مختار حیدری

واژه تاب آوری به منظور مقاوم سازی سازمان ها توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب کرده است. تاب آوری سازمان ها در برابر بحران ها یکی از مفاهیم بسیار مهم نظری و کاربردی در ادبیات مدیریت و سازمان در سال های اخیر بوده است. امروزه با وجود توجه به تاب آوری و کاربرد فراوان آن در حوزه های مختلف در ارتباط با تاب آوری سازمانی درک نظری و عملی محدودی در ارزیابی و اندازه گیری آن وجود دارد. هدف این پژوهش شناسایی ابعاد و مؤلفه های تاب آوری سازمانی است. روش پژوهش از نوع کیفی – کمی است. این پژوهش از لحاظ هدف از نوع توسعه ای- کاربردی و به لحاظ گردآوری داده ها از نوع توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل مدیران دولتی است که حداقل 10 سال سابقه فعالیت دارند. به منظور نمونه گیری در بخش کیفی از روش اشباع نظری و در بخش کمی نیز بر اساس تعداد مؤلفه های استخراج شده تعداد نمونه مشخص شد. نتایج حاکی از آن است که تاب آوری در سازمان های دولتی استان کرمانشاه شامل مؤلفه های؛ ارزش ها، برنامه ریزی، سازمان دهی، هماهنگی، یادگیری، چابکی و کنترل هزینه است. در بخش کمی نتایج معادلات ساختاری نشان داد که ابعاد و مؤلفه های تاب-آوری در سازمان های دولتی سازمانی از برازش مطلوبی برخوردار است.

هدف از تحقیق حاضر، ارزیابی مؤلفه های تاب آوری در سازمان های پایدار بود. روش این تحقیق توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل مدیران، معاونان، کارکنان و اعضای سازمان های دولتی مختلف کرمانشاه بودند؛ کسانی که با موضوع تاب آوری سازمانی آشنایی داشتند و دارای مدرک کارشناسی به بالاتر بودند. جهت انتخاب نمونه آماری تحقیق از روش نمونه گیری تصادفی استفاده شده است. بر این اساس، تعداد 396 نفر که دارای معیار ورود می باشند، انتخاب شدند. مدیران، معاونان و کارکنان در هنگام مراجعه در صورت احراز شرایط ورود به مطالعه پرسشنامه های پژوهش بین آنها توزیع شد. جهت اندازه گیری متغیرها از پرسشنامه استاندارد کونور و دیویدسون (2003) و مک مانوس (2009) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده های تحقیق از الگوی معادلات ساختاری و نرم افزار پی ال اس استفاده شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که تاب آوری در سطح قابل قبولی قادر به پیش بینی مؤلفه های ارزش ها (0/80)، برنامه ریزی (0/83)، سازمان دهی (0/71)، هماهنگی (0/77)، یادگیری (0/66)، چابکی (0/67) و کنترل هزینه (0/70) است. همچنین، ارزیابی مؤلفه های تاب آوری نشان داد که مقدار آماره تی مؤلفه برنامه ریزی نسبت به سایر متغیرها در سازمان های پایدار در سطح بالاتری قرار دارد و از وضعیت مطلوب تری برخوردار است. در سازمان های مورد بررسی، از بین مؤلفه های تاب آوری، مؤلفه چابکی و یادگیری از وضعیت مطلوبی برخوردار نبودند.

هدف پژوهش طراحی الگویی از تاب آوری در سازمان های دولتی استان کرمانشاه است. روش پژوهش از نوع کیفی – کمی است. این پژوهش از لحاظ هدف از نوع توسعه ای- کاربردی و به لحاظ گردآوری داده ها از نوع توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل مدیران دولتی است که حداقل 10 سال سابقه فعالیت دارند. به منظور نمونه گیری در بخش کیفی از روش نمونه گیری هدفمند و در بخش کمی نیز بر اساس تعداد مؤلفه های استخراج شده تعداد نمونه 396 نفر مشخص شد و جهت نمونه گیری از روش خوشه ای استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی از روش کدگذاری و در بخش کمی از روش الگوی معادلات ساختاری بوسیله نرم افزار پی آل اس استفاده شد. نتایج حاکی از آن است که عوامل علی شامل؛ عوامل فردی، گروهی و سازمانی است. همچنین بستر محیطی دربرگیرنده؛ نقش دولت، عوامل سیاسی و اقتصادی و بسترهای الکترونیک می باشد. پیامدها نیز بر استمرار و پیشرفت سازمان دلالت می کند. نتایج معادلات ساختاری نیز نشان داد که مدل تاب آوری در سازمان های دولتی از برازش مطلوبی برخوردار است.