حسن خواجوند صالحی

این نوشتار در پی آن است که به این پرسش پاسخ دهد که خودکنترلی در قرآن به چه معناست و لوازم آن چیست و رابطه آن با بهره وری چیست؟ در این نوشتار از روش تحلیلی و تفسیری استفاده شده است. یکی از محورهای مباحث قرآنی، توجه دادن انسان به خود و اعمال خود و چگونگی بهره وری از آن است. نگارنده با مراجعه به آیات کلام وحی و دیدگاه مفسران و با بهره گیری از روش توصیفی و تحلیلی و تفسیری به بررسی و مستندسازی بهره وری از دیدگاه قرآن پرداخته اند که شامل: خدا ناظری، خود ناظری، گواه ناظری (گواهان و شاهدان اعمال انسان)، محکمه ناظری (تجسم اعمال و محاسبه آن در قیامت) می گردد. یافته ها نشان می دهد که نتایج و پیامدهای خودکنترلی در بهره وری سازمان عبارت است از: مواظبت از گوهر گران بهای انسانیت و نفروختن آن به امیال و هوس ها، آبادى جامعه ها و سازمان ها و پایه گذاری آن بر اساس اعتماد و اطمینان و صداقت، حفظ کرامت انسانی و پرهیز از نگاه ابزاری به آن، عملکرد درست و متقن و پرهیز از دوباره کاری و هدر رفت هزینه ها.

امروزه روش شناسی مباحث علوم و معارف قرآنى و روش هاى تفسیرى مفسران یک ضرورت غیر قابل انکار است. این نوشتار درصدد است تا با تعمق در یکی از منبع گرانسنگ «مدیریت و فرماندهى در اسلام»، نوشته آیت الله مکارم شیرازی ابعاد و روش های استفاده شده در این کتاب در موضوع «فرماندهی و مدیریت» را شناسایی، استخراج، طبقه بندی و شرح و تفسیر نماید. این مطالعه از نظر هدف «کاربردی»، و از نظر ماهیت «کیفی» است و رویکردش روش «تحلیلی توصیفی» بوده که با استفاده از منابع کتابخانه ای به پژوهش پرداخته است. نتایج تحقیق حاضر حاکی از تأثیر جهان بینی انسان ها در روش زندگی، در امان ماندن قرآن از گرفتاری در دام رکود و درجازدگى، بهره گیرى درست و روشمند از روش «جرى و تطبیق»، نمایاندن چهره اى نو و متناسب با نیازهاى روز از قرآن با تفسیر «عصری و روزآمد» است.