هما سیدالماسی

موضوع رابطه انسان و محیط در چهار دهه اخیر، در کانون توجه بسیاری از صاحب نظران در علوم مختلف بوده است. اگرچه نگاه علمی به پدیده پیوند انسان و مکان مقوله تازه ای نیست، هنوز پرسش های متعددی در ارتباط با چگونگی تعریف رابطه انسان و مکان برای استفاده در فرآیند طراحی معماری مطر ح می شود. درک مسئله حس آمیزی و ادراک تنانه در معماری سنتی این مسئه ای است که این پژوهش به دنبال آن است. روش این تحقیق کیفی و با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی به دنبال تحلیل بازنمایی حس آمیزی و ادراک بدنی در تجربه فضا معماری است. روش گردآوری داده ها با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته و نیمه عمیق می باشد. حجم نمونه براساس منطق اشباع نظری و همزمان با انجام مصاحبه ها، 16 نفر انتخاب شدند که 7 نفر آنها زن و 9 نفر آنها مرد بودند. روش تجزیه و تحلیل داده های این تحقیق، با استفاده از تحلیل تماتیک(مضمون) می باشد. نتایج این تحقیق در قالب مدل مفهومی در سه وضعیت بسترها/ شرایط ارائه شد و وضعیت و موقعیت فضایی و مکانی در قالب 3 مقوله ارائه شد و در مرحله بعد، پیامدها در 4 مقوله، دسته بندی شد و در این مسیر، مقوله هسته برای بعد سازگاری در قالب احاطه بدن و احساسات در  امنیت و روح مندی فضای بازارارائه شد. محیط بازار کرمانشاه، بدن فرد را با شکل و ساختار خود در برمی گیرد و امینت را به بدن فرد می دهد و فرد با ارتباط حسی و آگاهانه، در ارتباط با گذشته و نیز رفع نیازهایی انسانی خود را در محیط باز تعریف می کند و با روح این مکان ارتباط برقرار کند.   اهداف پژوهش: تحلیل بازنمایی حس آمیزی و ادراک بدنی در تجربه فضا معماری. بررسی حس آمیزی و ادراک تنانه در تجربه فضای معماری در بازار سنتی کرمانشاه. سؤالات پژوهش: ادراک تنانه و حس آمیزی چه نقشی در تجربه فضا در معماری دارد؟ ادراک تنانه و حس آمیزی در مقام منبع الهامی برای تجربه فضای معماری، چه نقشی در فهم بازار سنتی کرمانشاه ایفا می کنند؟

 هدف این تحقیق، بررسی پدیدار شناسی حس آمیزی و ادراک تنانه در تجربه فضای معماری در فرهنگ سرای نیاوران است که با استفاده از روش پدیدارشناسی انجام شد. جامعه آماری این تحقیق، 13 نفر می باشد که 7 نفر از آنها زن و 6 نفر مرد می باشند. روش گردآوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختار یافته می باشد و با استفاده از تحلیل تماتیک(مضمون) و در فرایندی سه مرحله ای در قالب بستر، پیامدها و سازگاری ، مقوله ها دسته بندی می شوند. مقوله هسته در این تحقیق، حس و ادراک تنانه مکان فضایی مبتنی بر آگاهی و فهم محیط می باشد که چارچوب مفهومی ، پدیدار شناسی حس آمیزی و ادراک تنانه در تجربه فضای معماری را پوشش می دهد. شناخت فضا و نیز آگاهی به عناصر محیطی این مکان، باعث درک و قرار دادن خود در مکان می شود و از این رهگذر است که فرد مکان را برای خود تعریف می کند. آشنایی به محیط و تسلط بر عناصر آن، لازمه اساسی شناخت این محیط است و ادراک آن برای فرد است. بدن و جسم با شناخت محیط است که خود را جزییی از آن می داند و تجربه ای فضایی از محیط به دست می آورد