بهنام نظری زاده

اکوسیستم های بیابانی به دلیل توان اکولوژیکی منحصربه فرد و قابلیت ها و ارزش های اقتصادی-اجتماعی، جاذبه ها و قابلیت های منحصربه فرد به یکی از کانون های گردشگری در طبیعت تبدیل شده است. گردشگری پدیده ای است که از گذشته های دور مورد توجه جوامع انسانی بوده و بر حسب نیازهای متفاوت اجتماعی و اقتصادی به پویایی خود ادامه داده است و رشد این صنعت در هر کشور، نیازمند راهبرد مناسب و برنامه ریزی مدیریتی موثر است. دشت لوت واقع در استان های کرمان (شهرستان کرمان، شهر شهداد)، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان، از مقاصد گردشگری بیابانی محسوب می شود که از یک دهه پیش مورد توجه گردشگران و برنامه ریزان قرار گرفته است. مسئله این است که با توجه به رشد فعالیت های گردشگری، چالش هایی در ارتباط با بالا بردن کیفیت زندگی مردم و روند رشد آن به وسیله صنعت گردشگری در آینده این منطقه منحصربه فرد مطرح شده است. با توجه به هدف پژوهش که تبیین ظرفیت تاثیرات گردشگری بومی بر توسعه معیشت در شهر شهداد می باشد، جامعه آماری مورد ارزیابی ما سرپرستان خانوار ساکن در شهر شهداد هستند؛ روش گردآوری داده ها در این تحقیق شامل روش کتابخانه ای و روش پیمایش مقطعی است برای استخراج شاخص های مذکور از نرم افزار SPSS، تکنیک ویکور و مدل HOLSAT استفاده گردیده است از نتایج به دست آمده از جدول نهایی تکنیک ویکور مشخص شد که مؤلفه های اقتصادی شامل فرصت های شغلی به همه طبقات جامعه با امتیاز 0.820 به عنوان مهم ترین مؤلفه تأثیرگذار در بالابردن کیفیت زندگی است و هم چنین نتایج حاصل از مدل HOLSAT نشان می دهد جز در بخش زیست محیطی که اکثریت عامل بازدارنده در بالابردن کیفیت زندگی مردم محلی می-باشد، در دیگر بخش ها مهم ترین امر برای بالابردن کیفیت زندگی ساکنین است.

امروزه در برخی شهرها که پتانسیل گردشگری دارند، رویکردهای ویژه ای به وسیله برندسازی، برای ایجاد تمایز و موقعیت خاص برای مقصد به منظور ترغیب گردشگر به هزینه بیشتر و بالابردن استاندارهای زندگی ساکنین ایجاد می شود. همچنین شهداد در جوار بیابان لوت(اولین جاذبه طبیعی ثبت جهانی) به علت وجود جاذبه های گردشگری متعدد، می تواند به یکی از مقاصد مهم برای این امر تبدیل گردد. روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی روش، توصیفی - تحلیلی است که بخش عمده ای از داده های بر اساس مطالعات میدانی و مصاحبه و تنظیم پرسش نامه از 142 نفر از گردشگران و مردم محلی کارشناسان در سطح منطقه جمع آوری شده است. یافته ها بر اساس نتایج به دست آمده از مؤلفه ها با استفاده از تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی در نرم افزارSmart-PLS نشان داد که، ضریب اثر مستقیم کیفیت درک شده بر آگاهی از برند 260/0، آگاهی از برند بر وفاداری 400/0، تصویر برند بر وفاداری 546/0 و تصویر برند بر آگاهی از برند 599/0 است. تصویر برند و کیفیت ادراک شده با ضریب اثر کل 260/0 و 986/0 به صورت مستقیم و غیرمستقیم، 95/0 و 92/0 و90/0درصد از کل واریانس مؤلفه آگاهی از برند و وفاداری و ارزش ویژه برند را پیش بینی می کنند.