معصومه خالدی

مقدمه: روابط متقابل میان شهر و روستا اثرات زیادی بر رشد و توسعه سکونتگاه های روستایی می گذارد. گردشگری روستایی یکی از این روابط میان شهر و روستا که می تواند موجب رشد و شکوفایی و توسعه پایدار روستایی گردد.هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی روابط متقابل میان شهر و روستا و اثرات آن بر توسعه پایدار گردشگری در روستاهای شهرستان اسفراین است.روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را روستاییان شهرستان اسفراین تشکیل می دهند. شهرستان اسفراین براساس سرشماری سال 1395 تعداد 120513 نفر برابر با 36519 خانوار جمعیت داشته است. با استفاده از فرمول کوکران و با ضریب خطای 95 درصد تعداد 382 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش:  قلمرو جغرافیایی مورد مطالعه در این پژوهش شهرستان اسفراین می باشد.یافته ها و بحث:  جهت تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش از آزمون تی تک نمونه ای و تحلیل رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که اثرات مراودات میان شهر و روستا بر شاخص اقتصادی با میانگین 134/3، شاخص اجتماعی با میانگین 170/3 و شاخص کالبدی با میانگین 144/3 مثبت و مطلوب است و تنها بر شاخص زیست محیطی با میانگین 894/2 منفی و نامطلوب است. همچنین نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد که مراودات میان شهر و روستا بیشترین تاثیر را بر بعد اقتصادی با مقدار ضریب بتای 398/0 و بعد کالبدی با ضریب بتای 322/0 داشته است؛ و کم ترین تاثیر با ضریب بتای 154/0، بر بعد زیست محیطی و پس از آن بر بعد اجتماعی با مقدار ضریب بتای 265/0 داشته است.نتیجه گیری: نتایج کلی پژوهش گویای این واقعیت است که افزایش مراودات میان شهر و روستا موجب توسعه پایدار روستایی می شود و مانع از خالی شدن روستاها از سکنه می گردد.

هدف این پژوهش بررسی اثرات حکمروایی خوب بر توانمندسازی اجتماعی روستاییان در روستاهای شهرستان اسفراین است.پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا توصیفی- پیمایشی است.جامعه آماری پژوهش را سرپرستان خانوارهای روستایی شهرستان اسفراین تشکیل داده است. با استفاده از فرمول کوکران تعداد 376 سرپرست خانوار به صورت تصادفی به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است.جهت تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش از آزمون تی تک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد شاخص اعتماد اجتماعی با میانگین 122/3 بالاترین میانگین و شاخص برابری با میانگین 745/2 کم ترین میانگین را در میان شاخص های حکمروایی خوب به خود اختصاص داده اند.در مجموع حکمروایی خوب روستایی با میانگین 889/2 پایین تر از وضعیت مطلوب ارزیابی شده است. در بررسی وضعیت شاخص های توانمندسازی اجتماعی نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد شاخص انسجام اجتماعی با میانگین 132/3 بیشترین و شاخص کیفیت زندگی با میانگین 868/2 کم ترین میانگین را به خود اختصاص داده اند. در مجموع توانمندسازی اجتماعی با میانگین 041/3 در وضعیت مطلوب ارزیابی شده است. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که حکمروایی خوب روستایی بیشترین تاثیر را با مقدار ضریب بتای352/0 بر کیفیت زندگی و کمترین تاثیر را با مقدار ضریب بتای 081/0 بر مسولیت پذیری اجتماعی روستاییان داشته است. همچنین میزان تاثیر حکمروایی خوب بر متغیر مشارکت اجتماعی با مقدار ضریب بتای 294/0، متغیر انسجام اجتماعی با مقدار ضریب بتای 257/0،متغیر مهارت و دانش اجتماعی با مقدار ضریب بتای 212/0 و متغیر تعامل اجتماعی با مقدار ضریب بتای 106/0 معنادار است.