحث یافته های پژوهش، پیشنهادهایی برای رفع این موانع، مانند بالا بردن حس خودباوری و اعتماد به نفس زنان از طریق معرفی مدیران زن موفق در کشور و همچنین توجه کردن به توانمندی های زنان در سازمان ها ارائه شده است.