زهرا زارع عصمت آباد

یکی از روش های فعال کردن دانش آموزان، تألیف محتوای کتاب به صورت فعال می باشد. پژوهش حاضر باهدف بررسی و تحلیل محتوای کتاب جغرافیای ایران پایه دهم انجام شده است. این پژوهش از نوع توصیفی و روش آن روش تحلیل محتوا بر اساس روش ویلیام رومی است. جامعه و نمونه آماری این پژوهش شامل کل کتاب جغرافیای ایران مقطع دوم متوسطه (به صورت تمام شمار) که در سال 1399 چاپ شده است، می باشد که مؤلفه های متن، تصاویر و پرسش یا فعالیت های کتاب مورد تحلیل قرار گرفته است. با توجه به محاسبات انجام شده، ضریب درگیری متن برابر با 145/0 و ضریب درگیری تصاویر به میزان 575/0 حاصل گردید. ضریب درگیری فعالیت ها نیز به میزان 84/4 محاسبه گردید. با توجه به نظر ویلیام رومی، زمانی یک کتاب درسی فعال است که ضریب درگیر آن 4/0 تا 5/1 باشد، درنتیجه می توان گفت با توجه به این که مقادیر ضرایب درگیری محاسبه شده در کتاب مذکور، فقط واحد متن تصاویر و مطلوب بوده و ازآنجایی که ضریب درگیری متون و فعالیت ها بر اساس روش ویلیام رومی در حد مطلوب نبوده لذا محتوای کتاب حاضر مناسب نمی باشد و شایسته است برنامه ریزان درسی و مؤلفان کتاب درسی جغرافیای ایران پایه دهم، در طراحی و تدوین آن دقت بیشتری نموده و با تنظیم محتوای برنامه درسی بهتر، بر میزان مشارکت دانش آموزان در فرآیند یادگیری تأکید بیشتری صورت گیرد.